Wypowiedzenie zmieniające polega na jednoczesnym wypowiedzeniu pracownikowi dotychczasowych warunków pracy i płacy oraz zaproponowaniu mu nowych warunków. Konieczność wręczenia wypowiedzenia zmieniającego zachodzi wyłącznie w przypadku istotnej zmiany wynikających z umowy warunków pracy i płacy, np. zajmowanego stanowiska, wysokości wynagrodzenia, wymiaru etatu czy miejsca wykonywania pracy.
Jakich warunków nie można zmienić?
Poprzez wypowiedzenie zmieniające nie można dokonać zmiany rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony.
Forma wypowiedzenia zmieniającego
Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy powinno nastąpić na piśmie oraz zawierać pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy w ciągu 21 dni. Jeżeli wypowiedzenie zmieniające dotyczy umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, to pracodawca jest ponadto zobowiązany podać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie oraz zawiadomić o zamiarze wręczenia wypowiedzenia zmieniającego reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową.
Komu nie można wręczyć wypowiedzenia zmieniającego?
W przypadku wszystkich pracowników, którym nie można wręczyć wypowiedzenia definitywnego (np. w czasie urlopu, w trakcie zwolnienia lekarskiego, pracownicy w ciąży) nie jest również dopuszczalne wręczenie wypowiedzenia zmieniającego.
Ochroną tą objęci są również pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Przepisy dopuszczają jednak możliwość wręczenia wypowiedzenia zmieniającego pracownikom objętym ochroną przedemerytalną, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy;
stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Wyjątek
Przepisy dopuszczają możliwość wręczenia wypowiedzenia zmieniającego w przypadku zwolnień grupowych, np. pracownicy w ciąży, pracownikowi w okresie urlopu macierzyńskiego bądź urlopu rodzicielskiego, a także pracownikom objętym ochroną przedemerytalną. Pracownikom takim będzie jednak przysługiwał dodatek wyrównawczy, jeżeli wypowiedzenie zmieniające, które otrzymali spowodowałoby obniżenie ich wynagrodzenia. Dodatek ten przysługiwać będzie do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy.
Skutki wypowiedzenia zmieniającego
W przypadku odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki.
Pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy w ciągu 21 dni. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.
Należy przy tym podkreślić, że połowę okresu wypowiedzenia, do którego pracownik może złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy lub płacy wyznacza moment przypadający w połowie okresu liczonego od dnia złożenia przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu zmieniającym do dnia upływu okresu wypowiedzenia, który zgodnie z art. 30 § 2(1) Kodeksu pracy przypada odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
Pracownik, który otrzymał wypowiedzenie zmieniające ma prawo odwołać się do sądu pracy, niezależnie od tego czy przyjął zaproponowane warunki, czy też je odrzucił.
Odprawa ekonomiczna
Pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników i rozwiązują stosunek pracy z przyczyny niedotyczącej pracownika zobowiązani są wypłacić takiemu pracownikowi tak zwaną odprawę ekonomiczną.
Jeżeli taki pracodawca wręczy pracownikowi wypowiedzenie zmieniające z przyczyn leżących po stornie pracodawcy, a pracownik je odrzuci wskutek czego dojdzie do rozwiązania umowy, to z mocy prawa obowiązek wypłaty odprawy ekonomicznej nie powstanie. Pracownik może jednak w takiej sytuacji wystąpić do sądu pracy z roszczeniem o wypłatę odprawy.
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników.