Często się zdarza, że pracownicy krótko przed nabyciem prawa do emerytury bez swojej winy tracą zatrudnienie i mają problem ze znalezieniem nowej pracy. W takiej sytuacji mogą oni ubiegać się o świadczenie przedemerytalne wypłacane przez ZUS. Jakie warunki muszą być spełnione, żeby uzyskać prawo do świadczenia przedemerytalnego? Jaka jest wysokość świadczenia przedemerytalnego?
- Utrata zatrudnienia mimo ochrony umowy o pracę
- Warunki uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego
- Złożenie wniosku o świadczenie przedemerytalne
- Wysokość świadczenia przedemerytalnego
Utrata zatrudnienia mimo ochrony umowy o pracę
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Są sytuacje, gdy ochrona ta przestaje działać i pracownicy bez swojej winy tracą pracę z powodu likwidacji lub upadłości zakładu pracy, albo niewypłacalności pracodawcy i nie mogą znaleźć nowego zatrudnienia. Takie właśnie osoby mogą złożyć do ZUS wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.
Warunki uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego
Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje byłym pracownikom, którzy do dnia rozwiązania stosunku pracy:
- z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, u którego byli zatrudnieni przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyli co najmniej 56 lat (kobieta) oraz 61 lat (mężczyzna) i posiadają okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
- z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym byli zatrudnieni przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyli co najmniej 55 lat (kobieta) oraz 60 lat (mężczyzna) oraz posiadają okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub
- z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym byli zatrudnieni przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadają okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.
Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje także byłym pracownikom, którzy do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, u którego byli zatrudnieni przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadali okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.
Zasiłek przedemerytalny przysługuje osobom, które utraciły pracę z powodu likwidacji lub upadłości zakładu pracy, albo niewypłacalności pracodawcy.
Świadczenie przedemerytalne otrzyma osoba, która po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych spełnia przynajmniej jeden z podanych wyżej warunków oraz:
- nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;
- w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;
- złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Złożenie wniosku o świadczenie przedemerytalne
Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala ZUS na wniosek osoby zainteresowanej. Do wniosku należy dołączyć dowody uzasadniające prawo do świadczenia przedemerytalnego, w tym:
- świadectwo pracy (z informacją, z jakich przyczyn został rozwiązany stosunek pracy);
- informację o okresach składkowych i nieskładkowych;
- dokumenty potwierdzające staż ubezpieczenia;
- decyzję o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub informację o upływie 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala ZUS.
Osoba zainteresowana może wniosek o świadczenie przedemerytalne:
- złożyć osobiście w każdej placówce ZUS;
- przesłać pocztą;
- przesłać przez Platformę Usług Elektronicznych – PUE ZUS.
Decyzję w sprawie świadczenia przedemerytalnego wydaje oddział ZUS właściwy według miejsca zamieszkania wnioskodawcy.
Wysokość świadczenia przedemerytalnego
W decyzji przyznającej świadczenie przedemerytalne ZUS podaje jego wysokość i termin płatności.
Obecnie zasiłek przedemerytalny wynosi 1600,70 zł. Kwota świadczenia podlega waloryzacji.
Podstawa prawna:
- art. 2, art. 3, art. 7, art. 8 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (j.t. dz.U. z 2023 r. poz. 1999)