Udział w strajku legalnym
Zgodnie z art. 23 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych udział pracownika w strajku zorganizowanym w sposób legalny nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.
Zobacz: Czy pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas strajku
Brak wynagrodzenia
W czasie strajku zorganizowanego zgodnie z przepisami ustawy pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Nie dotyczy to jednak prawa do wynagrodzenia.
Zobacz także serwis: Ubezpieczenia
Na podstawie tego, że art. 23 został umieszczony w rozdziale IV pod tytułem „Strajk”, wyłączenie prawa do wynagrodzenia należy interpretować właśnie w kontekście strajku. W związku z jednoznacznie brzmiącym art. 23 ust. 2 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych za czas uczestnictwa w strajku wynagrodzenie nie przysługuje.
Zobacz również serwis: Wynagrodzenia
Wypłata „z góry”- zwrot wynagrodzenia
Wypłata nie jest tożsama z wynagrodzeniem. Wypłata „z góry” nie zmienia faktu, że dopiero gdy pracownik rzeczywiście wykona pracę, wypłacone mu wynagrodzenie stanie się jego prawem. Gdy pracownik biorący udział w strajku pobiera wynagrodzenie „z góry”, otrzymuje wynagrodzenie, które mu się nie należy.
Zobacz: Potrącenie z wynagrodzenia- kiedy pracodawca może to zrobić bez zgody pracownika
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 grudnia 1994 r. (I PZP 49/94) stwierdził, że pracownik otrzymujący wypłatę wynagrodzenia „z góry” powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu wynagrodzenia w każdej sytuacji niewykonywania pracy, chyba że za określony czas z mocy przepisu szczególnego zachowuje do niego prawo.
W związku z powyższym warunkiem uzyskania przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy spowodowany udziałem w strajku jest istnienie przepisu przyznającego mu takie prawo.
Zobacz: Poznaj dwa sposoby obliczania wynagrodzenia za okres zwolnienia ze świadczenia pracy
Strajk ostrzegawczy
Czy zasada polegająca na tym, że wynagrodzenie za okres strajku nie przysługuje dotyczy także strajku ostrzegawczego? Strajk ostrzegawczy uregulowany został w odrębnym rozdziale III ustawy zatytułowanym „Mediacje i arbitraż”.
Na podstawie art. 12 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych organizacja, która wszczęła spór, może zorganizować jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny strajk ostrzegawczy. Dotyczy to sytuacji, gdy przebieg postępowania mediacyjnego uzasadnia ocenę, że nie doprowadzi ono do rozwiązania sporu przed upływem przewidzianych w ustawie terminów.
Zobacz również: Forum Kadry
Wydaje się, iż wynagrodzenie za pracę nie powinno przysługiwać także tym strajkującym. Strajk jest dobrowolny, a zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Należy zająć stanowisko, że pracownik ma prawo zaprzestania świadczenia pracy w celu uczestniczenia w strajku, jednak za ten okres wynagrodzenie mu nie przysługuje.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 1991 Nr 55, poz. 236 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)