Czy jest urlop na żądanie dla nauczyciela w 2024 roku? Karta nauczyciela różnicuje urlopy nauczycieli zatrudnionych w szkołach feryjnych i nieferyjnych. Czy dyrektor, wicedyrektor i nauczyciel na stanowisku kierowniczym mogą korzystać z urlopu na żądanie?
- Urlop na żądanie - nauczyciel
- Urlop na żądanie dla nauczyciela w szkole feryjnej i nieferyjnej
- Urlop dyrektora i wicedyrektora szkoły
- Urlop z powodu siły wyższej a nauczyciel
- 2 dni opieki na dziecko dla nauczyciela
- Urlop opiekuńczy dla nauczyciela
Urlop na żądanie - nauczyciel
Urlopy wypoczynkowe, które przysługują nauczycielom, reguluje Karta Nauczyciela. Nie ma w niej zapisu o urlopie na żądanie. Urlop na żądanie uregulowany jest w Kodeksie pracy w art. 1672-3. Urlop na żądanie przysługuje w wymiarze 4 dni w roku kalendarzowym. Nie stanowi de facto odrębnego urlopu, a jest częścią urlopu wypoczynkowego. Zatem aby skorzystać z urlopu na żądanie, trzeba mieć nabyte prawo do urlopu wypoczynkowego. Czy zatem nauczyciele mogą korzystać z tego rodzaju urlopu? To zależy.
Urlop na żądanie dla nauczyciela w szkole feryjnej i nieferyjnej
Zgodnie z art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela nauczyciel zatrudniony w szkole feryjnej (takiej, w której przewidziane są przerwy na ferie zimowe i letnie) urlop wypoczynkowy odbiera w okresie ferii szkolnych. Wymiar urlopu nauczyciela równy jest wymiarowi ferii. Skoro jest z góry ustalony termin korzystania z urlopu nauczycieli, nie przysługuje im prawo do urlopu na żądanie. Inaczej jest w szkołach nieferyjnych. Tutaj nauczyciele mają 35 dni urlopu, który wykorzystuje się zgodnie z planem urlopów, a więc na tej samej zasadzie jak urlop wypoczynkowy określony w Kodeksie pracy. Uznaje się więc, że nauczyciele zatrudnieni w szkołach nieferyjnych mogą wnioskować o urlop na żądanie.
Powyższe wymiary urlopów nauczycieli należą się osobom zatrudnionym w danej szkole przez minimum 10 miesięcy. Natomiast zatrudnieni na okres krótszy niż 10 miesięcy mają prawo do urlopu proporcjonalnie pomniejszonego. Proporcjonalne pomniejszenie wymiaru urlopu dotyczy również przypadku nawiązania lub ustania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego.
Urlop dyrektora i wicedyrektora szkoły
35 dni urlopu należy się również dyrektorowi, wicedyrektorowi i nauczycielowi pełniącemu inne stanowisko kierownicze w szkole (także zastępcy takiego nauczyciela, który pełni te funkcje minimum 10 miesięcy). Wykorzystuje się je w czasie ustalonym w planie urlopów. W przypadku ustania stosunku pracy lub jego nawiązania w trakcie roku przysługuje urlop proporcjonalny.
Urlopy te są uregulowane w tam sam sposób jak urlopy nauczycieli szkół nieferyjnych. W związku z tym przyjmuje się, że dyrektorowie, wicedyrektorowie oraz nauczyciele na stanowiskach kierowniczych (oraz zastępujący ich minimum 10 miesięcy) również mogą korzystać z urlopu na żądanie.
Urlop z powodu siły wyższej a nauczyciel
Bez względu na feryjny bądź nieferyjny charakter szkoły każdy nauczyciel od kwietnia 2024 roku ma prawo do urlopu z powodu siły wyższej. Za czas tego urlopu przysługuje połowa wynagrodzenia. Nowy urlop został uregulowany w art 68a Karty Nauczyciela. Jest to tzw. zwolnienie w pilnych sprawach rodzinnych, którego wprowadzenie do polskiego porządku prawnego wymagała dyrektywa unijna.
Art. 68a. 1. Nauczyciel ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela, w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym, z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia, o którym mowa w art. 30.
2. Dyrektor szkoły jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 1, na wniosek zgłoszony w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.
2 dni opieki na dziecko dla nauczyciela
Niezależnie od tego, czy nauczyciel zatrudniony jest w szkole feryjnej, czy w nieferyjnej, ma prawo do 2 dni opieki na dziecko, które wynikają z art. 67e Karty Nauczyciela. Za czas tego zwolnienia od pracy nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia. Uprawnienie to znajduje się również w art. 188 Kodeksu pracy.
Art. 67e. 1. Nauczycielowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
2. Prawo do zasiłku za czas nieobecności w pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem regulują odrębne przepisy.
3. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, może korzystać jedno z nich.
Urlop opiekuńczy dla nauczyciela
Kolejną nowością jest także urlop opiekuńczy dla nauczyciela uregulowany w art. 68b Karty Nauczyciela. Jest on jednak bezpłatny.
Art. 68b. 1. Nauczycielowi przysługuje bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
2. Przy udzielaniu urlopu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału Ia działu siódmego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023, poz. 984)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023, poz. 1465)