Prawo pracy reguluje zakaz zwalniania kobiet w ciąży. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą będącą w ciąży? Po pierwsze, zwolnienie jest możliwe na podstawie art. 52 Kodeksu pracy czyli w trybie rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy. Po drugie, w przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy. Przepisy celowo nie ułatwiają tego zadania zatrudniającym.
- Zwolnienie kobiety w ciąży nie jest łatwe
- 1. Rozwiązanie umowy o pracę z kobietą w ciąży bez wypowiedzenia
- 2. Wypowiedzenie umowy kobiecie w ciąży w przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy
- Zwolnienie kobiety w ciąży - 2 możliwości
Zwolnienie kobiety w ciąży nie jest łatwe
Prawo pracy chroni w sposób szczególny kobiety w ciąży. W art. 177 Kodeksu pracy uregulowano zakaz zwalniania pracownic w ciąży i przebywających na urlopie macierzyńskim. Co więcej, gdyby kobiecie kończyła się umowa na czas określony po upływie 3 miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu (nie dotyczy umowy na okres próbny trwający do 1 miesiąca). Kobiety będące w ciąży nie mogą być zatrudniane w porze nocnej ani do prac uciążliwych, niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia. Kobiety mogą również wychodzić w czasie pracy na badania związane z ich stanem, jeśli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego tytułu zachowują prawo do wynagrodzenia.
Wiadomo już, że przepisy chronią kobiety w ciąży. Są jednak pewne wyjątki pozwalające na rozwiązanie umowy o pracę z kobietą w ciąży. Kiedy pracodawca może to zrobić?
1. Rozwiązanie umowy o pracę z kobietą w ciąży bez wypowiedzenia
Pierwszym wyjątkiem pozwalającym na zwolnienie kobiety w ciąży jest dyscyplinarka. Dokładnie chodzi o rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownicy. To tzw. tryb natychmiastowy. Pracodawca musi mieć solidną podstawę do skorzystania z art. 52 Kodeksu pracy. Zwolnienie natychmiastowe można zastosować w jednym z trzech przypadków:
- ciężkie naruszenie przez pracownicę podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienie przez pracownicę w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie jej na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawiniona przez pracownicę utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Co ważne, z dyscyplinarki można skorzystać tylko w określonym terminie, a mianowicie do 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o jednej z wyżej wymienionych sytuacji. Jeśli pracownicę reprezentuje zakładowa organizacja związkowa, pracodawca ma kolejny obowiązek. Musi z nią skonsultować zamiar rozwiązania umowy z pracownicą. Gdy nie ma organizacji związkowej, pracodawca samodzielnie podejmuje decyzję.
2. Wypowiedzenie umowy kobiecie w ciąży w przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy
Drugą i oczywistą możliwością zwolnienia kobiety w ciąży jest wypowiedzenie umowy z powodu likwidacji lub upadłości pracodawcy. W tym trybie rozwiązuje się także umowa z kobietą przebywającą na urlopie macierzyńskim. Termin rozwiązania umowy pracodawca ustala z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją.
Zwolnienie kobiety w ciąży - 2 możliwości
Podsumowując, są dwie możliwości zwolnienia pracownicy w ciąży:
- rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą w ciąży bez wypowiedzenia z winy pracownicy,
- ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023, poz. 1465)