Co w Polsce daje europejska karta dla osób z niepełnosprawnościami?

Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
niepełnosprawni, karta parkingowa, 2025 / Co w Polsce daje europejska karta dla osób z niepełnosprawnościami? / Shutterstock

Będą ułatwienia dla osób niepełnosprawnych, ale czy w 2025 r.? Chodzi o europejską kartę parkingową dla osób z niepełnosprawnościami oraz o europejską kartę osoby z niepełnosprawnością.

Piszą do nas osoby z niepełnosprawnościami i pytają: Jak uzyskać europejską kartę parkingową dla osób z niepełnosprawnościami oraz co ona daje w Polsce? Jak nabyć europejską kartę osoby z niepełnosprawnością? Gdzie obowiązują karty? My wyjaśniamy, że oczywiście łatwiejsze będzie swobodne przemieszczanie się w UE dla osób z niepełnosprawnościami. Europejska karta osoby z niepełnosprawnością i karta parkingowa dla takich osób ułatwią dostęp do przysługujących im praw i preferencyjnych warunków we wszystkich krajach UE.

Autopromocja

Europejska karta osoby z niepełnosprawnością jest formalnym i prawnie obowiązującym dowodem niepełnosprawności. Dlaczego zdecydowano się na taką regulację? Niestety często zdarza się tak, że krajowe karty lub zaświadczenia potwierdzające niepełnosprawność nie są uznawane podczas wizyty i podróży osób z niepełnosprawnościami w innych państwach UE. Powoduje to duże trudności i brak możliwości skorzystania z wielu przywilejów i ułatwień (np. z niższych lub zerowych opłat za bilety wstępu, priorytetowego dostępu, pomocy i zarezerwowanych miejsc parkingowych). Nowa europejska karta osoby z niepełnosprawnością będzie dowodem statusu osoby z niepełnosprawnością obowiązującym w całej UE. Będzie to jednolity dokument.

Europejska karta osoby z niepełnosprawnością i europejska karta parkingowa dla osób z niepełnosprawnościami 2025 r.

Pod koniec kwietnia 2024 r. Parlament Europejski uchwalił przepisy o unijnej karcie osoby z niepełnosprawnością i europejskiej karcie parkingowej dla osób z niepełnosprawnością. Jak wynika z postanowień i dotychczasowych komunikatów z UE:

  • państwa członkowskie rozszerzą stosowanie europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością na okresy dłuższe niż krótki pobyt w kontekście unijnych programów mobilności i mogą to również uczynić w innych przypadkach;
  • europejska karta osoby z niepełnosprawnością będzie wydawana i odnawiana bezpłatnie, z wyjątkiem jej utraty lub uszkodzenia; państwa członkowskie mogą natomiast postanowić pobierać opłatę pokrywającą administracyjne koszty wydania lub odnowienia karty parkingowej;
  • w przypadku osób z niepełnosprawnością, które wymagają większego wsparcia lub które mają prawo do wsparcia ze strony asystenta osobistego, na europejskiej karcie osoby z niepełnosprawnością pojawi się litera A;
  • obie karty będą zawierać kod QR, który pozwoli zapobiegać oszustwom;
  • istotne informacje na temat obu kart znajdą się w unijnym portalu, który będzie dostępny we wszystkich językach i w przystępnym formacie; państwa członkowskie będą zobowiązane podać do wiadomości publicznej informacje o kartach w przystępnym formacie;
  • państwa członkowskie będą mogły same zdecydować, czy chcą wprowadzić cyfrową kartę parkingową.

W Polsce czas do 2027 r. na wdrożenie dyrektywy

Teraz prace nad finalizacją tekstu będą kontynuowane na szczeblu technicznym. Wstępne porozumienie muszą jeszcze potwierdzić Rada i Parlament. Później nastąpi weryfikacja prawno-językowa dyrektywy i jej formalne przyjęcie przez obie instytucje. Współprawodawcy uzgodnili, że państwa członkowskie będą miały 2,5 roku na dostosowanie przepisów krajowych i 3,5 roku na rozpoczęcie stosowania dyrektywy. We wdrażaniu i ocenie obu kart uczestniczyć będą organizacje reprezentujące osoby z niepełnosprawnościami.

Karta będzie mogła być wydana w formacie fizycznym, jak i cyfrowym Państwa członkowskie będą mogły wydawać karty dwujęzyczne, zarówno w języku angielskim, jak i w ich językach narodowych. Będą mogły także umieszczać na kartach kod QR jako najskuteczniejsze i najłatwiejsze do zastosowania narzędzie zapobiegania oszustwom.

Przykład

Korzyści z posiadania karty

Specjalne warunki korzystania z transportu publicznego i preferencyjne traktowanie podczas wydarzeń i zajęć kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych. Na przykład podczas wizyty w muzeum lub udziału w koncercie: wolny wstęp, obniżone ceny, dostęp poza kolejnością, osobistą asystencję, przewodniki pisane alfabetem Braille’a lub przewodniki audio, sprzęt wspomagający poruszanie się, zwierzęta asystujące, szersze miejsca parkingowe, zarezerwowane miejsca parkingowe, obniżona opłata parkingowa, dostęp do stref ograniczonego ruchu.

Kadry
Zasiłek chorobowy 2025 i 2026 r. [podstawa wymiaru, wysokość, okres pobierania]
30 sty 2025

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym. Świadczenie wypłacane jest w razie niezdolności do pracy. Zasiłek wypłaca pracodawca lub ZUS.

Od 1 lutego 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o 800 plus. Jak złożyć wniosek?
30 sty 2025

Zbliża się termin składania wniosków o świadczenie wychowawcze, tzw. 800 plus. Od 1 lutego 2025 r. ZUS będzie przyjmować wnioski o to świadczenie na okres świadczeniowy 2025/2026. Mogą je składać rodzice i opiekunowie dzieci w wieku do 18. roku życia, którzy to świadczenie pobierają.

Podstawa wymiaru oraz kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 r.
30 sty 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przedstawił informację w sprawie podstawy wymiaru składki oraz kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 r. dla niektórych grup ubezpieczonych.

Sąd: Pensja 4500 zł brutto nie jest podstawą roszczeń ZUS. O ile jest pensja godziwa
30 sty 2025

Interwencja ZUS miała na celu odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Kobieta z uwagi na rozpoczęcie pracy księgowej otrzymała podwyżkę z około 1750 zł (1/2 etatu) do 4500 zł (3/5 etatu). ZUS kwestionował 4500 zł jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe zgodnie z art. 20 ustawy, (podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe).

Do 1 mln zł kary dla pracodawcy za niedokonywanie wpłat do PPK w terminie
29 sty 2025

Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie stanowi wykroczenie z art. 107 pkt 2 ustawy o PPK. Pracodawcy grozi za to nawet do 1 mln zł kary. Ściganiem niedopełniania obowiązków w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy.

Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026
29 sty 2025

Nieudzielenie urlopu przez pracodawcę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Jak wysoka kara grozi pracodawcy za naruszenie przepisów o udzielaniu urlopów wypoczynkowych w 2025 i 2026 roku? Artykuł zawiera aktualne kwoty.

Jakie czekają nas zmiany w prawie pracy w 2025 i 2026 r.? (PRZEGLĄD)
29 sty 2025

Wkrótce wejdą w życie regulacje wprowadzające dodatkowy dzień wolny od pracy oraz uzupełniający urlop macierzyński. Trwają prace nad dalszymi zmianami przepisów prawa pracy. Mają one wprowadzić m.in. krótszy tydzień pracy czy zmienić zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia.

Skrócony tydzień pracy czy skrócony dzień pracy? Do tego nie trzeba zmieniać prawa!
29 sty 2025

Wszyscy pamiętamy, jak rząd szumnie zapowiadał skrócenie tygodniowego czasu pracy. Skończyło się na zapowiedziach i od tamtego czasu nic się nie zmieniło - nowelizacja Kodeksu pracy nie została przeprowadzona. Na szczęście obowiązujące przepisy prawa pracy dopuszczają zarówno wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, jak i skróconego do 7 godzin dnia pracy.

ZUS IWA - jak ustalić liczbę ubezpieczonych? [Przykłady]
29 sty 2025

ZUS IWA do 31 stycznia 2025 roku składa płatnik, który w 2024 roku zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych. Jak ustalić liczbę ubezpieczonych? Czy do IWA wliczamy właściciela czyli płatnika?

Sanatorium z ZUS: od 3 lutego 2025 r. rehabilitacja powypadkowa. Od 1 kwietnia 2025 r. rehabilitacja związana z układem krążenia
29 sty 2025

ZUS informuje, że wczesna rehabilitacja powypadkowa na koszt Zakładu rusza już 3 lutego 2025 roku. Od 1 kwietnia 2025 roku zaplanowano rehabilitację osób ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Jak wybrać się do sanatorium z ZUS?

pokaż więcej
Proszę czekać...