Zasiłek wychowawczy 2023 r.

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Zasiłek wychowawczy 2023 r. / ShutterStock
Czy urlop wychowawczy w 2023 r. jest płatny? Czy z ZUS-u w trakcie urlopu wychowawczego otrzymuje się jakieś świadczenia? Czy pracownik w czasie urlopu wychowawczego podlega ubezpieczeniom? Jaka jest podstawa wymiaru składek na urlopie wychowawczym w 2023 r.?
rozwiń >

Czy urlop wychowawczy jest płatny?

Urlop wychowawczy jest pewnego rodzaju przywilejem dla pracownika, z którym wiąże się ochrona stosunku pracy, jednak nie jest on płatny. Celem tego urlopu, nie jest otrzymywanie wynagrodzenia w czasie kiedy praca nie jest świadczona, a sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. To właśnie podstawowy problem z jakim mierzą się rodzice, wychowywać dziecko ale nie otrzymywać z tego tytułu świadczeń pieniężnych czy też posłać je od najmłodszych lat do żłobka. Do urlopu uprawnieni są rodzice czy opiekunowie, jednak muszą mieć status pracownika. Istotny jest też staż, ponieważ trzeba być zatrudnionym co najmniej 6 miesięcy (do tego sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia).

Autopromocja

Jak wskazał SN: urlop wychowawczy jest szczególnym rodzajem urlopu bezpłatnego udzielonym pracownicy w celu sprawowania opieki nad małym dzieckiem, w czasie którego nie świadczy ona pracy i nie otrzymuje z zakładu wynagrodzenia. W niektórych sytuacjach, gdy odpowiada warunkom przewidzianym w rozporządzeniu, może otrzymać zasiłek wychowawczy, ale ten fakt nie zmienia charakteru prawnego urlopu wychowawczego jako szczególnego rodzaju urlopu bezpłatnego. Z istoty urlopu bezpłatnego wynika, że w tym okresie następuje zawieszenie podstawowych praw i obowiązków stron wynikających ze stosunku pracy, jeżeli przepis wyraźnie nie stanowi inaczej. Okres ten bowiem nie jest - co do zasady - okresem prawnie równoważnym ze świadczeniem pracy. Toteż pracownica w okresie urlopu wychowawczego nie tylko nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za pracę (zob. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 1987 r., I PR 30/87).

Świadczenie wychowawcze a urlop wychowawczy

Wprawdzie rząd w ramach programu „Rodzina 500+” zapewnia rodzinom z dziećmi tzw. świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł na dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę, jednak nie jest to świadczenie wypłacane w związku z przebywaniem na urlopie wychowawczym. Czym innym jest też prawo do świadczeń z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego.

Ile wynosi wymiar urlopu wychowawczego w 2023 r.?

Wymiar urlopu wychowawczego w 2023 r. wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.

Ile wynosi zasiłek wychowawczy 2023?

Niektórzy rodzice sprawujący osobistą opiekę nad dzieckiem mają prawo do dodatkowego świadczenia pieniężnego. Którzy rodzice? Tacy, którzy mają prawo do zasiłku rodzinnego (przy ustalaniu zasiłku rodzinnego bierze się pod uwagę kryterium dochodowe). Jako dodatkowe świadczenie do tego zasiłku rodzinnego wypłaca się jeszcze tzw. „zasiłek wychowawczy”. Dodatek przysługuje w wysokości 400 zł/netto miesięcznie.

Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:

1) 24 miesięcy kalendarzowych,

2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu,

3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Jakim ubezpieczeniom podlega się na urlopie wychowawczym?

Obowiązkowo podlega się:

ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma się ustalonego prawa do emerytury lub renty albo innych tytułów do ubezpieczeń społecznych,

ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeśli urlop wychowawczy jest jedynym tytułem do ubezpieczeń.

Jakie obowiązki ma płatnik składek?

Płatnikiem składek jest pracodawca, który udzielił urlopu. Jego obowiązkiem jest rozliczyć należne składki za pracownika na ubezpieczenia.

Kto finansuje składki na urlopie wychowawczym?

Składki na ubezpieczenia finansuje w całości budżet państwa. Płatnik składek powinien sporządzić i wysłać do ZUS dokumenty rozliczeniowe z wyszczególnieniem należnych składek.

Podstawa wymiaru składek podczas urlopu wychowawczego nie może być:

- wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

- niższa niż 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jaka jest postawa wymiaru składek w zw. z urlopem wychowawczym w 2022 r?

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych od stycznia do grudnia 2022 r. nie może być:

  • wyższa niż 3553,20 zł, tj. 60% z 5922 zł (zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1056) oraz

  • niższa niż 2257,50 zł, tj. 75% z 3010 zł (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. (Dz.U. poz. 1690).

Ile wynosi w 2023 r. roczne ograniczenie składek emerytalno – rentowych?

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 13 października 2022 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. 2022 poz. 1014) na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm.) ogłoszono, że:

- kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023 wynosi 208 050 zł, a przyjęta do jej ustalenia kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 6 935 zł.

Jaka jest postawa wymiaru składek w zw. z urlopem wychowawczym w 2023 r?

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych od stycznia do grudnia 2023 r. nie może być:

  • wyższa niż 4 161 , tj. 60% z 6 935

  • niższa niż 2 617,50 zł, tj. 75% z 3 490 (w zw. z minimalnym wynagrodzeniem za pracę od 1 stycznia 2023 r.)

  • niższa niż 2 700 zł, tj. 75% z 3 600 zł (w zw. z minimalnym wynagrodzeniem za pracę od 1 lipca 2023 r.).

Podstawa prawna:

Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 13 października 2022 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. 2022 poz. 1014)

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)

Kadry
W 2025 r. ochrona przed zwolnieniem pracownika w wieku przedemerytalnym
06 wrz 2024

Również w 2025 r. pracownikom w wieku przedemerytalnym będzie przysługiwała ochrona przed zwolnieniem z pracy. Opisujemy kto i kiedy podlega ochronie przez rozwiązaniem umowy o pracę w 2025 r.

Świadczenie motywacyjne w 2025 r.: kwota miesięcznie i za ile lat
06 wrz 2024

Co to jest świadczenie motywacyjne? Komu należy się dodatek motywacyjny? Kto nie dostanie dodatku motywacyjnego? Opisujemy jakie będą zasady w 2025 r.

Nadal 3000 zł kary grzywny za niezatrudnienie kandydata na pracownika. Wszystko wskazuje na to, że w 2025 r. będą takie same kary
06 wrz 2024

Również w 2025 r. pracodawcy mają się czego obawiać, bo do inspekcji pracy ciągle trafiają przypadki dyskryminacji przy nawiązywaniu stosunku pracy i rozmowach rekrutacyjnych. Będą kontrole również w 2025 r. Pracodawca może być ukarany karą nawet w wysokości 3000 zł. A wszystko dotyczy tylko kandydatów na pracowników.

Wcześniejsza emerytura nauczycielska od 1 września 2024 - zmiany już obowiązują
06 wrz 2024

Wcześniejsza emerytura nauczycielska od 1 września 2024 - zmiany już obowiązują! Po ilu latach pracy należy się nowa emerytura dla nauczycieli? Ile lat można mieć przechodząc na emeryturę nauczycielską? Kiedy nauczyciel musi złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę?

Urlop opiekuńczy. Kto może starać się o dodatkowe 5 dni w 2025 r.?
06 wrz 2024

Co to jest urlop opiekuńczy? Kto może skorzystać z urlopu opiekuńczego? Czy urlop opiekuńczy jest płatny? Ile dni wynosi urlop opiekuńczy? Jak załatwić urlop opiekuńczy?

PFRON wyjaśnia: Dwa kroki w przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności [30 września 2024 r.]
06 wrz 2024

Co trzeba zrobić w PFRON, aby dalej ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzeń lub refundację składek ZUS/KRUS? Są dwa kroki dla dwóch osobnych wariantów. Pierwszy to niepełnosprawny przedsiębiorca (albo rolnik), drugi wariant obejmuje przedsiębiorcę zatrudniającego osoby niepełnosprawne.

Termin udzielenia zaległego urlopu wypoczynkowego. Czy ten termin zawsze mija 30 września?
06 wrz 2024

Pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w tym roku kalendarzowym, w którym mu przysługuje. Urlop niewykorzystany staje się urlopem zaległym. Termin udzielenia zaległego urlopu mija 30 września następnego roku kalendarzowego. Jednak w pewnych sytuacjach zaległego urlopu pracodawca może udzielić do 31 grudnia następnego roku.

35-godzinny tydzień pracy i 36 dni urlopu wypoczynkowego. Takie przepisy już obowiązują
05 wrz 2024

Trwa narodowa dyskusja nad wprowadzeniem skróconego tygodnia pracy. Jednak już są pracownicy, których obowiązuje 35-godzinny tydzień pracy. Ponadto mają oni prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego w wymiarze nawet 36 dni. O kogo chodzi?

Dwa nowe świadczenia dla pracujących rodziców dzieci do 3 roku życia! Wnioski już od 1 października 2024 roku
05 wrz 2024

Od dnia 1 października 2024 roku można składać wnioski o dwa nowe świadczenia dla pracujących rodziców małych dzieci. Aktywni rodzice w pracy i aktywnie w żłobku można otrzymać na dziecko od 1 do 3 roku życia. Jakie jeszcze warunki trzeba spełnić?

ZUS: Kolejne terminy wypłaty czternastych emerytur
05 wrz 2024

W piątek, 6 września, ZUS wypłaci kolejną transzę tzw. czternastej emerytury. W całym kraju dodatkowe świadczenia otrzyma ponad 1,1 mln osób na łączną kwotę przeszło 1,6 mld zł. W jakich terminach czternaste emerytury otrzymają pozostali świadczeniobiorcy?

pokaż więcej
Proszę czekać...