22 stycznia 2025 r. to Dzień Dziadka. Przyglądamy się w zw. z tym: Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) o prawach osób starszych

Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
22 stycznia 2025 r. to Dzień Dziadka. Przyglądamy się w zw. z tym: Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) o prawach osób starszych / 22 stycznia 2025 r. to Dzień Dziadka. Przyglądamy się w zw. z tym: Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) o prawach osób starszych / Shutterstock

Kiedy jest Dzień Babci i Dziadka 2025? Co na prezent? Dla seniorów najważniejsze są poświęcony im czas, miłość i zrozumienie. Rzeczy materialne są mniej istotne. My dodatkowo podpowiadamy, że warto uświadomić Dziadków o ich prawach, bo właśnie trwają prace nad przełomowym aktem, chodzi o Konwencję ONZ o prawach osób starszych.

rozwiń >

Kiedy jest Dzień Babci 2025?

W 2025 r. Dzień Babci wypada 21 stycznia, tj. we wtorek.

Autopromocja

Kiedy jest Dzień Dziadka 2025?

W 2025 r. Dzień Dziadka wypada 22 stycznia, tj. w środę.

Co na prezent na Dzień Babci i Dziadka?

Na prezent na Dzień Babci i Dziadka nie warto dawać przedmiotów materialnych, najcenniejszy jest czas, wzajemne spotkanie, miłość, zrozumienie, powrót do przeszłości i wsłuchanie się w historie Dziadków. Rozmowy to coś co utkwi na długo. Wnuczek czy wnuczka może też zaskoczyć seniorów opowiadają im o pracach nad Konwencją Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) o prawach osób starszych. Być może niedługo wejdzie w życie. W dzisiejszych czasach wciąż mamy do czynienia z ageizmem. Warto więc uświadomić Dziadków w kilku kwestiach prawnych i społecznych.

Korpus Wsparcia Seniorów na 2025

W 2024 r. był realizowany rządowy program „Korpus Wsparcia Seniorów”. Dlaczego? Ponieważ sytuacja na rynku pracy osób starszych, które często są już dziadkami i babciami, nie jest zła, ale nie jest też najlepsza. Liczne dane pokazują, że osoby 60+ czy 65+ pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego i otrzymywania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wciąż pracują. Dlaczego? Zwykle tego wymaga od nich sytuacja finansowa, ale też dlatego, że takie osoby chcą pozostać aktywne. Taka aktywność przejawia się w życiu gospodarczym ale i społecznym. Dużym problem jest bowiem wykluczenie społeczne osób starszych. W związku z tym powstają liczne programy wsparcia dla osób starszych.

Przykład

Przykładowo Gmina Trzebinia – Ośrodek Pomocy Społecznej w 2025 r. realizuje Program „Korpus Wsparcia Seniorów” finansowany z budżetu Gminy Trzebinia

Gmina Trzebinia – Ośrodek Pomocy Społecznej w 2025 r. realizuje Program „Korpus Wsparcia Seniorów” finansowany z budżetu Gminy Trzebinia. Program skierowany jest do osób po 60 roku życia, mających problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzących samodzielne gospodarstwo domowe lub mieszkających z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia. W ramach Programu seniorom z Gminy Trzebinia zostanie zapewniony bezpłatny dostęp do tzw. „opieki na odległość” w formie całodobowego dostępu do telecentrum medycznego, w którym kadra medyczna będzie czuwać nad bezpieczeństwem posiadaczy opasek. Opaski telemedyczne są proste w obsłudze i wyposażone w następujące funkcje: przycisk bezpieczeństwa, sygnał SOS, detektor upadku, lokalizator GPS, funkcje umożliwiające komunikowanie się z centrum obsługi (dwustronna komunikacja głosowa), funkcje monitorujące podstawowe czynności życiowe (puls i saturacja).

W 2024 r. był moduł I, którego celem jest zapewnienie usług opiekuńczych w formie usług sąsiedzkich seniorom w wieku 60 lat i więcej. Usługi sąsiedzkie świadczone w ramach Modułu I obejmą swoim zakresem pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Był też moduł II, którego celem była poprawa bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania osób starszych przez zwiększanie dostępu do tzw. „opieki na odległość”, a także wsparcie gmin w realizacji świadczenia usług opiekuńczych. W ramach Modułu II gminy będą mogły uzyskać wsparcie finansowe na dofinansowanie zakupu, jak również kosztów użytkowania tzw. opasek lub innych urządzeń bezpieczeństwa oraz na dofinansowanie kosztów użytkowania opasek lub innych urządzeń bezpieczeństwa.

Konwencja ONZ w sprawach praw osób starszych

O szczegółach w sprawie Konwencja ONZ co do praw osób starszych póki co nie ma dużo informacji, ale redakcji udało się dotrzeć do wiarygodnych informacji i biuro RPO potwierdza, że w sierpniu 2024 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło rezolucję, w której przyjęło dorobek Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia, pracującej przez minione lata nad przygotowaniami do Konwencji ONZ o prawach osób starszych

Otwiera to nowe możliwości przyśpieszenia prac nad tym instrumentem prawa międzynarodowego. Instytucją ONZ, która powinna teraz podjąć działania, jest Rada Praw Człowieka ONZ

Rzecznik Praw Obywatelskich pyta minister ds. polityki senioralnej Marzenę Okłę-Drewnowicz, jakie działania planuje rząd co do udziału w wypracowaniu kolejnych rezolucji ONZ, które mogą otworzyć drogę do rozpoczęcia prac redakcyjnych nad konwencją. I tak: pracownicy Departamentu Polityki Senioralnej KPRM dokonują analizy dorobku Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia się (OWEGA) oraz stanowisk Polski i krajów UE formułowanych w ramach prac tej Grupy. Jest to niezbędny element wypracowania stanowiska strony polskiej względem propozycji zawartych w decyzji nr 14/1 OWEGA podjętej podczas ostatniej sesji Grupy w maju 2024 r.

Co to jest ageizm?

Jak czytamy na stronie RPO: podczas ostatniej, 14. sesji Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia się (OEWGA) w maju 2024 r. przyjęto w drodze konsensusu decyzję 14/1. Jest ona oficjalnym stanowiskiem, w którym ONZ wskazuje m.in. na następujące kwestie:

ageizm uznaje za szeroko rozpowszechnione zjawisko oparte na uprzedzeniach oraz założeniu, że zaniedbanie oraz dyskryminacja osób starszych jest akceptowalna, a także, że ageizm jest nie tylko częstym źródłem, ale także usprawiedliwieniem dla dyskryminacji ze względu na wiek, jak również jej siłą napędową;

eliminacja ageizmu i wszelkich form przemocy, dyskryminacji oraz zaniedbania osób starszych, tak jak likwidacja ubóstwa w każdym wymiarze, podkreślanie godności osób starszych i ich dobrostanu są fundamentalne dla możliwości pełnego korzystania przez nie z praw człowieka i podstawowych wolności;

starsze kobiety często są narażone na dyskryminację w wyniku nierówności ze względu na płeć i doświadczają większego ryzyka w zakresie społecznego i ekonomicznego wykluczenia, podobnie jak w zakresie fizycznej i psychicznej przemocy, co ma wpływ na korzystanie przez nie z praw człowieka i podstawowych wolności;

możliwe luki w ochronie praw człowieka w kontekście osób starszych, zarówno na poziomie normatywnym, jak i implementacyjnym, występują m.in. w obszarach związanych z równością i niedyskryminacją, przemocą, zaniedbaniem i nadużyciami, autonomią i niezależnością, opieką długoterminową i paliatywną, ochroną socjalną i zabezpieczeniem społecznym, edukacją, szkoleniami, uczeniem przez całe życie i kształtowaniem umiejętności, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, prawa do pracy, dostępu do rynku pracy, bezpieczeństwa ekonomicznego, wkładu w zrównoważony rozwój, prawa do możliwie najwyższych standardów fizycznego i psychicznego zdrowia oraz dostępu do usług zdrowotnych, włączenia społecznego, dostępności, infrastruktury i otoczenia (transport, mieszkalnictwo i dostęp), uczestnictwa w życiu publicznym i w procesach podejmowania decyzji;

istnieje możliwość wystąpienia dodatkowych wyzwań w zakresie ochrony praw osób starszych, włączając w to ubóstwo, zmiany klimatyczne, konflikty zbrojne, ryzyka związane z nowoczesnymi technologiami, kryzysami finansowymi, obciążeniami dla systemu opieki zdrowotnej; wiele państw może nie być wystarczająco przygotowanych, aby odpowiedzieć na potrzeby szybko starzejących się społeczeństw, w tym w zakresie opieki profilaktycznej, leczniczej, paliatywnej i specjalistycznej.

W decyzji 14/1 wskazano również na najlepsze sposoby zaradzenia zidentyfikowanym lukom w prawie międzynarodowym. W katalogu przedstawionych możliwości na pierwszym miejscu, po raz pierwszy oficjalnie, poddano pod rozwagę państw członkowskich ONZ opracowanie wiążącego instrumentu prawa międzynarodowego w celu promocji, ochrony i zapewnienia uznania oraz realizacji, na równych zasadach, wszystkich praw człowieka osób starszych.

Ważne

Decyzja ta została przekazana do rozpatrzenia Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ, które zapoznawszy się z nią 13 sierpnia 2024 r., uchwaliło rezolucję A/RES/78/324, w której przyjęło dorobek Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia, jak również uznało jej pracę za zakończoną.

Kadry
Pracownicy nagle odchodzą z pracy. Alarmujące dane z rynku pracy
13 mar 2025

Dlaczego pracownicy nagle odchodzą z pracy? Zjawisko to ma już swoją nazwę. Dane z rynku pracy są alarmujące. O co chodzi pracownikom z pokolenia Z? Co mogą zrobić pracodawcy?

AI – sztuczna inteligencja już zabiera pracę. W pierwszej kolejności i na dużą skalę idą na bezrobocie kobiety
13 mar 2025

Już niemal co druga firma w Polsce korzysta z AI – sztucznej inteligencji. Dla wielu pracowników oznacza to utratę pracy, a zdaniem ekspertów ma być odwrotnie. AI ma wspierać pracowników i mobilizować ich do rozwoju kompetencji oraz edukacji cyfrowej.

ZUS ostrzega przed fałszywymi mailami. Oszuści podszywają się pod pracowników Zakładu
13 mar 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega przed fałszywymi mailami. W przesłanej informacji przypomniano, że ZUS nie kieruje do swoich klientów drogą mailową informacji z prośbami o podanie danych wrażliwych czy o błędnym logowaniu do PUE ZUS, w których zachęca do otwierania plików lub linków.

Praca zdalna na chore dziecko w 2025 r. Czy pracodawca może odmówić?
13 mar 2025

Czy możliwe jest otrzymanie pracy zdalnej na chore dziecko? Czy nowe przepisy Kodeksu pracy zezwalają na home office w takiej sytuacji? Sprawdź, co zrobić, aby wziąć pracę zdalną na chore dziecko w 2025 r.

Jak najlepiej i najszybciej rozwiązać umowę o pracę?
13 mar 2025

W jaki sposób najlepiej rozwiązać umowę o pracę z pracodawcą, kiedy pracownikowi zależy na czasie? Czy znalezienie nowej pracy stanowi podstawę do rozwiązania dotychczasowej umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia? W jakich sytuacjach Kodeks pracy dopuszcza natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę?

Kiedy nowe przepisy dotyczące urlopów i odpraw wejdą w życie?
13 mar 2025

W MRPiPS trwają prace nad nowelizacją przepisów Kodeksu pracy. Zmiany będą dotyczyły zasad obliczania okresów stażu pracy w celu ustalania uprawnień pracowniczych, takich jak urlopy czy odprawy.

Dodatkowy i 100% płatny urlop pogodowy z powodu złych warunków meteorologicznych i złego samopoczucia. Czy wejdzie w 2025 r.?
13 mar 2025

Pojawił się pomysł, aby w Polsce, tak jak wdraża się to w innych krajach, wprowadzić dodatkowy i 100% płatny "urlop pogodowy" z powodu złych warunków meteorologicznych czy wręcz anomalii pogodowych. Coraz częściej mamy do czynienia z wichurami, ostatnio pożarami, nawałnicami, śnieżycami, burzami, powodziami czy mrozem lub upałem. Czy taki urlop wejdzie w Polsce, a jeśli tak, to czy jeszcze w 2025 r.?

Od 19 marca uzupełniający urlop macierzyński i zasiłek dla rodziców wcześniaków
13 mar 2025

19 marca 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy wprowadzające zasiłek macierzyński dla rodziców wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji tuż po narodzinach. Od tego dnia rodzicom będzie przysługiwać prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

273 zł dożywotnio, co miesiąc, bez kryterium dochodowego do emerytury, waloryzowane co roku. Sprawdź czy Cię dotyczy
12 mar 2025

Prezes ZUS wydał ważny komunikat w sprawie kwoty świadczenia w wysokości 273 zł. Świadczenie jest wypłacane dożywotnio, co miesiąc, bez kryterium dochodowego i jest waloryzowane co roku. Sprawdź czy Cię dotyczy.

Akta osobowe pracownika 2025 [CZĘŚCI]
12 mar 2025

Akta osobowe pracownika w 2025 roku powinny składać się z 5 części. Co zawierają poszczególne części akt osobowych? Jak według rozporządzenia należy prowadzić dokumentację pracowniczą? W której części znajduje się świadectwo pracy?

pokaż więcej
Proszę czekać...