Zaległy urlop a upadłość firmy

Najczęstszymi przyczynami rozwiązania umów z pracownikami w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i zakładu pracy są przyczyny niedotyczące pracowników, a związane z pracodawcą. Mogą to być trudności finansowe i w rezultacie niewypłacalność (spowodowane np. rosnącą inflacją i kosztami utrzymania zakładu oraz pracowników). Mogą to być również przyczyny natury organizacyjnej, np. likwidacja poszczególnych zakładów a konfuzja innych.

Autopromocja

W okresie upadłości czy likwidacji pracodawca powinien uporządkować wszelkie sprawy kadrowe. Kiedy pracodawca nie jest już wstanie „fizycznie” udzielić urlopu czy też zaległego urlopu, ponieważ np. do 30 września 2022 r. trwają umowy z pracownikami i z upływem tej daty zakład pracy przestanie istnieć, ponieważ dochodzi do likwidacji lub upadłości, pracodawca zobowiązany jest wówczas wypłacić pracownikom ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop. To w interesie pracodawcy jest, aby w trakcie okresu wypowiedzenia wysłać pracowników na „przymusowy” urlop zaległy czy też urlop bieżący (należny w danym roku kalendarzowym), aby później nie musieć płacić za to wynagrodzenia. Co ważne zgoda pracownika nie ma znaczenia, decyzja pracodawcy jest autonomiczna i należy się jej podporządkować. Pracownik nie możliwości wyboru między urlopem a ekwiwalentem.

Skrócenie okresu wypowiedzenia przy upadłości lub likwidacji

Nie zawsze jednak opłaca się korzystać z uprawnienia skrócenia okresu wypowiedzenia przy upadłości lub likwidacji, z trzech miesięcy do jednego miesiąca co do pracowników, którzy mają zawartą umowę o pracę na czas nieokreślony albo określony, ponieważ po pierwsze pracodawca niejako traci czas, w którym pracownik mógłby przebywać na urlopie (przez co później pracodawca będzie za to płacił), a po drugie pracodawca i tak poniósłby dodatkowe koszty. W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Kiedy ekwiwalent za urlop się należy przy likwidacji?

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop przy ogłoszeniu przez pracodawcę likwidacji lub upadłości w pewnych sytuacjach się należy. Szczególnie wtedy, kiedy pracodawca nie zobowiąże pracownika do wykorzystania urlopu w tracie wypowiedzenia umowy o pracę. Może być jednak tak, że do upadłości dochodzi, ponieważ firma ma trudności finansowe i pracodawca oświadcza, że ekwiwalentu nie wypłaci bo nie ma za co. W orzecznictwie podkreśla się, że z dniem rozwiązania stosunku pracy prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego w naturze przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien więc być wypłacony pracownikowi w dniu rozwiązania stosunku pracy. W tym też dniu rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy wypoczynkowe (wyr. SN z 29 marca 2001 r.,I PKN 336/00).

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

Oczywiście naruszenie powyższego może prowadzić do odpowiedzialności wykroczeniowej przeciwko prawom pracownika, bowiem kto nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi, podlega karze od 1000 do 30 000 zł.

Co jeśli pracodawca nie ma pieniędzy na ekwiwalent za zaległy urlop?

Jeżeli pracodawca, pomimo swojego obowiązku zapłaty pracownikom wszelkich należności finansowych do dnia trwania stosunku pracy, nie ma środków finansowych na pokrycie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, pracownik może skorzystać z FGŚP (Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Prawa pracowników i obowiązki pracodawcy w ramach FGŚP reguluje ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy z 13 lipca 2006 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 7, dalej: ustawa). Ustawa określa zasady, zakres i tryb ochrony roszczeń pracowniczych w razie niemożności ich zaspokojenia z powodu niewypłacalności pracodawcy.

Czy ekwiwalent jest należny z urlopu zaległego za 3 lata?

Skoro roszczenia pracownicze przedawniają się z upływem 3 lat, to czy ekwiwalent jest należny z urlopu zaległego za 3 lata? Zgodnie z ustawą nie, ekwiwalent nie jest należny z urlopu zaległego za 3 lata, ponieważ ustawa określa, że zaspokojeniu ze środków FGŚP podlega ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, przysługujący za rok kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy, oraz za rok bezpośrednio go poprzedzający. Warto oczywiście pamiętać, że zaspokojeniu podlega także:

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

wynagrodzenie;
wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego;
odprawa pieniężnej przysługującej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia z powodu upadłości lub likwidacji.

Co to jest zbiorczy wykaz przy niewypłacalności?

Ważne jest to, że w okresie miesiąca od daty niewypłacalności pracodawcy, pracodawca, zarządca, syndyk, likwidator lub inna osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy sporządza i składa marszałkowi województwa zbiorczy wykaz niezaspokojonych roszczeń, określając osoby uprawnione oraz tytuły i wysokość roszczeń wnioskowanych do zaspokojenia ze środków FGŚP. Zbiorczy wykaz obejmuje roszczenia z okresów poprzedzających datę niewypłacalności pracodawcy. Prawo upadłościowe zabezpiecza pracowników, ponieważ stanowi, że nie wymagają zgłoszenia należności ze stosunku pracy. Należności z tego tytułu umieszcza się na liście wierzytelności z urzędu.

Wierzytelności umieszczane z urzędu a zgłoszenie wierzytelności przez pracownika

Jeżeli należności ze stosunku pracy wynikają bezpośredni oz dokumentów, z listy płac, z ewidencji mogą być wówczas uznane z urzędu na liście wierzytelności. Jeżeli jednak dokumentów tych nie ma, albo pracodawca (upadły) kwestionuje zasadność wierzytelności, nie powinny się one znaleźć na liście. Wówczas pracownik, który ma świadomość, że jego należność nie była uznawana przez pracodawcę, powinien zgłosić wierzytelność, aby być zaspokojonym ze środków masy upadłości. Pracownik może również zawnioskować do sędziego-komisarza o dokonanie zmiany na liście wierzytelności, gdyż jego zdaniem pominięto na liście wierzytelność, która powinna się tam znaleźć z urzędu, a która nie została wskazana.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Jak uzyskać ekwiwalent z FGŚP?

Jeżeli tylko są spełnione kryteria niewypłacalności pracodawcy, istnieje możliwość złożenia wniosku indywidualnego. Wniosek składa się w formie pisemnej do Marszałka Województwa (właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy), w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach - nie wcześniej niż po upływie jednego miesiąca i dwóch tygodni od daty wystąpienia niewypłacalności pracodawcy, a w przypadku roszczeń z okresu z okresów następujących po dacie niewypłacalności pracodawcy - po upływie dwóch tygodni od terminu wskazanego do sporządzenia wykazu uzupełniającego (niezwłocznie po ustaniu stosunków pracy osób uprawnionych).

Podstawa prawna:

Ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy z 13 lipca 2006 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 7)