Przepisy dotyczące umowy-zlecenia zostały zawarte w art. 734–751 k.c. Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonanie określonej czynności prawnej przez zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy.
Stronami umowy zlecenia mogą być dowolne osoby fizyczne lub osoby prawne (pod warunkiem posiadania zdolności do czynności prawnych.
Wykonanie zlecenia
Powierzone zlecenie powinno być wykonane osobiście przez zleceniobiorcę. Przepisy przewidują jednak możliwość powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej.
Jest to możliwe, gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju albo gdy zleceniobiorca jest do tego zmuszony przez okoliczności. W wypadku takim obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie dającego zlecenie o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy i w razie zawiadomienia odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy.
Wówczas po zawiadomieniu odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy, a nie za nienależyte wykonanie zobowiązania. Zastępca wówczas jest odpowiedzialny przed zleceniodawcą za wykonanie zlecenia.
Zastępca odpowiedzialny jest za wykonanie zlecenia także względem dającego zlecenie. Jeżeli przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za swoje własne czynności, ich odpowiedzialność jest solidarna.
Oznacza to, że wierzyciel – zleceniodawca może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.
Jaki jest maksymalny okres trwania umowy zlecenia?
Wynagrodzenie
Zlecenie jest umową, która może być wykonywana odpłatnie lub nieodpłatnie.
W wypadku zlecenia nieodpłatnego, powinno to być wyraźnie zapisane w umowie. Przy braku dokładnego określenia wysokości wynagrodzenia należy się „wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy”, przy ustalaniu którego bierze się pod uwagę takie kryteria jak: czas poświęcony na wykonanie zlecenia, stopień skomplikowania czynności będących przedmiotem zlecenia czy przygotowanie zawodowe zleceniodawcy.
W razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.
Obowiązki przyjmującego zlecenie
Zleceniobiorca ma obowiązek informowania zleceniodawcy o postępach przy realizacji zlecenia.. Po wykonaniu lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy powinien złożyć odpowiednie sprawozdanie z przebiegu prac.
Po wykonaniu pracy dochodzi do rozliczenia. Wykonujący zlecenie powinien wydać zleceniodawcy wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym. Ponadto nie wolno mu używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie. Od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia powinien płacić dającemu zlecenie odsetki ustawowe.
Po wykonaniu zlecenia istnieje obowiązek zwrotu wydatków, które wykonujący zlecenie poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, wraz z odsetkami ustawowymi; powinien również zwolnić przyjmującego zlecenie od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym.
Jeżeli kilka osób dało lub przyjęło zlecenie wspólnie, ich odpowiedzialność względem drugiej strony jest solidarna.
Przyjmujący zlecenie może bez uprzedniej zgody dającego zlecenie odstąpić od wskazanego przez niego sposobu wykonania zlecenia, jeżeli nie ma możności uzyskania jego zgody, a zachodzi uzasadniony powód do domniemania, że dający zlecenie zgodziłby się na tego typu zmianę przy istniejących warunkach.
Rodzaje umów dotyczących wykonywania pracy
Wypowiedzenie zlecenia
Wypowiedzenie zlecenia może nastąpić przez obie strony: zleceniodawcę i zleceniobiorcę. Wiążą się z tym jednak określone konsekwencje. Dający zlecenie może wypowiedzieć
je w każdym czasie. Ciąży jednak na nim zobowiązanie zwrotu wydatków, które przyjmujący zlecenie poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.
Ponadto, nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.
Zleceniodawca może znacznie łatwiej rozwiązać umowę ze zleceniobiorcą, niż w przypadku stosunku pracy. Jednak bezzasadne wypowiedzenie łączy się najczęściej z obowiązkiem wypłaty odszkodowania.
Podstawa prawna:
● art. 734 - art. 746 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)