Możliwe jest przeprowadzenie przez pracodawcę prewencyjnej kontroli na obecność alkoholu w organizmie pracownika. Badanie na obecność alkoholu przeprowadza się za pomocą urządzenia elektronicznego – analizatora wydechu.
- Prawo do przeprowadzenia kontroli trzeźwości
- Procedura przeprowadzania badania na obecność alkoholu
- Wyniki badania na obecność alkoholu
- Powtórny pomiar w razie wykrycia alkoholu
Prawo do przeprowadzenia kontroli trzeźwości
Pracodawca może przeprowadzać prewencyjne kontrole trzeźwości pracowników. Pracodawca może wprowadzić taką kontrolę pod warunkiem, że jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Kontrola trzeźwości przeprowadzana przez pracodawcę ma na celu ochronę życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochronę mienia.
Kontrola nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.
Wprowadzenie w zakładzie pracy:
- kontroli trzeźwości,
- grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości,
- sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości (w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania)
należy ustalić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Procedura przeprowadzania badania na obecność alkoholu
Pracodawca może przeprowadzić kontrolę trzeźwości przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego. Badanie przeprowadza się za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Badanie na obecność alkoholu obejmuje badanie powietrza wydychanego przez pracownika. Należy je przeprowadzać przy użyciu urządzenia elektronicznego – analizatora wydechu - dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu metodą spektrometrii w podczerwieni lub utleniania elektrochemicznego. Do badania stosuje się jednorazowy ustnik, który podlega wymianie każdorazowo przed przeprowadzeniem pomiaru. Opakowanie ustnika należy otwierać w obecności kontrolowanego pracownika.
Przepisy umożliwiają badanie wydychanego powietrza przy użyciu analizatora wydechu niewyposażonego w cyfrową prezentację wyniku pomiaru, a także bez użycia ustnika, jeżeli dopuszcza to producent analizatora. W razie gdy takie badanie wykaże obecność alkoholu w wydychanym powietrzu, należy niezwłocznie przeprowadzić badanie analizatorem wydechu metodą spektrometrii w podczerwieni lub utleniania elektrochemicznego.
Wyniki badania na obecność alkoholu
Kontrola trzeźwości polega na stwierdzeniu:
- braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo
- obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości.
Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Z kolei stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu.
Powtórny pomiar w razie wykrycia alkoholu
W przypadku dokonania pomiaru analizatorem wydechu metodą spektrometrii w podczerwieni oraz uzyskania wyniku ponad 0,00 mg alkoholu w 1 dm3, należy niezwłocznie dokonać drugiego pomiaru.
W razie dokonania pierwszego pomiaru analizatorem wydechu metodą utleniania elektrochemicznego oraz uzyskania wyniku ponad 0,00 mg alkoholu w 1 dm3, dokonuje się powtórnego pomiaru po upływie 15 minut. Na żądanie pracownika poddanego badaniu wynik badania wynoszący ponad 0,00 mg alkoholu w 1 dm3 należy zweryfikować badaniem analizatorem wydechu metodą spektrometrii w podczerwieni przez dokonanie dwóch pomiarów. Drugiego pomiaru dokonuje się niezwłocznie po dokonaniu pierwszego pomiaru.
Jeżeli badanie pracownika analizatorem wydechu dało wynik ponad 0,00 mg alkoholu w 1 dm3 należy dokonać drugiego pomiaru.
Podstawa prawna:
- art. 221c ustawy z 26 czerwca 1972 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)
- § 3-5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 16 lutego 2023 r. w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika (Dz.U. z 2023 r. poz. 317)