Luka w przepisach dla osób niepełnosprawnych polega na tym, że: 1) Zespół orzeczniczy (PZON) wydaje "nowe" orzeczenie o niepełnosprawności z "lżejszą" kwalifikacją stopnia niepełnosprawności (czyli mniej uprawnień dla osoby niepełnosprawnej). 2) Jednocześnie w obiegu prawnym jest wciąż poprzednie "stare" orzeczenie o niepełnosprawności z "wyższą" kwalifikacją stopnia. PZON nie ma podstawy prawnej do usunięcia "starego" orzeczenia. Lukę w przepisach usunie nowelizacja przepisów dla osób niepełnosprawnych.
Za jej przeprowadzenie odpowiada Łukasz Krasoń Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.
Zostanie wprowadzony:
1) termin ustawowy 3 miesiące na załatwienie wniosku osoby niepełnosprawnej w I instancji (termin maksymalny).
2) Termin ustawowy 2 miesiące na załatwienie wniosku osoby niepełnosprawnej w I instancji (termin maksymalny).
Podstawa prawna - powyższe wynika z przyszłej nowelizacji o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
"Nowe" orzeczenie o niepełnosprawności a "stare" orzeczenie o niepełnosprawności - dziś luka w prawie
Powiatowy Zespół ds Orzekania o niepełnosprawności nie ma możliwości uchylenia wcześniejszego orzeczenia. Chodzi o wszelkie sytuacje, gdy wydawane jest nowe orzeczenie z łagodniejszym stopniem niepełnosprawności, a wciąż jest ważne "stare" 24 września 2024 r. nie ma przepisu przyznającego taką kompetencję dla PZON. Oznacza to, że osoba niepełnosprawna może próbować występować o np. ulgi na podstawie "starego" orzeczenia licząc na to, że MOPS nie zweryfikuje jego treści.
Powoduje to szereg problemów. W uzasadnieniu rządowym czytamy, że:
"Posiadanie przez osoby niepełnosprawne więcej niż jednego orzeczenia o niepełnosprawności oraz posługiwanie się nimi wymiennie przed różnymi organami i instytucjami wprowadza wątpliwości co do faktycznego stanu zdrowia danej osoby. Nie zawsze wiadomo jak przyznawać ulgi osobie niepełnosprawnej, gdy ma kilka orzeczeń."
Wyrabianie legitymacji dokumentującej niepełnosprawność - podstawa prawna art. 6ca ust. 4 ustawy o rehabilitacji.
W przypadku gdy osoba niepełnosprawna posiada więcej niż jedno orzeczenie o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, legitymację dokumentującą niepełnosprawność albo legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności wystawia się na podstawie ostatniego orzeczenia.
"Nowe" a "stare" orzeczenie - jak będzie po nowelizacji
Ministerstwo Rodziny deklaruje wprowadzenie znowelizowanych przepisów, które wyeliminują lukę polegającą na posiadaniu przez osoby niepełnosprawne kilku różnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.
Założenie - Powiatowy zespół ds orzekania o niepełnosprawności wydaje orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wprowadzającego zmianę stanu zdrowia
Zmiana - PZON będzie mógł - według swojej decyzji - uchylać wcześniejsze orzeczenia.
Co się jeszcze zmieni dla osób niepełnosprawnych w 2025 r.?
1) Jest za mało lekarzy orzeczników - będzie łatwiej powoływać lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów na funkcje orzecznicze
2) Poprawa zasad rozpoznawania wniosków składanych przez osoby niepełnosprawne -
3) Weryfikacja orzeczeń o niepełnosprawności (pod kątem ich ważności). Dotyczy to umożliwienia sprawdzenia przez pracodawcę i osobę niepełnosprawną, czy:
a) orzeczenie jest ważne,
b) jaki stopień niepełnosprawności jest przypisany orzeczeniu.
Niezbędne będzie podanie numeru PESEL.
Ma to być powiązane z systemem informującym jakie ulgi są dostępne danej osobie niepełnosprawnej. Chodzi o odpowiedź na pytanie: "Z jakich ulg czy form wsparcia jest możliwe korzystanie (poprzez potwierdzenie swojego statusu)?". Na systemie zyskają także pracodawcy - upewnienie się co do aktualności przekazanego orzeczenia, od którego ważności zależy dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnego pracownika z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
4) Termin ustawowy 3 miesiące na załatwienie wniosku osoby niepełnosprawnej w I instancji (termin maksymalny).
5) Termin ustawowy 2 miesiące na załatwienie wniosku osoby niepełnosprawnej w I instancji (termin maksymalny).
Przedłużanie ważności orzeczeń o niepełnosprawności obejmie także karty parkingowe
Art. 6bb ust. 1 ww. ustawy stanowi, że dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność).
Zasada ta obejmie przedłużenie ważności karty parkingowej, o której mowa w art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.).
To kolejna zmiana przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń. Poniżej informacje o zmianach wprowadzonych na posiedzeniu w dniu 25-27 września 2024 r.
Zaświadczenie bez wniosku
Jeżeli projekt wejdzie w życie, to zmieni się nie tylko sytuacja osób niepełnosprawnych w wieku 16. i 17. lat. Przedłużając prawo do zasiłku pielęgnacyjnego albo rodzinnego nie trzeba będzie składać wniosku. Wystarczy w MOPS przedstawić zaświadczenie. Dzięki temu MOPS będzie wiedział do kiedy jest przedłużane orzeczenie o niepełnosprawności. I za ten sam okres wydłuży prawo do tego zasiłku.
postępowania przedłużane z urzędu - projekt
sejm.gov.pl
Nowelizacja ma wszystko uprościć:
1) nie składa się wniosku w MOPS o przedłużenie zasiłku albo świadczenia,
2) składa się zaświadczenie w MOPS wydane przez powiatowy zespół (w zaświadczeniu jest data przedłużenia ważności orzeczenia o niepełnosprawności),
3) MOPS na bazie informacji z zaświadczenia sam przedłuża prawo do np. zasiłku pielęgnacyjnego.
1) świadczenia rodzinne
2) świadczenia z funduszu alimentacyjnego
3) zasiłków dla opiekunów
4) świadczeń lub dodatków na pokrycie kosztów utrzymania dziecka lub osoby pełnoletniej w rodzinnej pieczy zastępczej
5) świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub "aktywnie w żłobku"
6) świadczenia z pomocy społecznej wynikające z niepełnosprawności.