Jaki temat rozprawki na maturze 2024?

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Jaki temat rozprawki na maturze 2024? / Jaki temat rozprawki na maturze 2024? / Shutterstock

Wiele abiturientów zastanawia się jaki będzie temat rozprawki na maturze 2024? Możliwości i motywów literackich jest bardzo dużo. Warto zwrócić jednak szczególną uwagę na motyw pracy i rolę człowieka pracującego w polskiej literaturze.

Kiedy matury 2024?

W 2024 r. egzamin maturalny (sesja główna) będzie przeprowadzany od 7 do 24 maja, w tym:

Autopromocja
  • część pisemna – od 7 do 24 maja,

  • część ustna – od 11 do 16 maja (z wyjątkiem 12 maja) oraz od 20 do 25 maja.

Kiedy matura z języka polskiego?

Jak wskazała Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE), dni egzaminów są wspólne dla Formuły 2023 i Formuły 2015.

Ważne
PISEMNA MATURA Z POLSKIEGO
  • na poziomie podstawowym - 7 maja (wtorek), godz. 9:00;

  • na poziomie rozszerzonym - 20 maja (poniedziałek), godz. 9:00.

Ważne
Matura ustna z polskiego

Ustny egzamin z języka polskiego odbędzie się w dniach 11-16 maja (z wyjątkiem 12 maja) oraz 20-25 maja. "Egzamin jest przeprowadzany w szkołach według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych" - podaje CKE.

Daty pisemnego egzaminu z języka polskiego w przypadku terminu dodatkowego:

Ustny egzamin w dodatkowym terminie ma odbyć się w dniach 10-12 czerwca.

Ważne
Termin poprawkowej matury z polskiego

Jeśli chodzi o termin poprawkowy, pisemny egzamin odbędzie się 20 sierpnia (wtorek), początek o godz. 9:00, a ustny z języka polskiego - 21 sierpnia (środa).

Jakie były tematy na maturze z polskiego 2021, 2022, 2023?

W ostatnich latach na maturze z języka polskiego pojawiły się różne motywy, da się zauważyć, że wątkiem, który się powtarzał był: człowiek. Temat był zawsze sprecyzowany pod kątem człowieka.

Tematy na maturze w ubiegłych latach były takie:

  • Człowiek – istota pełna sprzeczności.

  • Co sprawia, że człowiek staje się dla drugiego człowieka bohaterem?

  • Czym dla człowieka może być tradycja?

  • Kiedy relacja z drugim człowiekiem staje się źródłem szczęścia?

  • Czy ambicja ułatwia człowiekowi osiągnięcie zamierzonego celu?

  • Miasto – przestrzeń przyjazna czy wroga człowiekowi?

Jaki temat rozprawki na maturze 2024? 

Możliwości tematów jest bardzo dużo. Wydaje się, że dawno na maturze nie był poruszany wątek pracy i motyw pracy w literaturze. Całkowicie hipotetycznie można przypuszczać, że w 2024 r. temat rozprawki będzie dotyczył np. zagadnienia: znaczenie i sens pracy w życiu człowieka.

Temat wydaje się o tyle prawdopodobny, że praca w dzisiejszych czasach ma wiele wymiarów, w tym ma rożne znaczenie w zależności od pokolenia. Niejednokrotnie maturzyści mają już na swoim koncie pierwsze zarobione pieniądze, często nie małe - szczególnie, jeżeli np. zarabiają na kontencie w Internecie. Są influencerami, youtuberami, tiktokerami, instagramerami itd. Mają swoje prężnie działające "firmy" a działalność gospodarczą opierają na współpracach z reklamodawcami. To zupełnie inny obraz pracy niż 20,30 czy 40 lat - gdzie często ludzie byli związani z jednym zakładem pracy i pracowali od 8 do 16. Teraz czas pracy jest elastyczny, rozwinęła się praca zdalna a dla nowego pokolenia ważna jest równowaga między życiem osobistym a zawodowym. 

Motyw pracy w literaturze

Motyw pracy w polskiej literaturze pojawia się w różnych kontekstach i w różnym sensie (pozytywnym i negatywnym). Praca ma różne znaczenie i ogrywa różną rolę w życiu bohaterów, często stanowi element samorealizacji. Najczęściej jednak praca jest przedstawiana jako działalność zarobkowa człowieka, stanowiąca o jego człowieczeństwie o podmiotowym charakterze, mająca istotny wpływ na inne sfery życia człowieka i relacje międzyludzkie. W gruncie rzeczy praca w literaturze pojawia się jako jeden z rodzajów stosunków społecznych (np. Chłopi czy Lalka). Dzięki pracy można zrozumieć swoją wartość oraz wartość drugiego człowieka, zatem dostrzec wpływ pracy na jednostkę i społeczeństwo. W konsekwencji praca jako fundamentalny element ludzkiego życia czyni ją niezwykle istotnym ciekawym i ważnym tematem w literaturze.

Przykład
Motyw pracy w lekturach
  • Motyw pracy w Biblii - w Biblii pracę często ukazuje się jako pracę fizyczną (np. praca rolnika, pasterza, rzemieślnika, robotnika, praca najemna i niewolnicza). Podkreśla się znaczenie odpoczynku. W Drugim Liście do Tesaloniczan św. Paweł jednoznacznie stwierdził: „Kto nie chce pracować, niech też nie je!”.

  • Motyw pracy w Mitologii – Mit o Syzyfie, który w pocie czoła musiał wtaczać na górę ciężki głaz, który przed samym dotarciem do celu wyślizgiwał mu się z rąk. Stąd też powiedzenie: "Syzyfowa praca". Trud pracy Syzyfa można zatem uznać za zupełnie pozbawiony sensu, bezwartościowy, żmudny, nie przynoszący korzyści. Praca jest więc tu ukazana w sensie negatywnym. 

  • „Lalka” Bolesław Prus - w tym dziele pracę uznawano za źródło dobrobytu oraz rozwoju osobistego człowieka. Ludzie pracowici i zdolni do podejmowania trudu w dążeniu do zamierzonych celów są tu wyraźnie wychwalani, w przeciwieństwie do arystokratów, dla których praca jest uznawana za hańbiącą.

  • „Nad Niemnem” Eliza Orzeszkowa - praca ukazana jest w tym dziele jako aktywność zawodową, jako szlachetna sferę ludzkiego działania. Ideologie pozytywistyczne są wyrażone w powieści poprzez podkreślenie kultu pracy jako najwyższej wartości w życiu człowieka, jako przejaw patriotyzmu.

  • „Chłopi” Władysław Reymont - przedstawiony został obraz prac na roli, jako rytm codziennego życia. Stosunek do pracy umożliwia kształtowanie autorytetu w społeczności lokalnej. Rytm pracy wyznacza natura, z każdą porą roku związane są inne prace. 

  • „Ludzie bezdomni” Stefan Żeromski - w książce przedstawiono Tomasza Judyma – lekarza, który traktuje swe obowiązki jako misję życiową, jest to służba innym, a nie tylko czynność zarobkowa i zawodowa. Pomimo ogromnego poświęcenia wobec pracy, traci on osobiste szczęście i satysfakcję. Praca pozbawia go szans na spełnienie, ponieważ skupia się tylko na niej, zaniedbując inne wartości i ideały. 

  • „Inny świat” – dzieło Gustawa Herlinga-Grudzińskiego - to wyjątkowe wspomnienia autora z okresu spędzonego w łagrze w Jerczewie. Ukazują druzgocące zarzuty wobec systemu komunistycznego – systemu stworzonego rzekomo dla uwolnienia ludzi od pracy. Ukazuje pracę w łagrze, jako narzędzie ludobójstwa i środek do wyniszczenia osadzonych. W dziele praca dzieli osadzonych zamiast ich łączyć.

Kadry
W 2025 r. ochrona przed zwolnieniem pracownika w wieku przedemerytalnym
06 wrz 2024

Również w 2025 r. pracownikom w wieku przedemerytalnym będzie przysługiwała ochrona przed zwolnieniem z pracy. Opisujemy kto i kiedy podlega ochronie przez rozwiązaniem umowy o pracę w 2025 r.

Świadczenie motywacyjne w 2025 r.: kwota miesięcznie i za ile lat
06 wrz 2024

Co to jest świadczenie motywacyjne? Komu należy się dodatek motywacyjny? Kto nie dostanie dodatku motywacyjnego? Opisujemy jakie będą zasady w 2025 r.

Nadal 3000 zł kary grzywny za niezatrudnienie kandydata na pracownika. Wszystko wskazuje na to, że w 2025 r. będą takie same kary
06 wrz 2024

Również w 2025 r. pracodawcy mają się czego obawiać, bo do inspekcji pracy ciągle trafiają przypadki dyskryminacji przy nawiązywaniu stosunku pracy i rozmowach rekrutacyjnych. Będą kontrole również w 2025 r. Pracodawca może być ukarany karą nawet w wysokości 3000 zł. A wszystko dotyczy tylko kandydatów na pracowników.

Wcześniejsza emerytura nauczycielska od 1 września 2024 - zmiany już obowiązują
06 wrz 2024

Wcześniejsza emerytura nauczycielska od 1 września 2024 - zmiany już obowiązują! Po ilu latach pracy należy się nowa emerytura dla nauczycieli? Ile lat można mieć przechodząc na emeryturę nauczycielską? Kiedy nauczyciel musi złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę?

Urlop opiekuńczy. Kto może starać się o dodatkowe 5 dni w 2025 r.?
06 wrz 2024

Co to jest urlop opiekuńczy? Kto może skorzystać z urlopu opiekuńczego? Czy urlop opiekuńczy jest płatny? Ile dni wynosi urlop opiekuńczy? Jak załatwić urlop opiekuńczy?

PFRON wyjaśnia: Dwa kroki w przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności [30 września 2024 r.]
06 wrz 2024

Co trzeba zrobić w PFRON, aby dalej ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzeń lub refundację składek ZUS/KRUS? Są dwa kroki dla dwóch osobnych wariantów. Pierwszy to niepełnosprawny przedsiębiorca (albo rolnik), drugi wariant obejmuje przedsiębiorcę zatrudniającego osoby niepełnosprawne.

Termin udzielenia zaległego urlopu wypoczynkowego. Czy ten termin zawsze mija 30 września?
06 wrz 2024

Pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w tym roku kalendarzowym, w którym mu przysługuje. Urlop niewykorzystany staje się urlopem zaległym. Termin udzielenia zaległego urlopu mija 30 września następnego roku kalendarzowego. Jednak w pewnych sytuacjach zaległego urlopu pracodawca może udzielić do 31 grudnia następnego roku.

35-godzinny tydzień pracy i 36 dni urlopu wypoczynkowego. Takie przepisy już obowiązują
05 wrz 2024

Trwa narodowa dyskusja nad wprowadzeniem skróconego tygodnia pracy. Jednak już są pracownicy, których obowiązuje 35-godzinny tydzień pracy. Ponadto mają oni prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego w wymiarze nawet 36 dni. O kogo chodzi?

Dwa nowe świadczenia dla pracujących rodziców dzieci do 3 roku życia! Wnioski już od 1 października 2024 roku
05 wrz 2024

Od dnia 1 października 2024 roku można składać wnioski o dwa nowe świadczenia dla pracujących rodziców małych dzieci. Aktywni rodzice w pracy i aktywnie w żłobku można otrzymać na dziecko od 1 do 3 roku życia. Jakie jeszcze warunki trzeba spełnić?

ZUS: Kolejne terminy wypłaty czternastych emerytur
05 wrz 2024

W piątek, 6 września, ZUS wypłaci kolejną transzę tzw. czternastej emerytury. W całym kraju dodatkowe świadczenia otrzyma ponad 1,1 mln osób na łączną kwotę przeszło 1,6 mld zł. W jakich terminach czternaste emerytury otrzymają pozostali świadczeniobiorcy?

pokaż więcej
Proszę czekać...