Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę jest jednym ze sposobów zakończenia stosunku pracy. Jednak nie zawsze pracodawca może wręczyć pracownikowi wypowiedzenie. Nieobecność pracownika w pracy z powodu urlopu jest jedną z sytuacji, gdy jego stosunek pracy podlega szczególnej ochronie.
- Zakaz wypowiadania umowy o pracę
- Od kiedy zaczyna się ochrona pracownika
- Wyjątki od zakazu wypowiadania umowy o pracę
Zakaz wypowiadania umowy o pracę
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 41 Kodeksu pracy). Nie jest zatem dopuszczalne wręczenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy podczas urlopu pracownika – wypoczynkowego (w tym na żądanie), bezpłatnego, szkoleniowego czy okolicznościowego.
Oprócz urlopu przyczyną uniemożliwiającą wypowiedzenie umowy o pracę jest także inna usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy. Pod pojęciem „usprawiedliwiona nieobecność w pracy” należy rozumieć niemożność świadczenia pracy przez pracownika na skutek okoliczności wskazanych przez przepisy prawa. Przykładowo może to być niezdolność do pracy z powodu choroby, zwolnienie od pracy z powodu opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do 14 lat czy czas szkolenia okresowego bhp.
Od kiedy zaczyna się ochrona pracownika
Okres ochronny pracownika przed wypowiedzeniem zaczyna się z chwilą powstania przesłanki zakazu wypowiedzenia, tj. urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Przesłanki ochronne muszą istnieć w chwili złożenia przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę – czyli np. pracownik musi już rozpocząć udzielony urlop wypoczynkowy czy znajdować się na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby. Nie dojdzie zatem do naruszenia zakazu wypowiadania umów o pracę w sytuacji, gdy np. pracownik zażąda urlopu na żądanie już po otrzymaniu od pracodawcy oświadczenia o wypowiedzeniu.
Należy podkreślić, że zakaz wypowiedzenia umowy o pracę łączy się z faktyczną nieobecnością pracownika w pracy. W przypadku pracownika wykonującego pracę mimo niezdolności do pracy, czas pozostawania w pracy nie może być traktowany jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy. Jednakże trzeba też pamiętać, że obecność pracownika w zakładzie pracy bez wykonywania pracy, np. przyjście w celu złożenia jakichś wyjaśnień czy dokumentów, nie jest obecnością w pracy.
Wyjątki od zakazu wypowiadania umowy o pracę
Istnieją wyjątki od zakazu wypowiadania umów o pracę podczas urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Przede wszystkim pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Wypowiedzenie jest także możliwe przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 osób w przypadku:
- zwolnień grupowych (w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia);
- zwolnień indywidualnych (pod warunkiem niezgłoszenia sprzeciwu przez zakładową organizację związkową reprezentującą pracownika).