Podwyższenie wieku emerytalnego w Polsce

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Podwyższenie wieku emerytalnego w Polsce / Podwyższenie wieku emerytalnego w Polsce / shutterstock

Niezwykle kontrowersyjny temat nie cichnie. Czy będzie w Polsce nowy wiek emerytalny i czy dojdzie do zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 65 lat? Jest odpowiedź premiera i resortu pracy.

Zrównanie w Polsce wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 65 lat

Już jakiś czas temu do Sejmu RP trafiła petycja w sprawie zrównania wieku emerytalnego. Temat ten nie cichnie, szczególnie po zmianie władzy. Zdania obywateli jak i samego obozu rządzącego są podzielone. Jedni chcą wcześniej przechodzić na emeryturę, drudzy chcą zrównania wieku emerytalnego a jeszcze inni pozostają neutralni, dostosowując się do obowiązujących regulacji. Jak wskazano w jednym z wniosków złożonych do Sejmu: "Krótszy wiek emerytalny dla kobiet w Polsce to relikt po czasach przynależności do bloku wschodniego. Żadne państwo zachodnioeuropejskie nie posiada różnego wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn. 

Autopromocja
Ważne

Na naszym kontynencie kobiety przechodzą na emeryturę wcześniej w takich państwach jak Rosja, Białoruś czy Mołdawia. Ponadto, mężczyźni żyją krócej, co w Polsce jest szczególnie widoczne ponieważ różnica ta stanowi aż 8 lat (na korzyść kobiet).

Sytuacja demograficzna Polski nie pozwala na tak duże obciążenie systemu emerytalnego przez tą niezwykle drogą ulgę dla kobiet — koszty bowiem spadają na barki przedsiębiorców i pośrednio pracowników, co przekłada się na pogorszenie się sytuacji ekonomicznej Polski i Polaków. Wobec powyższego, wnioskuję o zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do poziomu 65 łat.".

Czy będzie zmiana wieku emerytalnego dla kobiet? Odpowiedź resortu pracy

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazała w swoim komunikacie już jakiś czas temu, że na chwilę obecną nie ma planów podwyższenia wieku emerytalnego. Ministra podkreśla: "(…) stanowczo odrzucamy koncepcję podwyższenia ustawowego wieku emerytalnego". W pracach legislacyjnych rządu rzeczywiście trudno doszukać się projektów aktów prawnych podwyższających wiek emerytalny.  Co więcej strona rządowa zapewnia, że obowiązujące dotychczas rozwiązania prawne nie zostaną zmienione na niekorzyść emerytów i rencistów, jeżeli nawet miałyby być wdrażane nowelizacje.

Rzeczpospolita Polska jest stroną Konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952r., która wskazuje, że ustalony wiek emerytalny nie może przekraczać 65 lat, a wyższy zależy od zdolności do pracy osób starszych w danym kraju

Dopuszczalne jest zróżnicowanie wieku emerytalnego

Generalna zasada jest taka, że w prawie międzynarodowym przyjęto, że świadczenia emerytalne powinny przysługiwać osobom, które ukończyły 65 lat, ale w ustalonych przypadkach wiek emerytalny może być podwyższony lub obniżony.

Ważne

Dyrektywa nr 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowej realizacji zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zabezpieczenia społecznego dopuszcza utrzymanie przez państwa członkowskie zróżnicowanego wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn w ustawowych systemach emerytalnych, jeśli zachodzą ku temu uzasadnione przesłanki społeczne.

Wiek emerytalny 67 lat w Polsce. Nie będzie powrotu do poprzednich regulacji: demografia, gospodarka i społeczeństwo się zmieniają

Uzasadnienie dla wprowadzenia kilkanaście lat temu wyższego wieku emerytalnego i jego zrównania było takie, że: wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, związane z jego istotnym podwyższeniem w odniesieniu do kobiet (do 67 lat) wiązało się z potrzebą dostosowania systemów emerytalnych do zjawisk demograficznych, w szczególności wydłużenia przeciętnego trwania życia, a co się z tym wiąże - dłuższego pobierania świadczeń emerytalnych. Należy jednak zwrócić uwagę, że przy ustalaniu powszechnego wieku emerytalnego konieczne jest rozpatrzenie szeregu czynników, które uwzględniać będą:

  • zarówno biologiczne uwarunkowania procesu starzenia się, tak aby w sposób najbardziej miarodajny określić granice wieku, w którym ubezpieczeni stają się przeważnie niezdolni do normalnie wydajnej pracy;
  • zachowania proporcji między okresem ubezpieczenia (pracy) a okresem pobierania świadczenia (wypoczynku) w taki sposób, aby okres wypoczynku nie zaczynał się ani zbyt późno, bo wtedy ubezpieczony nie ma możliwości korzystania z wypoczynku, ani zbyt wcześnie, bo wówczas koszt ubezpieczenia emerytalnego byłby zbyt wysoki;
  • sytuację na rynku pracy oraz uwzględnienie sytuacji finansowej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 

Jak podkreśla Sejm RP w odpowiedzi na petycję obywatela co do zrównania wieku emerytalnego: zasada równości kobiet i mężczyzn nie wymaga bowiem, aby sytuacja osób obu płci była zawsze uregulowana w sposób jednakowy. Różne traktowanie nie musi się wiązać z pogorszeniem sytuacji jednej z tych grup podmiotów względem drugiej, lecz może być związane z obiektywnymi różnicami między nimi. Uwzględniając różnice społeczne wynikające z pełnienia przez kobiety ról w tradycyjnym modelu rodziny, nadal należy uznać różnice wieku emerytalnego za naturalny, utrwalony społecznie rezultat nierównego podziału funkcji macierzyńskich i wychowawczych w rodzinie oraz równoczesnego obciążenia kobiet zarówno pracą zawodową, jak i obowiązkami rodzinnymi. Mimo zmian w postrzeganiu społeczno-kulturowych ról męskich i kobiecych sytuacja osób obu płci w dalszym ciągu się różni, szczególnie w aspekcie zagrożeń demograficznych i starzenia się społeczeństwa. Nie jest więc uzasadnione na chwilę obecną podwyższanie i zrównywanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn.

Kadry
Przełom w świadczeniu pielęgnacyjnym! NSA: nie ma podstaw do pozbawiania świadczenia pielęgnacyjnego z tego powodu, że żyją inne dzieci, które również mają obowiązek alimentacyjny
26 paź 2024

Gdy jedno z rodzeństwa, które sprawuje pełną opiekę nad rodzicem i z tego tytułu zrezygnowało z pracy, ubiega się o świadczenie pielęgnacyjne, nie ma podstaw do pozbawiania go tego prawa z tego powodu, że żyją inne dzieci, które również taki obowiązek alimentacyjny mogą wypełniać, ale nie zwróciły się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego.

Ważny wyrok SN dla emerytów: emeryt - były pracownik ma prawo do wypłaty z ZFŚS, nawet jeśli pracuje u innego pracodawcy
26 paź 2024

Emeryt, który przeszedł na emeryturę i podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, gdzie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nie powodującej zawieszenia wypłaty emerytury jest „emerytem – byłym pracownikiem”. W konsekwencji tego emeryt - były pracownik ma prawo do wypłaty z ZFŚS.

Dodatek za czas przestoju [Ile jest płatne postojowe w 2025?]
26 paź 2024

Dodatek za czas przestoju, czy takie same zasady w 2025 r. jak w 2024 r.? le jest płatne postojowe w 2025? Czym jest gotowość do pracy? Jak zgłosić gotowość do pracy? Czy w okresie przestoju można wykonywać inną pracę?

Rekompensata za pracę w święto 1 i 11 listopada 2024
26 paź 2024

Czy za pracę w święta należy się dodatek? Czy 1 listopada jest płatny? Czy pracodawca może kazać przyjść do pracy w święto? 

Czy 11 listopada 2024 jest dniem wolnym od pracy?
26 paź 2024

Kiedy wypada 11 listopada? Czy 11 listopada jest wolny od pracy? 11 listopada co to za święto? Czy 11 listopada są otwarte sklepy? Skąd startuje marsz niepodległości?

Maksymalnie 1229 zł zasiłku stałego [od 1 stycznia 2025 r. nowe kryteria dochodowe oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej]
26 paź 2024

Maksymalnie 1229 zł zasiłku stałego i wiele innych kwot na 2025 r. Dlaczego? Jeszcze w lipcu 2024 r. ogłoszono przepisy wykonawcze, które określają kryteria dochodowe oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Nowo ogłoszone stawki będą obowiązywały dopiero od 1 stycznia 2025 r.

Wigilia dniem wolnym od pracy. Czy już w tym roku? Jest projekt ustawy!
26 paź 2024

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, szefowa resortu pracy, poinformowała, że jest gotowy projekt ustawy wprowadzającej nowy dzień wolny od pracy. To, czy w tegoroczną Wigilię będziemy pracować, zależy od posłów.

ZUS odjął 600 000 zł od podstawy emerytury. Emerytura wyższa o 1000 zł od wcześniejszej [wyrok Trybunału Konstytucyjnego 4 VI 2024 r. SK 140/20]
25 paź 2024

Przeszło 10 lat temu Sejm uchwalił przepisy, które karały osoby na wcześniejszej emeryturze. Kara jest taka - świadczenia wypłacone w czasie korzystania z niej pomniejszały późniejsze wypłaty emerytury powszechnej. Trybunał Konstytucyjny w czerwcu 2024 r. rozpoznał niekonstytucyjność i wskazał, którzy emeryci mają prawo do wyrównań (za okresy przeszłe) i podwyżek (na przyszłość). 

ZUS ma już 90 lat. Działał nawet w czasie II wojny światowej
24 paź 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych powołano 24 października 1934 roku na mocy rozporządzenia Prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Od 90 lat ZUS jest najważniejszą instytucją polskiego systemu ubezpieczeń społecznych.

Rekompensata za pracę w święto. Ile przysługuje dodatków do wynagrodzenia?
25 paź 2024

Według Kodeksu pracy święta są dniami wolnymi od pracy. Przepisy prawa pracy jasno określają, które święta są dniami wolnymi od pracy. Jednak w pewnych przypadkach dopuszczalna jest praca w święto. Jak wówczas należy ją zrekompensować pracownikowi?

pokaż więcej
Proszę czekać...