Napoje dla pracowników to temat aktualny nie tylko u progu lata. Przepisy prawa pracy nakładają na pracodawców obowiązki związane z zapewnieniem pracownikom wody lub innych napojów. Określają sytuacje, w których pracodawca powinien zapewnić pracownikom napoje, a także ich rodzaje. Kiedy pracownik ma prawo żądać napojów od pracodawcy?
Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy regulują obowiązki pracodawcy związane z zaopatrzeniem pracowników w wodę lub inne napoje. Prawo do wody, którą ma obowiązek zapewnić pracodawca mają wszyscy pracownicy, a ci, którzy pracują w warunkach szczególnie uciążliwych – także inne napoje.
Napoje dla każdego pracownika
Pracodawca ma obowiązek zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje. Miejsca, w których pracownicy mogą zaopatrzyć się w wodę zdatną do picia powinny znajdować się w odległości nie większej niż 75 metrów od stanowisk pracy.
Woda jest zdatna do użycia, jeżeli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, wszelkich substancji w stężeniach stanowiących potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego oraz nie wykazuje agresywnych właściwości korozyjnych i spełnia wymagania mikrobiologiczne i chemiczne określone przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Napoje dla pracujących w warunkach szczególnie uciążliwych
Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do odpowiednich napojów, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Pracodawca ma obowiązek zapewnić im takie napoje nieodpłatnie w ilościach zaspokajających potrzeby pracowników. Za napoje pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje pracownikom zatrudnionym:
- w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25 stopni Celsjusza,
- w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej 1000,
- przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10 stopni Celsjusza lub powyżej 25 stopni Celsjusza,
- przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,
- na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 stopni Celsjusza.
W zależności od warunków wykonywania pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom napoje zimne lub gorące. W przypadku pracowników pracujących w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego powyżej 25 stopni Celsjusza pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy.
W porze letnich upałów pracodawca ma obowiązek zapewnić zimne napoje pracownikom zatrudnionym:
- przy pracach na otwartej przestrzeni – kiedy temperatura otoczenia przekracza 25 stopni Celsjusza,
- przy pracach w pomieszczeniach – kiedy temperatura na stanowisku pracy przekracza 28 stopni Celsjusza.
Na jakich stanowiskach należą się napoje
Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – pracodawca po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.
Kiedy pracownicy mogą się napić
Napoje wydawane są pracownikom w dniach wykonywania prac uzasadniających ich wydawanie. Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.