Redakcja Infor.pl zwróciła się do służb prasowych ZUS z pytaniami o to, co mają zrobić tzw. emeryci „czerwcowi”. Sami siebie określają w ten sposób (np. w listach do naszej redakcji), gdyż uprawnienia zostały im przyznane na podstawie wyroku, który zapadł w czerwcu 2024 r. W odpowiedzi ZUS jasno zadeklarował, że załatwi negatywnie każdy wniosek (wzór w artykule) o wznowienie postępowania, ale każdy niezadowolony z ZUS emeryt ma prawo skierować sprawę do sądu. Dziś nie wiemy, jakie będzie stanowisko sądów wobec postawy ZUS.
- ZUS o ponownym przeliczeniu emerytur, wyrównań i podwyżkach - pełna treść pisma
- Wniosek o wznowienie postępowania w związku z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20)
- Dlaczego ZUS nie może wykonać wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.?
- ZUS o ponownym przeliczeniu emerytur, wyrównań i podwyżkach - główne tezy wyjaśnień ZUS
- TK: dlaczego emeryci mają prawo do podwyższenia emerytury o 1000 zł miesięcznie (średnio) i wstecznych wyrównań dla emerytów do około 60 000 zł (średnio)
- Jak wznowić postępowanie w ZUS po wyroku TK z czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20) i uzyskać przeliczenie, podwyżkę emerytury i wyrównanie
Link do wyroku TK i uzasadnienia
ZUS o ponownym przeliczeniu emerytur, wyrównań i podwyżkach - pełna treść pisma
Pełna treść pisma w załączniku (format) WORD
ZUS podkreślił w piśmie, że wszczęcie postępowania wznowieniowego nie przesądza jeszcze o ostatecznej treści nowego rozstrzygnięcia w sprawie. Dopiero treść postępowania podjętego w tym trybie pozwoli określić, czy wskazana na początku, jako podstawa wszczęcia postępowania, wada proceduralna rzeczywiście wystąpiła, oraz czy wystąpienie tej wady miało wpływ na treść rozstrzygnięcia merytorycznego w sprawie. Wyłącznie w przypadku ustalenia tego typu okoliczności organ może wydać nową decyzję merytoryczną w sprawie.
Na podstawie pisma można do ZUS skierować bardzo prosty wniosek - tyle, że zostanie on rozpatrzony negatywnie. Po co go kierować? Bo odmowa otwiera drogę odwoławczą do sądu. Trzeba ją rozpocząć np. tak:
Wniosek o wznowienie postępowania w związku z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20)
Dane osobowe emeryta (jako wnioskodawcy):
……w tym PESEL……………
Dane oddziału ZUS, do którego trafi wniosek
Składam wniosek o wznowienie postępowania w sprawie ……. (tu dane identyfikacyjne decyzji ZUS przyznającej emeryturę) i:
a) ponowne przeliczenie mojej emerytury
b) wypłatę wyrównania (wraz z odsetkami) za okres wypłaty zaniżonej emerytury
c) przeprowadzenie wszystkich zaległych waloryzacji ustalonej miesięcznie emerytury.
Wniosek składam w związku z wyrokiem (i uzasadnieniem) Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20). Jestem emerytem, który spełnia przesłanki do skorzystania z konstytucyjnej ochrony tego wyroku.
Podpis
Wniosek w formacie WORD do ściągnięcia
W piśmie nie ma nawet potrzeby podawać podstaw prawnych. I raz jeszcze podkreślam problemem nie jest pismo do ZUS według tego wzoru (albo podobnych). Problemem jest napisanie odwołania do sądu. Można je po prostu złożyć bez jakiejkolwiek argumentacji konstytucyjnej, ale większe szanse ma jednak pismo z odpowiednimi argumentami. I znalezienie ich nie jest proste.
Dlaczego ZUS nie może wykonać wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.?
ZUS nie może wykonać wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Wszyscy znamy jego sens. Wyrok nie został jednak opublikowany w Dzienniku Ustaw. ZUS nie może przyjąć wniosku o wznowienie postępowania. Bo art. 145a k.p.a. wymaga takiej publikacji. To przepis przewidziany do realizacji uprawnień na podstawie wyroków TK. Bez publikacji przepis nie działa. Powstał pat niekorzystny dla emerytów. Jest dobry dla nich wyrok i nie ma przepisów do jego wykonania.
W wyroku tym TK przyznał prawo około 150 000 - 200 000 emerytom do podwyżek bieżących emerytur (nawet średnio 1000 zł) oraz otrzymania wyrównania (mówi się nawet o średnich kwotach 60 000 zł).
Dlaczego około 150 000 - 200 000 emerytów ma prawo do otrzymania tak wysokich kwot zarówno co do podwyżki bieżących emerytur jak i wyrównań ich wypłat z przeszłości? To wyjaśniamy na końcu artykułu. W jego pierwszej części prezentujemy stanowisko ZUS.
Dla osób zainteresowanych szerzej omówiliśmy stanowisko TK w poniższych artykułach:
ZUS o ponownym przeliczeniu emerytur, wyrównań i podwyżkach - główne tezy wyjaśnień ZUS
ZUS nie może zająć się wykonaniem wyroku z prostej przyczyny. Art. 145a kpa, który ma tu zastosowanie wymaga publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw. Z uwagi na spór polityczny wokół TK nie ma tej publikacji. Polska podzieliła się na dwa obozy - jeden akceptuje wyroki TK, drugi nie.
§ 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.
§ 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Teza ZUS nr 1) Wyrok TK nie został dotychczas ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Dlatego brak jest podstaw do wznowienia postępowania w sprawie emerytury obliczonej z zastosowaniem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, zakończonego decyzją ostateczną.
Teza ZUS nr 2) W związku z powyższym, w razie złożenia skargi o wznowienie tego postępowania, organ rentowy wyda decyzję o odmowie wznowienia postępowania, (z uwagi na brak podstawy prawnej wznowienia).
Teza ZUS nr 3) UWAGA! Od ww decyzji ZUS emeryt ma odwołanie do sądu powszechnego. Więc może się okazać, że tezy z pisma ZUS zostaną zweryfikowane przez sąd na korzyść emerytów.
Teza ZUS nr 4) ZUS ostrzega, że każde pismo świadczeniobiorcy, z którego przynajmniej w sposób pośredni będzie wynikać, iż dotyczy ono żądania ponownego ustalenia wysokości emerytury z zastosowaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r., bez względu na sposób nazewnictwa tego pisma, tj. „skarga”, „wniosek”, „podanie”, zostanie przez organ rentowy zakwalifikowane jako skarga o wznowienie postępowania w trybie art. 145a k.p.a.
TK: dlaczego emeryci mają prawo do podwyższenia emerytury o 1000 zł miesięcznie (średnio) i wstecznych wyrównań dla emerytów do około 60 000 zł (średnio)
Argument sędziów TK:
Na podwyżkę emerytur i wyrównania mają szanse osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę przed publikacją w połowie 2012 r. znowelizowanych, niekorzystnych dla wcześniejszych emerytów przepisów (wtedy minimalnym wiekiem 55 lat (kobiety) i 60 dla (mężczyźni) przed styczniem 2013 r. Osoby te nie wiedziały, że 1 stycznia 2013 r. wejdzie w życie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251) – wiedzę tą mogły pozyskać najwcześniej 6 czerwca 2012 r. Przepis wprowadzał pomniejszenie emerytury powszechnej o wypłaty w ramach emerytur wcześniejszych.
Jak wznowić postępowanie w ZUS po wyroku TK z czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20) i uzyskać przeliczenie, podwyżkę emerytury i wyrównanie
W wyroku TK:
1) potrzebna jest specustaw, która będzie regulowała zasady wznawiania postępowania w sprawach pokrzywdzonych emerytów. Co do czasu jej uchwalenia?
2) Do momentu uchwalenia spec ustawy czasu wprowadzenia ujednoliconych przepisów pozwalających dochodzenie praw na zasadzie analogicznej do osób objętych wyrokiem o sygn. P 20/16 osoby zyskujące uprawnienia w następstwie tego wyroku mogą, w ocenie sędziów Trybunału, występować z wnioskami o wznowienie postępowania na zasadach ogólnych.