Mama 4 plus w 2024 roku - to już 5 lat funkcjonowania świadczenia w Polsce. Czy w tym czasie zmieniły się przepisy? Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać RSU? Ile wynosi rodzicielskie świadczenie uzupełniające do końca lutego, a ile od 1 marca 2024 roku? Jakie dokumenty dołączyć do wniosku? Czy na emeryturze matczynej można pracować? Czy ojcowie pobierają emeryturę matczyną? Na te i inne pytania odpowiada rzecznik ZUS województwa dolnośląskiego Iwoną Kowalską-Matis
- Emerytura matczyna jako świadczenie uzupełniające już 5 lat
- Maksymalna wysokość emerytury matczynej 2024
- Emerytura matczyna dla ojca – jakie przypadki?
- Mama 4 plus - warunki
- Emerytura matczyna – czy można pracować?
- Emerytura matczyna a wynajem mieszkania
- Mama 4 plus – dokumenty
- RSU – termin na wydanie decyzji ZUS
- Mama 4 plus - czy zmieniły się przepisy od 2019 do 2024 roku?
- Mama 4 plus, emerytura matczyna czy RSU?
Na temat 5-letniego funkcjonowania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego (RSU) w Polsce, zwanego nieformalnie emeryturą matczyną lub świadczeniem mama 4 plus, Redaktor portalu infor.pl Emilia Panufnik rozmawia z panią rzecznik ZUS województwa dolnośląskiego Iwoną Kowalską-Matis.
Emerytura matczyna jako świadczenie uzupełniające już 5 lat
Emilia Panufnik: Zgodnie z ustawą z 31 stycznia 2019 roku o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym świadczenie to przysługuje matce, która urodziła i wychowała lub wychowała, co najmniej czworo dzieci i z tego powodu nie podjęła albo porzuciła pracę zarobkową, co skutkuje brakiem emerytury. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające ma na celu zapewnienie takim osobom środków do życia. Na czym polega uzupełniający charakter świadczenia?
Iwona Kowalska-Matis: Ideą programu „Mama 4 plus” jest zapewnienie podstawowych środków do życia kobietom, które zrezygnowały z pracy lub jej w ogóle nie podjęły, bo zajmowały się wychowywaniem dzieci. Tym samym pracowały za krótko i nie nabyły prawa do gwarantowanej minimalnej emerytury.
Jeśli nie dostają żadnej emerytury ani renty, rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości najniższej emerytury. Od 1 marca 2023 r. wynosi ona 1588,44 zł i jest, co roku waloryzowana. Jeśli dostaje się emeryturę lub rentę w wysokości niższej niż najniższa emerytura, to rodzicielskie świadczenie uzupełniające będzie dopełnieniem do najniższej emerytury. Oznacza to, że kwota rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego będzie równa różnicy pomiędzy najniższą emeryturą a wysokością pobieranej przez kogoś emerytury albo renty.
Z naszych statystyk wynika, że większość kobiet nie dostaje tej specjalnej emerytury w pełnej wysokości, tylko korzysta z dopłaty. To te mamy, które były w stanie pogodzić wychowywanie dzieci z pracą, ale nie wypracowały zbyt wysokiej własnej emerytury. Średnia przeciętna wypłata to 739 zł. brutto. Średni wiek osób, które to świadczenie dostają to 69 lat.
Maksymalna wysokość emerytury matczynej 2024
Ile maksymalnie wynosi to świadczenie w 2024 roku brutto i netto? Na jaką podwyżkę można liczyć od 1 marca tego roku?
Wysokość świadczenia RSU wynosi tyle, co gwarantowana minimalna emerytura, czyli od marca 2022 do końca lutego 2023 roku jest to 1588,44 zł brutto. Taką kwotę dostają osoby, które nie pobierają emerytury ani renty i nie posiadają dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania. Natomiast w przypadku pobierania emerytury lub renty w kwocie niższej niż najniższa emerytura, świadczenie Mama 4 plus stanowi dopełnienie do kwoty 1588,44 zł. Na przykład, jeśli ktoś obecnie dostaje emeryturę w wysokości 1100 zł brutto, to zostanie ona uzupełniona o 488,44 zł, tj. do 1588,44 zł. RSU zostanie – podobnie jak najniższa emerytura zwaloryzowane. Wysokość waloryzacji będzie znana pod koniec lutego.
Kwotę netto RSU wylicza się tak samo jak renty socjalnej.
[Od 1 marca 2024 roku świadczenie z programu Mama 4 plus będzie wynosiło maksymalnie 1780,96 zł brutto.]
Emerytura matczyna dla ojca – jakie przypadki?
W przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę albo długotrwałego zaprzestania wychowanie dzieci świadczenie to może otrzymywać ojciec, który wychował, co najmniej czworo dzieci. Czy zdarzają się sytuacje wnioskowania o tzw. emeryturę matczyną przez ojców? Ilu jest ojców pobierających to świadczenie w Polsce?
Popularnie pisze się, że wypłata przysługuje tym kobietom, które urodziły i wychowały minimum czworo dzieci, ale pieniądze mogą też otrzymać ojcowie, którzy także wychowali minimum czwórkę dzieci. Jest to możliwe w sytuacji, gdy matki dzieci albo zmarły albo odeszły i nie zajmowały się dziećmi. Żeby to było możliwe trzeba - poza posiadaniem wymaganej liczby dzieci, osiągnąć wiek emerytalny, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
RSU dostaje bardzo niewielu mężczyzn. Wśród osób pobierających rodzicielskie świadczenia uzupełniające - 99,9 proc. to kobiety, a 0,1 proc.- mężczyźni. Na Dolnym Śląsku w minionym roku RSU dostawało zaledwie 3 ojców. W 2021 było ich 14. W całym kraju świadczenie to dostaje około 60 tys. osób. W 2022 - 56,4 tys., 2021 - 55,5 tys.
Mama 4 plus - warunki
Jakie warunki należy spełnić, aby móc pobierać emeryturę matczyną z ZUS? Ze spełnieniem, którego warunku osoby zainteresowane świadczeniem mają największy problem?
Specjalna emerytura nie jest przyznawana automatycznie, żeby ją dostać trzeba złożyć wniosek do ZUS. Formularz ZUS ERSU dostępny jest w salach obsługi klienta we wszystkich placówkach ZUS oraz na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do wniosku należy dołączyć w szczególności oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej (druk ERU), zagraniczny dokument stanu cywilnego potwierdzający urodzenie dziecka, jeżeli akt urodzenia dziecka nie jest sporządzony w polskim rejestrze stanu cywilnego, akt zgonu w przypadku śmierci matki dzieci, zaświadczenia potwierdzające osiągane dochody oraz inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia.
Przypominam, że 1 stycznia 2022 roku weszły w życie ułatwienia dla osób starających się o tzw. emerytury matczyne. Nie trzeba już dołączać do wniosku krajowych aktów urodzenia dziecka. ZUS sam pozyska taki dokument. Natomiast w przypadku zagranicznego dokumentu potwierdzającego urodzenie dziecka, jeżeli akt urodzenia nie jest sporządzony w rejestrze stanu cywilnego, nadal trzeba go dołączać do wniosku o emeryturę Mama 4 plus.
Emerytura matczyna – czy można pracować?
Czy na emeryturze matczynej można pracować? Czy w przypadku rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego stosuje się limity przychodów dorabiania tak jak w przypadku rent i emerytur?
Ideą RSU jest zapewnienie wsparcia dla osób, które nie mają żadnych środków do życia lub są one bardzo niskie, dlatego osoba pobierająca rodzicielskie świadczenie uzupełniające, ma obowiązek zawiadomić ZUS o wszelkich zmianach, które mają wpływ na prawo do tego świadczenia i jego wysokość, na przykład o podjęciu zatrudnienia, osiąganiu dodatkowych dochodów czy też prawie do innego świadczenia.
Kiedy ustaną okoliczności, które były podstawą przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, czyli ktoś np. podejmie pracę i zmieni się jego sytuacja materialna wtedy otrzyma od nas decyzję, w której poinformujemy o ustaniu prawa do świadczenia i jego przyczynach oraz wskażemy datę, od której wypłata świadczenia nie będzie przysługiwać.
Emerytura matczyna a wynajem mieszkania
Czy przychód z wynajmu mieszkania ma wpływ na przyznanie świadczenia?
Każdy dodatkowy dochód ma wpływ.
Mama 4 plus – dokumenty
Czy mogłaby Pani podać przykłady innych dokumentów, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia?
W dokumentach dołączonych do wniosku o emeryturę matczyną (ZUS ERSU) powinny znaleźć się akty urodzenia dzieci lub orzeczenia sądu o powierzeniu sprawowania pieczy zastępczej nad dziećmi, informacje o numerach PESEL dzieci, oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej oraz inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia.
Wszystkie potrzebne dokumenty są wymienione na naszej stronie internetowej https://www.zus.pl/-/rodzicielskie-swiadczenie-uzupelniajace-mama-4-
RSU – termin na wydanie decyzji ZUS
Jak długo czeka się na wydanie decyzji w sprawie przyznania świadczenia z programu Mama 4+? Kiedy jest ono wypłacane?
ZUS, jeżeli nie zachodzą żadne inne okoliczności tzn. np. nie musimy prosić o uzupełnienie wniosku, załączników, bo wszystkie niezbędne dokumenty zostały złożone razem z wnioskiem, wtedy decyzja zostaje wydana w termin 30 dni.
Mama 4 plus - czy zmieniły się przepisy od 2019 do 2024 roku?
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające funkcjonuje od 1 marca 2019 roku. Czy od tego czasu zmieniały się przepisy dotyczące świadczenia?
Nie.
Mama 4 plus, emerytura matczyna czy RSU?
Mama 4+, emerytura matczyna czy rodzicielskie świadczenie uzupełniające, – które określenie Pani zdaniem najlepiej oddaje charakter świadczenia?
Popularne określenie tego świadczenia, jakie funkcjonuje głównie w mediach to oczywiście mama, 4+ ale przecież ta emerytura nie jest zarezerwowana dla kobiet. Jeśli zabrakło matki uczestniczącej w wychowaniu dzieci – takie samo prawo o wystąpienie o RSU ma ojciec dzieci, dlatego to urzędnicze określenie rodzicielskie świadczenie uzupełniające jest bardziej adekwatne do tej „emerytury”.
https://www.zus.pl/-/rodzicielskie-swiadczenie-uzupelniajace-mama-4-
Dziękuję za rozmowę.
Redaktor Emilia Panufnik