Urlop na żądanie. Jak zgłosić? Kiedy przysługuje?

Paweł Kula
prawnik, redaktor portalu Infor.pl
rozwiń więcej
Urlop na żądanie. Czy może być SMS bez podawania powodu? / Shutterstock

Urlop na żądanie to szczególna kategoria urlopu wypoczynkowego na przypadki awaryjne. Jednak zgłoszenie musi być prawidłowe. Na co zwrócić uwagę, aby uniknąć komplikacji? Czy można informować sms-em? W jakim przypadku pracodawca może odmówić? 

rozwiń >

Z jakiego powodu można wziąć urlop na żądanie?

Użycie urlopu na żądanie nie wymaga uzasadnienia, tzn. podawania okoliczności będących przyczyną. Pracodawca nie ma prawa żądać tłumaczenia, ani tym bardziej uznać, że powód jest zbyt błahy dla udzielenia urlopu.

Autopromocja

Podanie przyczyny, choćby bardzo enigmatycznej, jest jednak wskazane z punktu widzenia relacji wewnątrz zespołu.

Jak poinformować o wzięciu urlopu na żądanie?

Kodeks pracy nie precyzuje formy zgłoszenia urlopu na żądanie.  Z tego powodu sposób informowania pracodawcy jest w zasadzie dowolny: sms, e-mail, telefon, osobista rozmowa lub zwykłe pismo.

Jednak osobną kwestią są kwestie dowodowe na wypadek sporu lub nieporozumienia. Bezpieczniej jest mieć mocną podstawę do wykazania, że pracodawca mógł się zapoznać z wiadomością. Z tej perspektywy SMS wydaje się opcją bezpieczniejszą niż telefon, jednak należy wziąć pod uwagę również normy zwyczajowe w danym miejscu pracy.

Kiedy należy poinformować o urlopie na żądanie?

Najbardziej kluczowym aspektem prawidłowego zgłoszenia urlopu na żądanie jest moment zgłoszenia – należy poinformować pracodawcę przed rozpoczęciem pracy.

Formalności są dopełnione w momencie wyrażenia akceptacji przez pracodawcę, wtedy można już korzystać z urlopu.

Czy szef może odmówić urlopu na żądanie?

Treść art. 167(2) Kodeksu pracy nie wyraża się wprost na temat możliwości odmowy urlopu na żądanie, jednak w tej kwestii wypowiada się orzecznictwo sądów.

Według orzecznictwa, odmowa urlopu na żądanie jest dopuszczalna, gdy nieobecność zatrudnionego zaszkodziłaby interesom firmy i kolidowałaby z koniecznością zapewnienia normalnego toku pracy.

Oznacza to, że pracodawca może odmówić urlopu na żądanie jedynie w szczególnych, uzasadnionych przypadkach.

Za bezzasadną odmowę udzielenia urlopu na żądanie pracodawca może być ukarany grzywną.

Ile dni urlopu na żądanie przysługuje w ciągu roku? Czy urlop na żądanie wlicza się do standardowego urlopu?

W ciągu roku przysługują cztery dni urlopu na żądanie. Należy wziąć pod uwagę, że urlop na żądnie wlicza się do liczby dni urlopu wypoczynkowego. To nie są dodatkowe cztery dni obok „zwykłego” urlopu.

Oznacza to, że wykorzystanie całości urlopu wypoczynkowego pozbawia urlopu na żądanie.

Czy można wziąć 2 dni urlopu na żądanie?

Kodeks pracy nie reguluje kwestii dopuszczalnego czasu urlopu na żądanie. Oznacza to, że urlop na żądnie może mieć formę dwóch dni z rzędu, lub trzech albo czterech dni w jednym ciągu. Każdy dzień urlopu na żądanie jest płatny.

Zwolnienie z powodu siły wyższej – możliwy ratunek po wykorzystaniu urlopu na żądanie 

Czy jest jakaś opcja w nagłych wypadkach po wykorzystaniu całości urlopu na żądanie? Nowelizacja Kodeksu pracy z marca 2023 r. ustanowiła nowość - zwolnienie z powodu siły wyższej w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin rocznie. Ten rodzaj wolnego może być wykorzystany również jako kilka godzin w danym dniu, wniosek może być złożony tego samego dnia. Przysługuje połowa wynagrodzenia (w odróżnieniu od pełnopłatnego urlopu na żądanie).

Zgodnie z nowym przepisem Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.

Zwolnienie z powodu siły wyższej jest ograniczone określonymi warunkami, zatrudnieni nie mają tu pełnej dowolności, jak w przypadku urlopu na żądanie. 

Kadry
Ubezpieczenie zdrowotne w KRUS. Dla kogo, ile wynosi składka i kto musi ją opłacać?
08 maja 2024

Mimo spełnienia warunków do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, nie oznacza to automatycznego korzystania ze świadczeń zdrowotnych. Osoba zainteresowana musi zgłosić się do ubezpieczenia w ciągu 14 dni, jeśli jest rolnikiem lub domownikiem. Dla członków rodziny rolnika, domownika oraz emeryta lub rencisty, termin wynosi 7 dni. Do zgłoszenia używa się specjalnego druku "Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego".

Wypowiedzenie umowy zlecenia 2024 - Infor.pl
08 maja 2024

Kiedy można wypowiedzieć umowę zlecenia? Czym jest ważna przyczyna przy rozwiązaniu umowy zlecenia? Czy obowiązują okres wypowiedzenia przy zleceniu - czy też można je rozwiązać "z dnia na dzień"? Poniżej szczegóły jak wygląda wypowiedzenie umowy zlecenia przez zleceniobiorcę oraz przez zleceniodawcę.

3000 zł kary dla pracodawcy za niezatrudnienie kandydata
08 maja 2024

Pracodawcy muszą liczyć się z odpowiedzialnością karną za niezatrudnienie kandydata do pracy z powodów wymienionych w art. 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Grzywna za dyskryminację przy nawiązywaniu stosunku pracy wynosi minimum 3000 zł. Na podstawie Kodeksu pracy osoba niezatrudniona może również dochodzić odszkodowania. W jakiej wysokości?

Czy premia wlicza się do minimalnego wynagrodzenia w Polsce w 2024 roku?
08 maja 2024

W Polsce minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło w 2024 roku. Od stycznia wynosi 4 242 zł brutto, a od lipca będzie wynosić – 4 300 zł brutto. Ale czy premia pracownicza może uzupełnić wysokość wynagrodzenia do minimalnej płacy?

Kto jest chroniony przed zwolnieniem z pracy? Co z pracownikiem w wieku przedemerytalnym?
08 maja 2024

W Polsce, Kodeks Pracy oraz inne ustawy, takie jak ustawa o związkach zawodowych, zapewniają ochronę przed zwolnieniem dla wybranych grup pracowników. Do tych grup należą m.in. kobiety w ciąży, osoby w wieku przedemerytalnym, osoby korzystające ze zwolnień lekarskich oraz działacze związkowi.

Bezrobocie w kwietniu 2024 r.
08 maja 2024

Ile wynosi bezrobocie w kwietniu 2024 roku? Tak niskiego bezrobocia w kwietniu nie było od 1991 roku.

Wakacje składkowe - projekt ustawy po drugim czytaniu w sejmie
08 maja 2024

Wakacje składkowe - projekt ustawy jest już po drugim czytaniu w Sejmie. Nie było poprawek do projektu. Teraz będzie głosował cały Sejm. Dla kogo są wakacje składkowe? Jakie warunki trzeba spełnić, by móc złożyć wniosek do ZUS?

Urlop na żądanie dla nauczyciela 2024
08 maja 2024

Urlop na żądanie dla nauczyciela 2024 - czy nauczyciel może wziąć urlop na żądanie? Karta nauczyciela różnicuje urlopy nauczycieli zatrudnionych w szkołach feryjnych i nieferyjnych. Czy dyrektor, wicedyrektor i nauczyciel na stanowisku kierowniczym mogą korzystać z urlopu na żądanie?

Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku wzrosło do 4 242 zł, a to nie koniec. Ile wyniesie po kolejnej podwyżce w lipcu? Jak Polska wypada w porównaniu z innymi krajami w UE?
08 maja 2024

Minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce oraz minimalna stawka godzinowa zostały podwyższone w styczniu 2024 roku.  Ile wyniosą po kolejnej podwyżce, która czeka nas w lipcu br.?

Podróż służbowa. Od czego zależy wysokość diet i innych należności?
08 maja 2024

W czasie krajowej podróży służbowej pracownikowi przysługują diety i zwrot kosztów przejazdów, noclegów oraz innych wydatków. Ich wysokość zależy od wielu okoliczności. Jakich?

pokaż więcej
Proszę czekać...