Osoby, które osiągnęły już pewien wiek i które straciły pracę, mogą ubiegać się o świadczenie pozwalające im dotrwać do emerytury. W tym celu muszą spełniać określone warunki. Są to zarówno warunki indywidualne, dotyczące konkretnej osoby, jak i ogólne – które muszą spełniać wszyscy starający się o świadczenie przedemerytalne.
- Prawo do świadczenia przedemerytalnego – warunki indywidualne
- Dodatkowe warunki wymagane od osoby ubiegającej się o świadczenie przedemerytalne
- Wniosek o świadczenie przedemerytalne
- Wysokość świadczenia przedemerytalnego
Prawo do świadczenia przedemerytalnego – warunki indywidualne
Świadczenie przedemerytalne jest przyznawane osobom, które z przyczyn od siebie niezależnych straciły pracę przed uzyskaniem prawa do emerytury. O to świadczenie może ubiegać się osoba, która jednocześnie spełnia wymagane ustawą warunki zależne od przyczyn rozwiązania stosunku pracy, wieku oraz stażu pracy.
| Osoba ubiegająca się o uzyskanie prawa do świadczenia przedemerytalnego powinna spełniać jeden z następujących warunków indywidualnych: | |
| 1. | Do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, powinna mieć ukończone co najmniej:
i posiadać okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:
|
| 2. | Do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, powinna mieć ukończone co najmniej:
oraz posiadać okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:
|
| 3. | Do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości powinna mieć ukończone co najmniej:
i posiadać okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:
|
| 4. | Zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, powinna mieć ukończone co najmniej:
i osiągnąć okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:
|
| 5. | Zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych, lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, pobieranych nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, albo przyznaniem osobie, nad którą opieka była sprawowana, prawa do świadczenia wspierającego, o którym mowa w ustawie o świadczeniu wspierającym, i do dnia, w którym ustało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, powinna ukończyć co najmniej:
i osiągnąć okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:
|
| 6. | Do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, powinna posiadać okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:
|
| 7. | Do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, powinna posiadać okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej:
|
Dodatkowe warunki wymagane od osoby ubiegającej się o świadczenie przedemerytalne
Niezależnie od spełniania jednego z powyższych warunków indywidualnych, osoba ubiegająca się o świadczenie przedemerytalne powinna spełniać także dodatkowe warunki. O świadczenie może bowiem ubiegać się osoba, która pobierała zasiłek dla bezrobotnych przez okres co najmniej 180 dni i która:
- nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,
- w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w ciągu 30 dni od dnia wydania przez urząd pracy dokumentu potwierdzającego, że przez 180 dni pobierała zasiłek dla bezrobotnych.
Jeżeli w trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych osoba ubiegająca się o świadczenie przedemerytalne była zatrudniona w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, albo innej pracy zarobkowej a wykonywanie tych prac zakończyło się po 180 dniach pobierania zasiłku, wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego może złożyć w ciągu 30 dni od dnia ustania tego zatrudnienia. W razie przekroczenia tego terminu otrzyma decyzję o odmowie świadczenia przedemerytalnego.
Wniosek o świadczenie przedemerytalne
Osoba zainteresowana uzyskaniem prawa do świadczenia przedemerytalnego powinna złożyć wniosek do organu rentowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Do wniosku należy dołączyć dowody uzasadniające prawo do świadczenia, w szczególności:
- decyzję o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub
- informację o upływie 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, a także
- dowody wymagane do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości.
Jeżeli zachodzi taka potrzeba, do wniosku dołącza się również zaświadczenie właściwego organu potwierdzające nieprzerwane pobieranie przez okres co najmniej 365 dni świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub zasiłku dla opiekuna, utratę prawa do nich z powodu śmierci osoby, nad którą opieka była sprawowana, albo przyznania osobie, nad którą opieka była sprawowana, prawa do świadczenia wspierającego, a także datę ustania tego prawa.
Wysokość świadczenia przedemerytalnego
Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się od następnego dnia po dniu złożenia wniosku o to świadczenie. Decyzję wydaje i świadczenie wypłaca organ rentowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego.
Od 1 marca 2024 r. świadczenie przedemerytalne wynosi 1794,70 zł brutto i jest wypłacane za miesiąc kalendarzowy w terminie płatności wskazanym w decyzji organu rentowego. Świadczenie podlega okresowej waloryzacji, która jest przeprowadzana na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych.
Prawo do świadczenia ustaje:
- na wniosek osoby pobierającej świadczenie przedemerytalne;
- w dniu poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury;
- z dniem osiągnięcia wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę;
- wraz ze śmiercią osoby uprawnionej.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1999)