Artykuł 30 Kodeksu pracy reguluje podstawowe kwestie związane z rozwiązaniem stosunku pracy. Umowę o pracę można rozwiązać:
- za porozumieniem stron,
- przez oświadczenie jednej ze stron (pracodawcy lub pracownika) z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
- przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
- z upływem czasu, na który była zawarta.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem jest najszybszym sposobem zakończenia stosunku pracy. Takie rozwiązanie może dotyczyć każdego rodzaju umowy o pracę – na czas nieokreślony, określony, próbny. Porozumienie można zawrzeć w każdym czasie i w terminie dogodnym dla obu stron umowy. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron może nastąpić zarówno z inicjatywy pracodawcy, jak i pracownika.
Porozumienie rozwiązujące umowę o pracę można zawrzeć w dowolnym momencie, niezależnie od obowiązujących w umowie terminów i okresów wypowiedzenia. Do zawarcia porozumienia w sprawie rozwiązania umowy o pracę konieczne jest złożenie zgodnego oświadczenia woli obu stron. Przepisy prawa nie określają treści porozumienia oraz wymaganej formy porozumienia, co oznacza, że może być ono zawarte w formie ustnej. Jednakże dla celów dowodowych i ewentualnych sporów sądowych, wskazana jest forma pisemna.
Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia
Zarówno pracownik jak i pracodawca mogą wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem to zwykły sposób rozwiązania umowy o pracę. Jest on możliwy w przypadku umowy na czas nieokreślony jak i w umowach na czas próbny.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami
Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli pracownika lub pracodawcy. Pracownik powinien złożyć wypowiedzenie umowy o pracę na piśmie (nie musi wskazywać przyczyny swojej decyzji). Również pracodawca ma obowiązek złożyć wypowiedzenie na piśmie, jednak przy umowie na czas nieokreślony – pracodawca musi zawrzeć przyczynę wypowiedzenia oraz pouczenie o prawie odwołania do sądu. Podanie w wypowiedzeniu zarzutu "niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków" nie jest wystarczającym wskazaniem przyczyny (wyrok SN z dnia 1 października 1997 r., I PKN 315/97).
W razie złożenia przez pracodawcę wypowiedzenia w formie ustnej będzie skuteczne, ale w razie ewentualnego sporu sądowego może zostać zakwestionowane przez pracownika z uwagi na niewłaściwą formę.
Wypowiedzenie rozpoczyna swój bieg z chwilą dojścia do wiadomości drugiej strony w taki sposób, że mogła się z nim zapoznać.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, zwane inaczej dyscyplinarnym, polega na złożeniu oświadczenia woli przez jedną stronę stosunku pracy drugiej stronie, powodujące natychmiastowe ustanie stosunku pracy. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy powinno mieć formę pisemną i zawierać oprócz wyrażenia woli natychmiastowego ustania stosunku pracy wskazanie przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy oraz pouczenie o przysługujących pracownikowi środkach prawnych.
Więcej na ten temat ->>> Wypowiedzenie umowy o pracę - o czym warto pamiętać
Jak liczyć okres wypowiedzenia
Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli, złożonym przez pracodawcę lub pracownika. Dla pracownika i pracodawcy problematyczne może być ustalenie okresu wypowiedzenia, tj. od której daty liczy się i kończy okres wypowiedzenia.
Więcej na ten temat ->>> Okres wypowiedzenia umowy o pracę - jak liczyć, przykłady
Podstawa prawna: