Jak ustalić wymiar czasu pracy w ramach okresu rozliczeniowego
Na podstawie art. 130 § 1 kodeksu pracy, pracodawca ustala obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w następujący sposób:
1. Mnoży się 40 godzin (norma przeciętnie tygodniowa) przez liczbę pełnych tygodni w obowiązującym okresie rozliczeniowym czasu pracy.
W tym obliczeniu uwzględnia się tygodnie w rozumieniu art. 128 § 3 pkt.2 kodeksu pracy, które rozpoczynają się w pierwszym dniu okresu rozliczeniowego i obejmują 7 kolejnych dni kalendarzowych.
W miesięcznym okresie rozliczeniowym obejmującym miesiąc kalendarzowy, zawsze mamy pełne cztery tygodnie, które kończą się 28 dnia tego miesiąca. Gdy okres rozliczeniowy np. rozpoczyna się w środę, pełne tygodnie będą kończyły się we wtorek.
2. Dodaje się do otrzymanej liczby (40 * pełne tygodnie w ramach obowiązującego okresu rozliczeniowego czasu pracy) iloczyn 8 godzin (norma dobowa) i liczby dni pozostających do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
3. Odejmuje się od otrzymanego wyniku iloczyn 8 godzin (norma dobowa) i liczby świąt przypadających w innym dniu niż niedziela.
Polecany produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem + CD
Obniżenie wymiaru czasu pracy o dni nieobecności w pracy
Gdy pracownik z przyczyn usprawiedliwionej nieobecności nie pracował, to pracodawca przy ustalaniu wymiaru czasu pracy musi go obniżyć o liczbę godzin tej absencji, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. Przykładowo, pracownik zatrudniony w lutym 2014 r. zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy, gdy wykonuje prace w ramach jednomiesięcznego okresu rozliczeniowego (obejmującego miesiąc kalendarzowy) przez 5 dni był nieobecny w pracy na skutek choroby. Obowiązujący wymiar czasu pracy w miesiącu lutym 2015 r. wynosi 160 godzin.
Zgodnie z obowiązującym harmonogramem, pracownik w te dni w czasie, których był chory miał przepracować w sumie 40 godzin (t.j 10 godzin + 10 godzin + 8 godzin + 8 godzin + 4 godziny = 40 godzin). Z uwagi na powyższe wymiar do przepracowania dla wskazanego pracownika ulega obniżeniu do 120 godzin (160 godzin – 40 godzin = 120 godzin). W przypadku przekroczenia tak ustalonego wymiaru czasu pracy w tym okresie rozliczeniowym czasu pracy na skutek wykonywania przez pracownika pracy ponad 120 godzin, będzie można założyć, iż pracował on w godzinach nadliczbowych. Gdy godziny nadliczbowe nie wynikały z przekroczenia normy dobowej czasu pracy, nie były to godziny pracy w niedzielę czy święto, możemy przyjąć, iż wynikały one z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej.
Porozmawiaj o tym na FORUM
Wymiar czasu pracy w 2015 r.
Wymiar czasu pracy dla miesięcznych okresów rozliczeniowych w 2015 r. obejmujących miesiąc kalendarzowy, obliczony zgodnie z wyżej przedstawionym wzorem będzie wynosił dla poszczególnych miesięcy:
- styczeń – 160 godz.
- luty – 160 godz.
- marzec – 176 godz.
- kwiecień – 168 godz.
- maj – 160 godz.
- czerwiec - 168 godz.
- lipiec – 184 godz.
- sierpień – 160 godz.
- wrzesień – 176 godz.
- październik – 176 godz.
- listopad – 160 godz.
- grudzień – 168 godz.
Święto wypadające w innym dniu niż niedziela
Święto, jak już wyżej wskazano, które występuje w okresie rozliczeniowym i przypada w dniu innym niż niedziela obniża wymiar czasu pracy pracownika.
Kiedy dochodzi do przekroczenia normy przeciętnie tygodniowej czasu pracy?
Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy
Okres nieusprawiedliwionej nieobecności pracownika nie powoduje obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym. W takim przypadku pracodawca może żądać od pracownika odpracowania go w całości lub części, ale tylko do końca obowiązującego go okresu rozliczeniowego czasu pracy i nie może to powodować naruszenia przepisów dotyczących odpoczynku dobowego i tygodniowego.
Różne systemy czasu pracy
Określony w art. 130 kodeksu pracy sposób ustalania obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, będzie miał zastosowanie do prawie wszystkich systemów czasu pracy i rozkładów czasu pracy, za wyjątkiem systemu pracy w ruchu ciągłym (art. 138 kodeksu pracy), co wiąże się ze specyfiką tego sytemu, polegającą na możliwości wykonywania pracy w niedzielę, święto oraz możliwość wydłużenia normy dobowej czasu pracy jak i normy średniotygodniowej czasu pracy. Zasady obliczania wymiaru czasu pracy w tym systemie czasu pracy, zostały określone w art. 138 § 3 kodeksu pracy w sposób szczególny w stosunku do regulacji art. 130 kodeksu pracy.
Praca w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia
Inaczej należy również ustalić obowiązujący wymiar czasu pracy w przypadku skrócenia czasu pracy poniżej obowiązujące normy czasu pracy dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia (art. 145 kodeksu pracy). W takim przypadku do metody obliczania wymiaru czasu pracy zgodnie z art. 130 kodeksu pracy należy podstawić zamiast 8 godzin i 40 godzin, skrócone normy czasu pracy obowiązujące pracownika np. 7 godzin i 35 godziny.
Zasady rozliczania czasu pracy w systemie pracy w ruchu ciągłym