Trwają prace nad projektem ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka. Ustawa ma zapewnić rodzicom wsparcie w zależności od ich potrzeb i sytuacji życiowej. Jedną z form wsparcia będzie świadczenie „Aktywnie w domu”.
- Trzy filary programu „Aktywny rodzic”
- Świadczenie na każde dziecko
- Świadczenie dla rodziców i opiekunów faktycznych
- Wysokość świadczenia oraz okres wypłacania świadczenia
- Kiedy świadczenie nie będzie przysługiwać
Trzy filary programu „Aktywny rodzic”
Projektowana ustawa wprowadza do systemu prawnego trzy świadczenia „Aktywny rodzic”, wspierające rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka:
- świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”,
- świadczenie „Aktywnie w żłobku”,
- świadczenie „Aktywnie w domu”.
Ustawa określa warunki nabywania prawa do powyższych świadczeń oraz zasady przyznawania i ich wypłacania. Celem świadczeń „Aktywny rodzic” jest ułatwienie rodzicom dziecka i innym osobom wypełniającym funkcje rodzicielskie pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem z aktywizacją zawodową.
Świadczenie na każde dziecko
W projekcie ustawy założono, że świadczenie „Aktywnie w domu” będzie można uzyskać na każde dziecko (w tym na pierwsze i jedyne) w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Świadczenie będzie przysługiwało na dziecko własne oraz dziecko znajdujące się pod opieką opiekuna faktycznego.
Wsparcie będzie kierowane do tych rodziców, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie z świadczenia „Aktywni rodzice w pracy” lub „Aktywnie w żłobku”.
Świadczenie „Aktywnie w domu” ma zastąpić dotychczas funkcjonujący i mniej korzystny, gdyż nie przysługujący na pierwsze dziecko, rodzinny kapitał opiekuńczy uregulowany w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym.
Świadczenie dla rodziców i opiekunów faktycznych
Świadczenie „Aktywnie w domu” będzie przysługiwać obywatelom polskim oraz niektórym cudzoziemcom.
Świadczenie „aktywnie w domu”, podobnie jak dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy, będzie przysługiwać matce albo ojcu albo opiekunowi faktycznemu.
Za opiekuna faktycznego będzie uważana osoba, która faktycznie opiekuje się dzieckiem i wystąpiła do sądu rodzinnego o jego przysposobienie.
Wysokość świadczenia oraz okres wypłacania świadczenia
Projekt ustawy zakłada, że świadczenie „aktywnie w domu” będzie przysługiwać od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia, czyli przez okres 24 miesięcy.
Świadczenie „Aktywnie w domu” wypłacane będzie w wysokości 500 zł miesięcznie przez okres 24 miesięcy.
W przypadku gdy rodzice rozwiedzeni, w separacji lub żyjący w rozłączeniu sprawują, zgodnie z orzeczeniem sądu, opiekę naprzemienną nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwota świadczenia „Aktywnie w żłobku” zostanie ustalona każdemu z nich w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia na dziecko.
Kiedy świadczenie nie będzie przysługiwać
Projekt ustawy przewiduje sytuacje, gdy świadczenie „Aktywnie w domu” nie będzie przysługiwać. Świadczenie nie będzie wypłacane, jeżeli:
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej;
- rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej;
- na to samo dziecko, za dany miesiąc zostało przyznane świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” lub „Aktywnie w żłobku”;
- członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia „Aktywnie w domu”, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
W przypadku gdy matka, ojciec albo opiekun faktyczny dziecka będą:
- marnotrawić wypłacane im świadczenie „Aktywnie w domu” albo
- wydatkować je niezgodnie z celem
- należne świadczenie w całości lub w części będzie im przekazywane odpowiednio przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.