Pomoc dla górników i pracowników sektora elektroenergetycznego będzie się przejawiała m.in. w odprawach oraz urlopach górniczych. Dlaczego? Trwa proces dekarbonizacji i likwidacji w Polsce kopalń węgla kopalnego. Prezydent w dniu 21 sierpnia 2023 r. podpisał ustawę z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego (dalej: ustawa).
- Kogo dotyczy ustawa?
- Czego dotyczy ustawa? Jaka pomoc dla górników i pracowników sektora elektroenergetycznego?
- Dla kogo urlop energetyczny i odprawa?
- Kiedy będą wypłacane świadczenia i odprawy?
- Kiedy będzie przysługiwało uprawnienie do urlopu górniczego lub odprawy?
- Czy pracownik musi wnioskować o urlop górniczy lub odprawę?
- W jakim wymiarze będzie przysługiwał urlop energetyczny?
- Czy każdemu przysługuje urlop energetyczny?
- Komu przysługuje urlop górniczy?
- W jakim wymiarze przysługuje urlop górniczy?
- Kiedy wchodzi w życie ustawa?
Kogo dotyczy ustawa?
Osłony socjalne dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego są konieczne, jak się przejawiają i dla kogo są przewidziane. Pomoc jest przewidziana m.in. dla:
- pracowników sektora elektroenergetycznego w okresie wyłączania jednostek wytwórczych oraz
- pracowników branży górnictwa węgla brunatnego w okresie systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego - w związku z transformacją sektora elektroenergetycznego w Polsce;
Czego dotyczy ustawa? Jaka pomoc dla górników i pracowników sektora elektroenergetycznego?
Pomoc dotyczy:
- nabywania prawa do urlopu energetycznego, urlopu górniczego oraz jednorazowej odprawy pieniężnej;
- wypłaty świadczenia socjalnego w okresie korzystania przez uprawnionych pracowników z urlopu energetycznego lub urlopu górniczego;
- wypłaty jednorazowej odprawy pieniężnej.
Dla kogo urlop energetyczny i odprawa?
Uprawnienie do urlopu energetycznego lub jednorazowej odprawy pieniężnej będzie przysługiwać pracownikom przedsiębiorstw energetycznych i oznaczonych części przedsiębiorstw energetycznych, niespełniającym warunków do nabycia przez nich prawa do emerytury, w okresie od dnia wyłączenia pierwszej z jednostek wytwórczych w danej oznaczonej części przedsiębiorstwa energetycznego, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2049 r.
Uprawnienie do urlopu energetycznego będzie także przysługiwać pracownikom spółek zależnych przedsiębiorstw energetycznych wykonującym prace pozostające w związku z wytwarzaniem energii elektrycznej w wyłączanych w związku z transformacją sektora elektroenergetycznego jednostkach wytwórczych oznaczonych części tych przedsiębiorstw energetycznych.
Kiedy będą wypłacane świadczenia i odprawy?
Wypłata świadczeń socjalnych będzie następować nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2053 r., a wypłata jednorazowych odpraw pieniężnych nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2049 r.
Kiedy będzie przysługiwało uprawnienie do urlopu górniczego lub odprawy?
- rozpoczęcia w oznaczonej części przedsiębiorstwa górniczego węgla brunatnego systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego związanej z wyłączaniem jednostek wytwórczych przedsiębiorstwa energetycznego,
- ograniczenia lub zakończenia wydobycia węgla brunatnego w oznaczonej części przedsiębiorstwa górniczego węgla brunatnego
– jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2049 r.
Czy pracownik musi wnioskować o urlop górniczy lub odprawę?
Tak, te uprawnienia będą przyznawane na wniosek pracownika i będą mogły być przyznane tylko raz.
W jakim wymiarze będzie przysługiwał urlop energetyczny?
Urlop energetyczny będzie przysługiwał w wymiarze do 4 lat.
Czy każdemu przysługuje urlop energetyczny?
Nie, urlop energetyczny przysługuje tylko:
1) pracownikowi wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury pomostowej;
2) pracownikowi wykonującemu pracę stale i w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy na stanowisku pracy w obszarze produkcyjnym lub remontowym, biorącemu udział w procesie wytwarzania energii elektrycznej, w ramach rodzajów prac określonych w załączniku nr 1 do ustawy, któremu ze względu na wiek i łączny staż pracy brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury innej niż pomostowa.
Komu przysługuje urlop górniczy?
Urlop górniczy będzie przysługiwał:
1) pracownikowi, któremu ze względu na wiek i łączny staż pracy górniczej w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury górniczej;
2) pracownikowi wykonującemu prace górnicze lub prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury pomostowej;
3) pracownikowi wykonującemu pracę stale i w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru na stanowisku pracy w obszarze produkcyjnym lub remontowym, biorącemu udział w procesie wydobywczym węgla brunatnego w ramach rodzajów prac określonych w załączniku nr 2 do ustawy, któremu ze względu na wiek i łączny staż pracy brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury innej niż pomostowa.
Urlop energetyczny oraz urlop górniczy będzie przysługiwał pod warunkiem, że skorzystanie z niego pozwoli pracownikowi nabyć prawo do emerytury.
Pracownik utraci prawo do korzystania z urlopu energetycznego lub z urlopu górniczego z dniem nabycia prawa do emerytury.
W jakim wymiarze przysługuje urlop górniczy?
Urlop górniczy będzie przysługiwał w wymiarze do 4 lat.
Kiedy wchodzi w życie ustawa?
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Jedynie poszczególne regulacje prawne wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia lub z dniem 1 stycznia 2024 r.
Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego (brak na ten moment Dz.U.)