Pracodawca ma swobodę co do ustalania wysokości wypłacanego świadczenia urlopowego. Warunkiem jest jednak, aby nie przekroczyło ono wysokości odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika.
WAŻNE!
Ustalając wysokość świadczenia urlopowego, należy również wziąć pod uwagę wymiar czasu pracy, w jakim zatrudniony jest pracownik.
Ustalenie wysokości wynagrodzenia
Odpis na zfśs i wysokość świadczenia urlopowego trzeba ustalać co roku. Podstawę do obliczenia wysokości świadczenia urlopowego stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
Wysokość przeciętnego wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczenia świadczenia urlopowego ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego nie później niż do 20 lutego każdego roku. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2009 r. wyniosło 2716,71 zł, a w drugim półroczu 2009 r. – 2794,25 zł. Ponieważ przeciętne wynagrodzenie z drugiego półrocza 2009 r. było wyższe niż z całego 2009 r., to ono stanowi podstawę wyliczeń.
W 2010 r. pracodawca wypłaci więc świadczenie urlopowe w wysokości nie większej niż:
- 1047,84 zł brutto – na jednego pracownika zatrudnionego na cały etat w normalnych warunkach pracy (jest to 37,5% ww. przeciętnego wynagrodzenia),
- 1397,13 zł brutto – na jednego pracownika zatrudnionego na cały etat, wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych (jest to 50% ww. przeciętnego wynagrodzenia),
- 139,71 zł brutto – na jednego pracownika młodocianego w I roku nauki (jest to 5% ww. przeciętnego wynagrodzenia),
- 167,66 zł brutto – na jednego pracownika młodocianego w II roku nauki (jest to 6% ww. przeciętnego wynagrodzenia),
- 195,60 zł brutto – na jednego pracownika młodocianego w III roku nauki (jest to 7% ww. przeciętnego wynagrodzenia).
Wysokość świadczenia urlopowego dla pracowników młodocianych nie jest uzależniona od wymiaru ich czasu pracy.
Na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, odpis podstawowy (świadczenie urlopowe) można zwiększyć o 6,25% ww. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (37,5% + 6,25% = 43,75%), czyli do kwoty 1222,48 zł.
Termin wypłaty świadczenia urlopowego >>
Rezygnacja z wypłaty świadczenia urlopowego
Sposób rezygnacji z wypłacania świadczenia urlopowego jest uzależniony od liczby osób zatrudnionych w danym zakładzie na dzień 1 stycznia danego roku. Jeżeli z początkiem roku w firmie zatrudnionych jest mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, pracodawca może wybrać, czy chce tworzyć zfśs lub wypłacać świadczenie urlopowe albo może zrezygnować z obu tych opcji.
Niemniej jednak, jeżeli pracodawca wypłacał świadczenie urlopowe, a teraz chce z niego zrezygnować musi podjąć taką decyzję we właściwej formie.
Jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełny etat na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego i nie jest objęty układem zbiorowym pracy ani nie jest zobowiązany do wydania regulaminu wynagradzania, informacje w sprawie niewypłacania świadczenia urlopowego przekazuje pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego (do końca stycznia) w sposób przyjęty w zakładzie.
Natomiast gdy w zakładzie pracy zatrudnionych jest co najmniej 20 pracowników (bez przeliczania na etaty) i obowiązuje układ zbiorowy pracy, postanowienia w sprawie niewypłacania świadczenia urlopowego należy zawrzeć w układzie zbiorowym. W przypadku braku układu zbiorowego informację o rezygnacji należy umieścić w regulaminie wynagradzania.
Przykład
Pracodawca w prywatnej firmie zatrudnia 20 pracowników, w tym 17 na cały etat i 3 na 1/2 etatu. Czy musi utworzyć fundusz socjalny lub wypłacać świadczenie urlopowe?
W przeliczeniu na pełne etaty firma zatrudnia 18,5 pracownika. W związku z tym w styczniu pracodawca może wybrać, czy chce utworzyć fundusz socjalny, czy wypłacać świadczenie urlopowe.
Rezygnacja z wypłaty świadczenia urlopowego wiąże się z zachowaniem odpowiedniej formy. Gdyby pracodawca był objęty układem zbiorowym – rezygnacja musi nastąpić w tym układzie. Jeśli nie ma układu – prawidłowym dokumentem będzie regulamin wynagradzania.
WAŻNE!
Jeżeli pracodawca należy do tzw. sektora prywatnego i zatrudnia na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, może zrezygnować z tworzenia funduszu socjalnego. W takiej sytuacji nie można jednak zastąpić go świadczeniem urlopowym.
Pracodawcy zobowiązani do tworzenia funduszu, którzy zdecydują o rezygnacji z jego tworzenia na rzecz wypłaty świadczenia urlopowego, muszą mieć świadomość, że świadczenie to nie będzie wypłacane na podstawie ustawy o zfśs. Oznacza to, że należy od niego odprowadzić składki na ZUS.
Świadczenie urlopowe - krąg osób uprawnionych >>
Decyzja o rezygnacji lub kontynuowaniu wypłacania świadczenia urlopowego powinna zostać podjęta w styczniu na podstawie stanu zatrudnienia w dniu 1 stycznia danego roku. Zwiększenie lub zmniejszenie liczby zatrudnionych osób w trakcie roku nie powoduje, że pracodawca będzie musiał ponownie decydować o tworzeniu lub rezygnacji z funduszu.
WAŻNE!
Kwoty wypłaconych świadczeń urlopowych stanowią koszty w działalności pracodawcy.
Składki ZUS i podatek
Co do zasady świadczenie urlopowe nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne pracowników. Trzeba je będzie jednak zapłacić, jeżeli wysokość świadczenia przekroczy kwoty odpisu podstawowego na zfśs.
Świadczenie urlopowe jest natomiast opodatkowane. Pracodawca jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych powinien dokonać potrącenia ze świadczenia urlopowego pracownika zaliczki na ten podatek. Świadczenie stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy. Jest to przychód pracownika ze stosunku pracy. W miesiącu wypłaty świadczenia urlopowego pracodawca ma obowiązek pobrać od pracownika zaliczkę na podatek.
Podstawa prawna:
- art. 1, art. 3 ust. 3a, 3b, 5–6, art. 4, art. 5 ust. 2, art. 6 ust. 1, art. 10 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.),
- art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 67, art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.).