Czy niskie bezrobocie w 2024 roku wystarczy, abyśmy mieli w Polsce rynek pracownika? Czy rzeczywiście nigdy nie będzie rynku pracodawcy? A może już jest? To, jak rozkładają się siły na rynku pracy, zależy od branży czy specjalizacji.
- Rynek pracy 2024 to rynek pracodawcy czy pracownika?
- Plany rekrutacyjne pracodawców
- Zwolnienia grupowe są możliwe
Redaktor portalu infor.pl Emilia Panufnik rozmawia z Katarzyną Trzaską, ekspertką eRecruiter, na temat rynku pracy w Polsce.
Katarzyna Trzaska, ekspertka eRecruiter
Materiały zewnętrzne
Rynek pracy 2024 to rynek pracodawcy czy pracownika?
Emilia Panufnik: Czy to prawda, że aby mieć do czynienia z rynkiem pracodawcy, musi panować wysokie bezrobocie? Dane GUS z 2024 r. ukazują spadającą liczbę osób bezrobotnych w Polsce. Pod tym kątem mamy najlepszy wynik od 1990 roku. Czy to oznacza, że obecnie funkcjonujący rynek to rynek pracownika? W wywiadzie z Agnieszką Kolendą, dyrektor wykonawczą w Hays Poland padły następujące słowa: „W Polsce nie ma i nie będzie rynku pracodawcy. W kraju mierzymy się z niedoborem pracowników oraz luką kompetencji, a naprawie tej sytuacji nie sprzyjają trendy demograficzne. […]”. Czy zgadza się Pan/Pani z tą opinią?
Katarzyna Trzaska: W teorii ekonomicznej, rynek pracodawcy opisuje sytuację, w której pracodawcy mają przewagę i otrzymując wiele aplikacji od kandydatów, to oni mają pełną swobodę wyboru w decyzji o zatrudnieniu. Natomiast z rynkiem pracownika mamy do czynienia wtedy, gdy to pracownicy mają większy wybór ofert pracy, co zmusza pracodawców do konkurowania o ich uwagę i kompetencje.
Dane GUS z 2024 r. ukazują spadającą liczbę osób bezrobotnych w Polsce. Pod tym kątem mamy najlepszy wynik od 1990 roku. Nie oznacza to jednak, że lokalny rynek należy wyłącznie do pracowników i pełna decyzyjność leży właśnie po ich stronie. Choć mamy dziś do czynienia z niskim bezrobociem, to na rynku panuje wysoka konkurencja wśród kandydatów. Dziś ogłoszenia o pracę, w odpowiedzi na które przychodzą setki, czy nawet tysiące CV, to naprawdę nie jest nadzwyczajna sytuacja. Pracy aktywnie poszukują również kandydaci posiadający obecnie zatrudnienie, a mobilność zawodowa Polaków utrzymuje się na wysokim poziomie. Z badania Pracuj.pl wynika, że 44% polskich pracowników obecnie aktywnie poszukuje nowej pracy. Dlatego widzimy, że wbrew pozorom mamy w wielu przypadkach możemy mówić o rynku pracodawcy. Oczywiście istnieją branże czy specjalizacje, gdzie nadal trudno o znalezienie wykwalifikowanego pracownika i w tych obszarach rzeczywiście możemy obserwować sytuację rynku kandydata, jednak nie jest to trend ogólny. W czasach, kiedy sytuacja rynkowa zmienia się dynamiczniej niż kiedykolwiek wcześniej, rzeczywistość w różnych branżach może zupełnie się różnić.
W wielu przypadkach widzimy jednak, że zainteresowanie ofertami pracy jest na tyle duże, że bez automatyzacji procesy rekrutacyjne stają się niezwykle trudne, a wybór właściwych kandydatów jest jak szukanie igły w stogu siana. Efektywna rekrutacja w tak zróżnicowanym środowisku wymaga od firm elastyczności, innowacyjności oraz strategicznego podejścia do zarządzania talentami. W tej sytuacji to technologia pomaga weryfikować kompetencje kandydatów i w bardziej obiektywny sposób wybrać tych najlepszych spośród setek nadesłanych kandydatur.
Plany rekrutacyjne pracodawców
Jak wyglądają obecnie plany rekrutacyjne pracodawców w Polsce?
Analiza potrzeb rekrutacyjnych pracodawców zależy w dużej mierze od tego, jaką branżę bierzemy pod uwagę. Wiele organizacji w Polsce posiada obecnie szeroko zakrojone plany rekrutacyjne. Duże zapotrzebowanie na pracowników widoczne jest między innymi w segmencie pracy fizycznej i tam aktywność rekrutacyjna jest obecnie wzmożona. Dodatkowo są takie sektory, jak sprzedaż, obsługa klienta, czy finanse i ekonomia gdzie panuje duży popyt na pracowników i w tym zakresie także pracodawcy prowadzą wiele procesów rekrutacyjnych.
W innych sektorach z kolei widoczna jest większa ostrożność w zakresie tworzenia planów kadrowych. To nie oznacza, że w tych branżach rekrutacje zupełnie nie są prowadzone, ale z uwagi na mniejszą odporność na zmienne warunki gospodarcze, są one planowane z większą uważnością. Widzimy także, że część firm prowadzi tak zwane rekrutacje rotacyjne, uzupełniające kadrę po odejściu pracowników - te z kolei mogą być związane z ogłoszeniami zewnętrznymi, ale mogą być prowadzone także wewnętrznie.
Mamy dziś do czynienia z rynkiem, który ewoluuje dynamiczniej niż kiedykolwiek wcześniej. Pojawiają się nowe role, wymagające unikalnych kompetencji, w niektórych branżach kładzie się nacisk na wdrażanie systemów opartych o sztuczną inteligencję. To wszystko sprawia, że wiele ról ewoluuje, coraz większe znaczenie zyskuje nabieranie nowych kompetencji i część firm skupia swoje wysiłki także na tym aspekcie rozwoju kadr.
Zwolnienia grupowe są możliwe
O czym mogą świadczyć ostatnie głośne zwolnienia grupowe? Czy pracownicy powinni spodziewać się kolejnych redukcji zatrudnienia?
Sytuacja związana ze zwolnieniami, o których mogliśmy usłyszeć na przestrzeni ostatnich miesięcy wiązała się z koniecznością restrukturyzacji i optymalizacji kosztów danych organizacji w obliczu zmieniających się warunków ekonomicznych. Już pandemia pokazała nam, że zmiany zachodzące na rynku mogą być szybkie i niespodziewane. To, z czym mierzymy się w ostatnim czasie na rynku pracy, wynika właśnie między innymi z tych czynników - sprawiają one, że rynek pracy ewoluuje i czasami wymaga zmian.
To, czy pracownicy mogą spodziewać się kolejnych redukcji, w dużej mierze zależy od branży, w jakiej funkcjonują dane organizacje. W branżach mocniej narażonych na zmiany wywołane sytuacją gospodarczą, czy zmiany technologiczne, może dojść do takich sytuacji. Jednocześnie zdecydowanie nie wszystkie sektory doświadczają tych samych trendów. W niektórych branżach, takich jak wspomniana już praca fizyczna, ale także sprzedaż, obsługa klienta, czy finanse, wciąż mamy duże zapotrzebowanie na pracowników.
Oczywiście ważne jest, aby pracownicy byli świadomi tych zmian i dążyli do ciągłego podnoszenia swoich kwalifikacji oraz dostosowywania się do nowych wymagań rynkowych, co może zwiększyć ich szanse na utrzymanie zatrudnienia lub znalezienie nowej pracy w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu.
Jak Pani zdaniem ewoluuje rynek pracy w najbliższym czasie? Większą swobodę poczują pracodawcy czy pracownicy?
Ewolucja rynku pracy w najbliższym czasie będzie zależeć od czynników takich, jak wspomniane już: sytuacja gospodarcza, zmiany technologiczne oraz globalne trendy. Obecnie w wielu sektorach widzimy wzmożoną aktywność kandydatów i otwartość na nową pracę. Inne sektory z kolei intensywnie poszukują nowych talentów, szczególnie w zawodach wymagających specjalistycznych umiejętności. Dynamiczne warunki polityczno-gospodarcze sprawiają jednak, że trudno dziś dokonać jednoznacznej prognozy w tym zakresie.
Dziękuję za rozmowę.