- Zwolnienie lekarskie i donos do ZUS
- Odwołanie od decyzji
- Wpływ niesienia krzyża na zdrowie M.S.
- Wyrok sądu w Toruniu – ZUS przegrał a katoliczka wygrała
- Czy udział w obrzędach religijnych ma wpływ na poprawę zdrowia?
Zwolnienie lekarskie i donos do ZUS
M.S. była pracownikiem fizycznym w fabryce. M.S. cierpiała na zmiany zwyrodnieniowe stawu skokowego, miała założone blokady w kręgosłupie, od dłuższego czasu pozostawała w leczeniu. M.S. otrzymała od lekarza zwolnienie lekarskie. W dniach od 30 marca 2022 r. do 13 kwietnia 2022 r. była niezdolna do pracy, a później w dniach od 14 do 29 kwietnia 2022 r. M.S. miała oczywiście prawo do wynagrodzenia chorobowego, płatnego przez pracodawcę.
Do ZUS wpłynęły od pracodawcy M.S. zdjęcia i informacja, że M.S. w czasie zwolnienia lekarskiego wzięła udział w procesji drogi krzyżowej niosąc krzyż oraz, że brała udział w przygotowaniu palm wielkanocnych.
ZUS zajął się sprawą a tamtejszy lekarz orzecznik wydał opinię stwierdzając, że wykonywane przez ubezpieczoną czynności mogły wpływać na wydłużenie okresu niezdolności do pracy. ZUS skonsultował też sprawę z lekarzem M.S., który ją leczył, który stwierdził przeciwnie, czyli że niesienie krzyża nie mogło przyczynić się do niebezpiecznego przeciążenia kręgosłupa z uwagi na niewielki ciężar krzyża przypadający na jedną osobę. W konsekwencji ZUS pozbawił ubezpieczoną prawa do zasiłku chorobowego.
Odwołanie od decyzji
M.S. odwołała się od decyzji żądając jej zmiany poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za dzień 13 kwietnia 2022 r. Ubezpieczona wskazała, że ZUS wydał decyzję opierając się na opinii lekarza orzecznika ZUS, który nawet jej nie zobaczył i nie zbadał. M.S. w zaleceniach od lekarza, w momencie kiedy wystawiał jej zwolnienie lekarskie miała wskazany ruch. Nie miała wskazanego kodu 1 – czyli, że ma leżeć.
Wpływ niesienia krzyża na zdrowie M.S.
M.S. wskazywała, że w dniu 8 kwietnia 2022 r. brała udział w procesji drogi krzyżowej, ale że: „krzyż był niezwykle lekki, symboliczny podpierany jedynie przez nią ramieniem, a dodatkowo niesiony przez kilka osób. Z kolei w odniesieniu do przygotowywania przez nią palm wielkanocnych podała. Na warsztatach przebywała niecałą godzinę, podczas której przygotowała stroik wielkanocny, pomagała innej uczestniczce oraz wzięła udział we wspólnej fotografii. Siedzenie przy stole nie mogło wpłynąć na długość choroby. Nawet jeśli przez chwilę wykonywałaby ona prace ręczne to nie miało to żadnego wpływu na stan jej kręgosłupa, który był przyczyną zwolnienia.”.
Ponadto M.S. wskazała, że jest osobą wierzącą, ukończyła studia teologiczne, a obrządki związane ze Świętami Wielkanocnymi są dla ubezpieczonej bardzo ważne.
Wyrok sądu w Toruniu – ZUS przegrał a katoliczka wygrała
Można zadać przewrotne pytanie, czy znamienne dla sprawy było to, że korzystny wyrok dla praktykującej katoliczki zapadł przed sądem w Toruniu - miastem kojarzonym z religią i osobami duchownymi. Mając jednak na uwadze niezależność sądów, należy na to odpowiedzieć przecząco. Tak czy inaczej, sąd wyrokiem zmienił zaskarżoną decyzję ZUS, w ten sposób, że przyznał M.S. prawo do zasiłku chorobowego za 13 kwietnia 2022 r. Sąd uznał, że czynności podjęte przez ubezpieczoną w dniu 8 kwietnia 2022 r. nie stanowiły takich, które były niezgodne z celem zwolnienia. Ubezpieczonej nie zakazano ruchu, aktywność nie trwała długo, nie nadwyrężyła zdrowia.
Sąd badał całą sprawę w obliczu przesłanek z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm., dalej: ustawa). Sąd uznał, że nie wystąpiły okoliczności, które pozwalają odebrać prawo do świadczeń. Wyżej wymieniony przepis stanowi, że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Zdaniem sądu M.S. nie wykorzystywała zwolnienia niezgodnie z jego celem.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 stycznia 2005 r. (I UK 154/04, OSNP 2005/19/307) wskazując, że ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego w przypadku wystąpienia jednej z dwóch niezależnych przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, a więc wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.
Jak podkreślał Sąd Rejonowy w Toruniu w przedmiotowym wyroku z dnia 26 sierpnia 2022 r., IV U 211/22 zachowania niezgodne z celem zwolnienia określić można jako takiego typu postępowanie, które w powszechnym odczuciu jest nieodpowiednie dla osoby chorej i może nasuwać wątpliwości co do rzeczywistego stanu zdrowia ubezpieczonego. Przyjmuje się za wyczerpujące przesłanki omawianego przepisu takie zachowanie, które polega na:
- nieprzestrzeganiu wskazań lekarskich, np. odbywania spacerów lub dokonywania zakupów w czasie, gdy lekarz nakazał leżenie;
- wykonywania różnego rodzaju prac mogących wpłynąć na pogorszenie stanu zdrowia (np. remont mieszkania, praca w ogrodzie);
- wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy do innych celów niż leczenie
Celem zwolnienia od pracy z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą jest niewątpliwie odzyskanie zdolności do pracy, powiązane najczęściej z pełnym wyzdrowieniem. Zdaniem sądu ubezpieczona nie naruszyła wskazań lekarskich, przeciwnie, miała zalecaną umiarkowaną aktywność, a oceniane czynności miały takich charakter. Niesienie symbolicznego krzyża wraz z kilkoma osobami na krótkich dystansach, tożsamo jak przygotowanie stroika świątecznego czy udział w grupowej fotografii nie wpłynęło na pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej.
Czy udział w obrzędach religijnych ma wpływ na poprawę zdrowia?
W ocenie Sądu tożsamy, pozytywny wpływ, ma udział w obrzędach czy podejmowanie czynności związanych z wyznawaną wiarą, o ile mają one charakter symboliczny i nie wpływają na stan zdrowia uczestnika, a takich charakter miał udział w obrzędach wielkanocnych. Nie ma różnicy terapeutycznej pomiędzy spotkaniem w godnie rodzinnym, a spotkaniem w gronie towarzyskim czy wspólnoty religijnej, zwłaszcza dla osoby, dla której obrzędy religijne są istotne, jak w przypadku ubezpieczonej.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm.)