Opieka na dziecko do lat 14 - kiedy lepiej wziąć na godziny zamiast 2 dni? Dlaczego? Kiedy natomiast korzystniej prosić o dzień lub 2 dni zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem zdrowym? Sprawdź czy jesteś w jednej z tych sytuacji.
Opieka nad dzieckiem do lat 14
Opieka na dziecko zdrowe do 14 lat przysługuje rodzicom będącym pracownikami. Opieka na dziecko do 14 lat uregulowana jest w art. 188 Kodeksu pracy i jest swoistym zwolnieniem od pracy. Wymiar tego zwolnienia wynosi 2 dni lub 16 godzin. W danym roku kalendarzowym przysługuje tylko jednemu z rodziców. Muszą więc porozumieć się co do tego, kto skorzysta z tego prawa. Osoba, która pierwsza złoży wniosek o wolne od pracy na opiekę nad dzieckiem zdrowym, będzie miała prawo do pełnej puli 2 dni lub 16 godzin zwolnienia.
Matka złożyła w styczniu 2024 roku wniosek o 1 dzień opieki na dziecko zdrowe z art. 188 KP. W czerwcu 2024 roku ojciec złożył wniosek o drugi dzień zwolnienia na opiekę na dziecko. Nie otrzyma tego zwolnienia, ponieważ matka jako pierwsza w 2024 roku skorzystała z tego uprawnienia. Drugi dzień będzie przysługiwał więc również matce.
Czym różni się wykorzystanie tego zwolnienia w dniach i w godzinach? Dlaczego to takie ważne?
Opieka na dziecko na godziny
To od rodzica zależy , czy wykorzysta wymiar opieki na dziecko w dniach, czy w godzinach. Decyduje o tym w pierwszym wniosku złożonym w danym roku kalendarzowym. Jeśli matka napisze wniosek o zwolnienie od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem zdrowym w wymiarze 4 godzin, w drugim wniosku nie będzie mogła wnioskować o opiekę w wymiarze dziennym.
Matka złożyła wniosek o 4 godziny opieki nad dzieckiem zdrowym. Kolejny wniosek zawierał prośbę o 1 dzień opieki na dziecko. Wniosek ten jest niepoprawny. Powinna zawnioskować o 8 godzin opieki na dziecko (jeśli dobowy wymiar czasu pracy w danym dniu wynosi 8 godzin).
Jeśli więc nie możesz zdecydować się, czy wykorzystywać opiekę w dniach czy w godzinach, a pracujesz w podstawowym systemie czasu pracy, lepiej zdecydować się na godziny. Zawsze zamiast dnia można wpisać 8 godzin, a nie blokujesz sobie w ten sposób późniejszego skorzystania tylko z kilku godzin opieki w danym dniu.
Jak zwróciła uwagę ekspertka mgr inż. Karina Czermak wykorzystywanie opieki na godziny to także korzystniejsza opcja w przypadku pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności. Niepełnosprawni z niższym wymiarem czasu pracy również mają prawo do 2 dni lub 16 godzin opieki na dziecko. Jeśli zgodnie z harmonogramem czasu pracy wykonują pracę 7 godzin w ciągu doby to zyskują, wnioskując o opiekę na dziecko zdrowe w godzinach. Gdyby taka osoba zawnioskowała o 2 dni wolnego, wykorzystałaby de facto tylko 14 godzin zwolnienia od pracy.
Opieka na dziecko - 2 dni
Inna sytuacja występuje w przypadku pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy. Kiedy zgodnie z grafikiem dobowy wymiar czasu pracy wynosi w niektóre dni 12 godzin, wniosek o opiekę na dziecko w wymiarze dobowym oznacza 12 godzin zwolnienia od pracy. Wykorzystując w ten sposób 2 dni zwolnienia z tytułu opieki nad dzieckiem zdrowym do 14 lat, pracownik ma faktycznie aż 24 godziny wolnego.
Kodeks pracy:
Art. 188 § 1. Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
§ 2. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia, o którym mowa w § 1, decyduje pracownik w pierwszym wniosku składanym w postaci papierowej lub elektronicznej o udzielenie takiego zwolnienia w danym roku kalendarzowym.
§ 3. Zwolnienie od pracy, o którym mowa w § 1, udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
§ 4. Przepisy § 1 i 3 w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023, poz. 1465)