PIP ściga pracodawców, którzy mimo obowiązku nie zapisują pracowników do PPK. Uczestnictwo w PPK to uprawnienie pracownika. Jeśli podmiot zatrudniający nie dopełnia obowiązku zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK w przewidzianym terminie, podlega karze grzywny w wysokości od 1000 zł do nawet 1 000 000 zł.
- Brak zapisu pracownika do PPK to wykroczenie ścigane przez PIP
- „Zapisanie” do PPK i wpłaty do programu
- Odpowiedzialność pracodawcy za brak zapisu do PPK
Brak zapisu pracownika do PPK to wykroczenie ścigane przez PIP
Podmiot zatrudniający, który nie „zapisał” osoby zatrudnionej do PPK w przewidzianym na to terminie, choć miał taki obowiązek, popełnia wykroczenie. Ściganie tych wykroczeń należy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy.
Uczestnikiem PPK może zostać tylko „osoba zatrudniona” w rozumieniu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych - jest nią np. pracownik (z wyjątkiem m.in. młodocianych) oraz zleceniobiorca, podlegający z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jeżeli osoba zatrudniona nie ma jeszcze 55 lat, „zapisanie” jej do PPK nie wymaga podjęcia przez nią żadnych czynności. Osoba zatrudniona, która osiągnęła już 55. rok życia, ale nie ma jeszcze 70 lat, zostaje „zapisana” do PPK tylko na swój wniosek (aby zostać uczestnikiem PPK, musi złożyć podmiotowi zatrudniającemu wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK). Nie można „zapisać” do PPK osoby, która osiągnęła już 70. rok życia, ale - jeżeli została ona uczestnikiem PPK przed osiągnięciem tego wieku - ukończenie 70 lat nie ma wpływu na jej uczestnictwo w PPK.
„Zapisanie” do PPK i wpłaty do programu
Podmiot zatrudniający „zapisuje” osobę zatrudnioną do PPK, czyli zawiera - w jej imieniu i na jej rzecz - umowę o prowadzenie PPK, nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęły 3 miesiące (90 dni) zatrudnienia, chyba że osoba zatrudniona zadeklaruje przed upływem tego terminu niedokonywanie wpłat do PPK albo przestanie być w stosunku do tego podmiotu osobą zatrudnioną. Do okresu zatrudnienia, wymaganego dla zawarcia umowy o prowadzenie PPK, wlicza się okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy, które miały miejsce w obecnym podmiocie zatrudniającym, a także okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli z mocy odrębnych przepisów obecny podmiot zatrudniający jest następcą prawnym w stosunkach prawnych nawiązanych przez podmiot zatrudniający, który poprzednio zatrudniał tę osobę (art. 16 ustawy o PPK).
Zleceniobiorca (w wieku 35 lat), który nie podlegał z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, był zatrudniony w spółce od 1 marca do 31 maja br. Następnie, 1 lipca br. został zatrudniony w tej spółce na podstawie umowy o pracę. Spółka przyjęła zasadę, że „zapisuje” osoby zatrudnione do PPK w najpóźniejszym dopuszczalnym terminie. W przypadku osoby, o której mowa powyżej, przy ustalaniu okresu zatrudnienia potrzebnego dla „zapisania” jej do PPK, nie uwzględnia się okresu zlecenia (od 1 marca do 31 maja br.), gdyż nie podlegała ona z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a zatem nie miała wówczas statusu „osoby zatrudnionej” w rozumieniu ustawy o PPK. Należy uwzględnić tylko zatrudnienie na podstawie umowy o pracę (od 1 lipca br.). Spółka ma czas na „zapisanie” pracownika do PPK do 10 października br. Jeśli tego nie zrobi, 11 października - z mocy prawa - powstanie stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK pomiędzy pracownikiem a instytucją finansową, z którą spółka ma zawartą umowę o zarządzanie PPK, na warunkach wynikających z umowy o zarządzanie PPK (art. 17 ustawy o PPK).
Pierwsze wpłaty do PPK oblicza się i pobiera się od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK. Pierwsze wpłaty są dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
Pracownik (w wieku 40 lat) został zatrudniony 1 marca br., w związku z czym pracodawca miał obowiązek „zapisać” go do PPK najpóźniej 10 czerwca br. Jeśli pracodawca tego nie zrobił, 11 czerwca br. pracownik stał się uczestnikiem PPK z mocy prawa. Gdyby jednak pracodawca nie obliczał i nie pobierał wpłat do PPK od wynagrodzeń wypłaconych pracownikowi od tej daty, byłyby to zaległe wpłaty do PPK i pracodawca nie miałby już możliwości ich dokonania. Szkodę wyrządzoną pracownikowi brakiem tych wpłat należałoby naprawić zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego.
Odpowiedzialność pracodawcy za brak zapisu do PPK
W art. 107 ustawy o PPK przyjęto m.in., że kto, jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego:
- nie dopełnia obowiązku zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK w przewidzianym terminie,
- nie dopełnia obowiązku dokonywania wpłat do PPK w przewidzianym przepisami terminie
- podlega karze grzywny w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł.
Ściganie tych wykroczeń należy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy. Wynika to z art. 10 ust. 1 pkt 14b ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 97 ze zm.).
Należy pamiętać, że podmiot zatrudniający nie ponosi odpowiedzialności za brak lub błędne obliczenie, pobranie lub dokonanie wpłaty do PPK, jeżeli jest to spowodowane przekazaniem mu przez osobę zatrudnioną błędnych informacji, skutkujących błędnym ustaleniem w przedmiocie podlegania przez daną osobę obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z tytułu zatrudnienia w tym podmiocie (art. 28 ust. 6 ustawy o PPK). Oznacza to przykładowo, że gdyby zleceniobiorca błędnie poinformował zleceniodawcę, że nie podlega z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w związku z czym zleceniodawca nie „zapisał” go do PPK, zleceniodawca nie ponosiłby odpowiedzialności za brak wpłat do PPK za tę osobę.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.htm.
ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427)