Osoby uprawnione do zasiłku chorobowego
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego (art. 6 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Wypłacany jest przez oddział ZUS właściwy według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej do zasiłku.
Zobacz: Zasady nabywania prawo do zasiłku chorobowego
Okresy, za które zasiłek chorobowy nie przysługuje
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:
- ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
- kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
- nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa;
- jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
- podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Co więcej, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego.
Zobacz: Jak kontrolować wykorzystywanie zwolnień lekarskich
Zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 2d ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa prawo do zasiłków chorobowych i ich wysokość ustala oraz zasiłki te osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Dowód stanowiący podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego ubezpieczonemu (ZUS Z-3)
Według § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem jest zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3. Wzór zaświadczenia określony jest w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
Pracodawca podaje w nim okres zatrudnienia oraz okresy wypłacanych świadczeń z tytułu choroby (wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy). Umieszcza zestawienie składników wynagrodzenia lub przychodu. Stanowią one podstawę wymiaru zasiłku. Okresy zawieranych z pracownikiem dodatkowych umów zlecenia czy o dzieło również należy wykazać. To samo dotyczy wynagrodzenia. Zaświadczenie ZUS Z-3 powinno zawierać także składniki wynagrodzenia, do których prawo pracownik zachował za okresy pobierania zasiłków.
Zobacz także serwis: Wynagrodzenia
Podsumowując, na pracodawcy ciąży obowiązek przekazania zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA oraz druku ZUS Z-3. Inne dokumenty mogą być żądane przez ZUS w razie wątpliwości co do danych naniesionych na druku ZUS Z-3. Wzór zaświadczenia w drodze rozporządzenia określa minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
Zobacz: Kiedy pracodawca jest płatnikiem świadczeń chorobowych
Dowód stanowiący podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia (ZUS Z-10)
Po otrzymaniu od pracodawcy zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA oraz druku ZUS Z-3 pracownik zostanie wezwany przez ZUS do złożenia pisemnego oświadczenia na druku ZUS Z-10. Stanowi on podstawę przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego.
Oświadczenie zawiera informacje o:
- zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
- nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
- niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Zobacz: Zwrot nienależnie pobranych świadczeń chorobowych
Jeżeli były pracownik podjął się czynności określonych w druku ZUS Z-10, prawo do zasiłku chorobowego za czas po ustaniu ubezpieczenia nie będzie mu przysługiwało. Dotyczy to sytuacji:
- złożenia wniosku o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
- ustalenia prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
- ustalenia prawa do zagranicznej emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy
- kontynuacji bądź podjęcia innej działalności zarobkowej.
Pracownik zatrzyma jednak prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia, jeśli był zatrudniony równocześnie na podstawie dwóch umów o pracę, a jedna z nich została rozwiązana.
Zobacz także: Forum Kadry - ZUS i Płace
Oświadczenie składa się na druku ZUS Z-10, którego wzór został określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 Nr 77, poz. 512 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2012, poz. 444)