Wioletta Żukowska, ekspert Pracodawców RP
Partnerzy społeczni uzgodnili wspólny projekt ustawy dotyczącej funkcjonowania nowej instytucji dialogu społecznego. Projekt ten został przekazany Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej. Po autonomicznych negocjacjach organizacji pracodawców i związków zawodowych przyszedł czas na inicjatywę resortu pracy. Jeśli proces legislacyjny będzie przebiegał sprawnie, to być może nowa ustawa zostanie uchwalona jeszcze w tym półroczu.
Projekt ustawy zakłada utworzenie – w miejsce obecnej Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych – nowej instytucji, którą będzie Rada Dialogu Społecznego. Sama zmiana nazwy nie gwarantuje oczywiście poprawy stanu dialogu, należy więc wprowadzić rozwiązania prawne, które wzmocnią pozycję tego organu. Dlatego celem regulacji jest m.in. zwiększenie uprawnień partnerów społecznych w zakresie wpływu na proces legislacyjny. Toteż w nowej ustawie przewidziano, że Rada Dialogu Społecznego będzie mogła przygotowywać własne projekty aktów prawnych, które obligatoryjnie miałaby rozpatrywać Rada Ministrów. Byłaby to taka quasi-inicjatywa ustawodawcza.
Zmiany zakładają także przyznanie partnerom społecznym nowych kompetencji. Dotyczy to przykładowo prawa Rady Dialogu Społecznego do występowania do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie wątpliwości występujących w orzecznictwie. Kolejne novum stanowi zawarte w projekcie zobowiązanie Rady Ministrów do udzielenia w terminie 30 dni odpowiedzi na zapytania kierowane od członków Rady Dialogu Społecznego.
Redakcja poleca: Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015
Projekt ma też na celu zapewnienie większej niezależności nowej instytucji dialogu. Obecnie Trójstronną Komisją ds. Społeczno-Gospodarczych kieruje Minister Pracy i Polityki Społecznej, natomiast po zmianach przewodnictwo w Radzie Dialogu Społecznego miałoby charakter rotacyjny. Ponadto Rada nie będzie już powiązana organizacyjnie z Ministerstwem – jej obsługę zapewni odrębne biuro. Nowe regulacje zmierzają również do zapewnienia większej transparentności prac Rady Dialogu Społecznego. Przykładowo Rada musiałaby corocznie przedstawiać sejmowi sprawozdanie ze swojej działalności oraz ze stanu dialogu społecznego.
Partnerom społecznym nie udało się jednak osiągnąć porozumienia co do dwóch kwestii. Dotyczą one propozycji strony związkowej na temat utworzenia funkcji Rzecznika Dialogu Społecznego oraz pomysłu, aby członków Rady Dialogu Społecznego powoływał Marszałek Sejmu. Niemniej partnerzy społeczni są otwarci na dyskusję. Oby otwarci na dyskusję byli również przedstawiciele strony rządowej. Albowiem wprowadzenie rozwiązań prawnych, które podniosą rangę instytucji dialogu społecznego, może przełamać trwający od przeszło 1,5 roku impas dialogu trójstronnego w Polsce.