Likwidacja obowiązku okresowych szkoleń bhp od 1 stycznia 2019 r.

Od początku 2019 r. uległy ograniczeniu obowiązki pracodawcy w zakresie bhp. Pracodawcy zakwalifikowani do grupy zawodowej, dla której określono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka, nie muszą już przeprowadzać szkolenia okresowego bhp dla pracowników administracyjno-biurowych. Ponadto pracodawcy ci, jeżeli ukończyli szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp, mogą sami wykonywać zadania tej służby, pod warunkiem że zatrudniają do 50 pracowników.

1 stycznia 2019 r. weszła w życie nowelizacja przepisów Kodeksu pracy dotycząca obowiązków pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Jednym z powodów nowelizacji było przekonanie, że Kodeks pracy zbyt rygorystycznie wdraża regulacje dyrektywy Rady z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy w zakresie szkoleń okresowych bhp. Zgodnie z dyrektywą pracownicy powinni być objęci obowiązkiem odbywania tych szkoleń tylko wtedy, kiedy jest to konieczne i uzasadnione. Ponadto zmiana przepisów ma na celu obniżenie kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa, uproszczenie i ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej.

Zwolnienie ze szkolenia okresowego bhp

Zasadą jest, że pracodawca nie może dopuścić pracowników do pracy, do której wykonywania nie posiadają oni wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie zatrudnionym pracownikom okresowych szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237³ § 1 i 2 Kodeksu pracy).

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami

Do 31 grudnia 2018 r. pracodawca miał obowiązek zapewnienia okresowego szkolenia w zakresie bhp wszystkim zatrudnianym pracownikom. Jednak 1 stycznia 2019 r. weszły w życie przepisy, które ten obowiązek ograniczają. Obecnie szkolenie okresowe pracownika nie jest wymagane w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych.

Zwolnienie z obowiązku zapewnienia tym pracownikom szkolenia bhp dotyczy tylko tych pracodawców, których rodzaj przeważającej działalności znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 237³ § 2²Kodeksu pracy). Należy podkreślić, że są to grupy działalności o najniższych wskaźnikach wypadkowości i o warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia.

Ze szkolenia okresowego bhp zwolnieni są pracownicy administracyjno-biurowi zatrudnieni u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy zawodowej, dla której określono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka.

Zwolnienie z obowiązku zapewnienia szkoleń okresowych pracownikom administracyjno-biurowym nie jest dane pracodawcy raz na zawsze. Będzie on musiał przeprowadzić szkolenie okresowe pracowników w zakresie bhp, jeżeli jego rodzaj przeważającej działalności znajdzie się w grupie działalności, dla której zostanie ustalona wyższa niż trzecia kategoria ryzyka. Na przeszkolenie pracowników pracodawca ma maksymalnie 6 miesięcy, licząc od dnia ustalenia wyższej kategorii ryzyka. Dotyczy to także sytuacji, gdy z dokonanej oceny ryzyka zawodowego wynika, że przeprowadzenie szkolenia okresowego pracowników stało się konieczne (art. 237³ § 2³-2⁴ Kodeksu pracy).

Wykonywanie zadań służby bhp

Służba bhp pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników obowiązkowo tworzy służbę bhp, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań tej służby pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają, aby zadania służby bhp wykonywał pracodawca. W tym celu muszą być spełnione określone warunki. Przede wszystkim pracodawca musi mieć ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp. W takiej sytuacji może wykonywać zadania tej służby, jeżeli zatrudnia do 10 pracowników. Jeśli oprócz ukończenia wspomnianego szkolenia pracodawca został zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka - może sam wykonywać zadania służby bhp, jeżeli zatrudnia do 50 pracowników (art. 237¹¹ § 1 Kodeksu pracy). Ten właśnie limit 50 pracowników obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. Poprzednio wynosił on 20 pracowników.

Pracodawcy zakwalifikowani do kategorii ryzyka nie wyższej niż trzecia i zatrudniający do 50 pracowników mogą wykonywać zadania służby bhp.

Grupy działalności i kategorie ryzyka

Omawiana nowelizacja przepisów Kodeksu pracy jest istotna dla pracodawców, których rodzaj przeważającej działalności znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono kategorię ryzyka nie wyższą niż trzecia. Kategorie ryzyka określa rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i skutków. Grupy działalności i ustalone dla nich kategorie ryzyka przedstawia tabela.

Grupy działalności, dla których ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka

* Kod PKD określony w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. Nr 251, poz. 1885; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2440).

Podstawa prawna:

• art. 237³ § 2²-2⁴, art. 237¹¹ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2245),

• załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i skutków (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1005; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 502).