Czy pracodawca może zrezygnować z prowadzenia PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe)? Jakie przepisy w tym przedmiocie zawiera ustawa o pracowniczych planach kapitałowych? Okazuje się, że prawo do niewdrażania PPK nie jest bezterminowe. Kogo dotyczy i co właściwie oznacza?
- Pracodawca nie może zrezygnować z prowadzenia PPK
- Możliwość niefinansowania wpłat do PPK
- Konieczność prowadzenia dwóch programów
Pracodawca nie może zrezygnować z prowadzenia PPK
Nowy pracodawca nie może - zamiast PPK - wdrożyć pracowniczego programu emerytalnego. Połączenie się przez niego z pracodawcą, który uruchomił PPE, spowoduje obowiązek prowadzenia obu tych programów. W przepisach przejściowych ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (art. 133) przewidziano, że podmiot zatrudniający – należący do jednego z czterech etapów wdrożenia PPK – mógł podjąć decyzję o niewdrożeniu PPK, jeżeli w dniu objęcia go przepisami ustawy o PPK prowadził PPE, w którym uczestniczyło co najmniej 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie, oraz naliczał i odprowadzał składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia. Przykładowo, podmiot zatrudniający, który zatrudniał co najmniej 250 osób zatrudnionych według stanu na 31 grudnia 2018 r., aby skorzystać z uprawnienia do niewdrożenia PPK, musiał spełniać te wymagania 1 lipca 2019 r. Uprawnienie do niewdrożenia PPK nie jest bezterminowe. Podmiot zatrudniający traci je m.in. od dnia następującego po 1 stycznia albo 1 lipca danego roku, jeżeli według stanu na ten dzień w PPE uczestniczy mniej niż 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie.
Podmiot zatrudniający, który skorzystał z uprawnienia do niewdrożenia PPK z uwagi na prowadzenie PPE, chce uruchomić także PPK - choć nadal nie ma tego obowiązku. Jeżeli wdroży PPK, nie będzie mógł później zmienić decyzji i zrezygnować z prowadzenia tego programu.
Możliwość niefinansowania wpłat do PPK
Nowy podmiot zatrudniający - wdrażający PPK już po okresie przejściowym - nie może zwolnić się z tego obowiązku poprzez uruchomienie PPE. Jeżeli jednak taki podmiot zawarł umowę o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK, a następnie utworzył PPE i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia, może - w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w tym podmiocie - nie finansować, od miesiąca następującego po miesiącu, w którym PPE został zarejestrowany przez KNF, wpłat podstawowych i wpłat dodatkowych do PPK za osoby zatrudnione, które przystąpiły do PPE (art. 13 ust. 2 ustawy o PPK).
Spółka wdrożyła PPK, a obecnie chce uruchomić także PPE. Oczywiście może to zrobić. Jeżeli jednak nie działa w niej zakładowa organizacja związkowa, nie będzie mogła skorzystać z możliwości niefinansowania wpłat do PPK za osoby, który przystąpiły do PPE. Porozumienia w tej sprawie - zawieranego z zakładową organizacją związkową - nie można zastąpić porozumieniem z inną reprezentacją osób zatrudnionych.
Konieczność prowadzenia dwóch programów
Jeżeli pracodawca prowadzący PPK połączy się z pracodawcą prowadzącym PPE (bądź nabędzie zakład pracy albo jego zorganizowaną część od pracodawcy prowadzącego PPE), będą na nim ciążyć także obowiązki w zakresie PPE. Nowy pracodawca wejdzie wówczas w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy wynikające z umowy zakładowej - art. 7 ust. 4 ustawy o PPE.
Spółka, która wdrożyła PPK, przejmie - na podstawie art. 492 par. 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych - spółkę prowadzącą PPE (spółka przejmowana nie wdrożyła PPK, korzystając z uprawnienia przewidzianego w art. 133 ustawy o PPK). Zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy o PPE, na skutek połączenia spółek, spółka przejmująca wejdzie w prawa i obowiązki spółki przejmowanej wynikające z umowy zakładowej. Połączenie spółek spowoduje, że spółka przejmująca będzie prowadzić PPK oraz PPE. Spółka przejmująca będzie mogła skorzystać z niefinansowania wpłat do PPK za osoby zatrudnione, które przystąpiły do PPE - na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o PPK - po spełnieniu wymagań określonych w tym przepisie.
Możliwa jest także sytuacja odwrotna - gdy podmiot, który nie wdrożył PPK z uwagi na prowadzenie PPE, na skutek sukcesji stanie się stroną umowy o zarządzanie PPK. W takim przypadku będzie on musiał umożliwić oszczędzanie w PPK osobom zatrudnionym.
Spółka, która nie wdrożyła PPK z uwagi na prowadzenie PPE, przejmie - na podstawie art. 492 par. 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych - spółkę prowadzącą PPK. W takim przypadku spółka przejmująca wstąpi w prawa i obowiązki spółki przejmowanej, wynikające z zawartej przez tę spółkę umowy o zarządzanie PPK (por. art. 494 par. 1 k.s.h.). Spowoduje to m.in., że spółka przejmująca będzie miała obowiązek zawrzeć umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych w tej spółce przed dniem połączenia spółek i mających już okres zatrudnienia wymagany dla zawarcia umowy o prowadzenie PPK. W celu ustalenia terminu na zawarcie tych umów, należy zastosować odpowiednio art. 9 ust. 2 ustawy o PPK. Dzień połączenia spółek będzie dniem, od którego należy liczyć wskazany w tym przepisie 7-dniowy termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK.
Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427)
Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 556)