Co to jest?
ZFŚS to Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Tworzą go obowiązkowo jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe i to bez względu na liczbę pracowników zatrudnianych na dzień 1 stycznia 2021 r. Natomiast pozostali pracodawcy mają ten obowiązek w zależności od liczby zatrudnianych pracowników na dzień 1 stycznia tego roku.
Fundusz gromadzi środki z przeznaczeniem na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.
Etaty czy osoby?
ZFŚS tworzy podmiot zatrudniający co najmniej:
- 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
- Od 20 do 49 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, gdy wnioskuje o to zakładowa organizacja związkowa.
Jeśli pracodawca zatrudnia do 49 pracowników i nie wnioskuje o to związek zawodowy, nie musi tworzyć ZFŚS i wypłacać świadczenia urlopowego. Decyzję o tym podejmuje do 31 stycznia każdego roku.
Odpis na fundusz socjalny 2021
Zgodnie z art. 5j ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych do ustalenia wysokości odpisu na fundusz socjalny w 2021 r. bierze się pod uwagę przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2018 r., które ogłasza Prezes GUS. Prezes GUS podał przeciętne wynagrodzenie dla tego okresu 19 lutego 2019 r. w stosownym obwieszczeniu. Wynosi ono 4134,02 zł. Jest to więc podstawa do obliczeń odpisu na ZFŚS w 2021 r. W 2020 r. obowiązywała ta sama podstawa wymiaru odpisu na ZFŚS.
Jak obliczyć?
Odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych oblicza się w ten sposób, że dla poszczególnych grup pracowników przyjmuje się inny procent od podstawy. Podstawą w 2021 roku jest zaś 4134,02 zł. Poniżej znajduje się szczegółowe wyliczenie.
Odpis podstawowy
Wyróżnia się obowiązkowy odpis podstawowy oraz odpis fakultatywny.
Dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy odpis podstawowy wynosi 37,5% podstawy, a więc 1550,26 zł. W przypadku pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze (w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych) będzie to 50% podstawy, a więc 2067,01 zł. Dużo niższe kwoty przekazuje się za pracownika młodocianego. Przewiduje się 3 różne wysokości w zależności od roku nauki:
- 1 rok nauki to 5% podstawy czyli 206,70 zł,
- 2 rok nauki to 6% podstawy czyli 248,04 zł,
- 3 rok nauki to 7% podstawy czyli 289,38 zł.
Odpis fakultatywny
Odpis fakultatywny można przekazywać dodatkowo w zależności od uznania pracodawcy. Wynosi odpowiednio:
- na każdą osobę zatrudnioną z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz na każdego emeryta i rencistę, nad którym zakład sprawuje opiekę – 6,25% podstawy a więc 258,38 zł,
- na każdą zatrudnioną osobę, pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego (w przypadku utworzenia przez pracodawcę zakładowego żłobka lub klubu dziecięcego i przeznaczenia na to odpisu podstawowego w wysokości 7,5% tego odpisu) – 7,5% podstawy a więc 310,05 zł.
Tabela
| Odpis podstawowy | ||
| Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy | 37,5% | 1550,26 zł |
| Pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze | 50% | 2067,01 zł |
| Pracownik młodociany w I roku nauki | 5% | 206,70 zł |
| Pracownik młodociany w II roku nauki | 6% | 248,04 zł |
| Pracownik młodociany w III roku nauki | 7% | 289,38 zł |
| Odpis fakultatywny | ||
| Pracownik z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności | 6,5% | 258,38 zł |
| Emeryt i rencista, nad którym zakład sprawuje opiekę | 6,5% | 258,38 zł |
| Osoba zatrudniona, pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego | 7,5% | 310,05 zł |
Do kiedy przekazać odpisy w 2021 r.?
W ciągu roku kalendarzowego są dwa terminy przekazania odpisu na ZFŚS. Pierwszy przypada na 31 maja 2021 r. Należy do tego terminu przekazać 75% kwoty odpisów podstawowych. Drugi termin przypada na 30 września 2021 r. Wówczas przekazuje się na rachunek Funduszu pozostałą część odpisów.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 1070)
Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 lutego 2019 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2018 r. i w drugim półroczu 2018 r. (Monitor Polski rok 2019 poz. 201)