Projekt ustawy deregulacyjnej zmienia zasady postępowania o przyznanie specjalnej emerytury lub renty. Od decyzji o przyznaniu takiego świadczenia oraz od decyzji o odmowie przyznania świadczenia nie będzie przysługiwał wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
- Uznaniowe przyznawanie świadczeń specjalnych
- Zmiana procedury przyznania świadczeń
- Nowe postępowanie administracyjne
- Wejście w życie przepisów
Uznaniowe przyznawanie świadczeń specjalnych
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.) dopuszcza, aby Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach przyznał emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie.
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego przewiduje zmiany w procedurze przyznawania świadczeń specjalnych przez premiera.
Zmiana procedury przyznania świadczeń
Decyzje w sprawach przyznania świadczeń specjalnych podejmowane przez Premiera Rady Ministrów są decyzjami w pełni uznaniowymi. Przed ich podjęciem przeprowadzane jest jednak postępowanie mające na celu ustalenie, wyjaśnienie i udokumentowanie wszystkich istotnych okoliczności sprawy mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie w tym zakresie. W praktyce nie zdarza się, aby strona, po otrzymaniu decyzji w pierwszej instancji, występując do premiera z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, wskazała nowe, istotne okoliczności mogące spowodować zmianę podjętej już decyzji w pierwszej instancji.
Decyzje Prezesa Rady Ministrów wydawane w tych sprawach, na podstawie tego samego materiału dowodowego w drugiej instancji, co do zasady utrzymują w mocy decyzje własne premiera wydane w pierwszej instancji. Zasada dwuinstancyjności nie znajduje zatem w tej kategorii spraw uzasadnienia, a jedynie niepotrzebnie przedłuża postępowanie administracyjne.
Z tego względu w projekcie ustawy deregulacyjnej przewidziano nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z FUS - ma być dodany przepis, że od decyzji premiera o przyznaniu świadczenia oraz od decyzji o odmowie przyznania takiego świadczenia wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie przysługuje.
Nowe postępowanie administracyjne
Projektowana nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie pozbawi osoby zainteresowanej możliwości wystąpienia o zmianę decyzji Prezesa Rady Ministrów.
Strona będzie mogła skorzystać z jednego z trybów nadzwyczajnych przewidzianych w Kodeksie postępowania administracyjnego. W sytuacji, gdy w sprawie zaistnieją nowe, istotne okoliczności, które nie były brane pod uwagę przy wydaniu ostatecznej decyzji w przedmiocie przyznania świadczenia specjalnego, w każdym czasie może też wystąpić z kolejnym, nowym wnioskiem w tej sprawie. Wówczas postępowanie administracyjne będzie toczyło się od nowa i jeżeli okaże się to uzasadnione w świetle nowych okoliczności sprawy, może być wydana inna w swej istocie decyzja, niż poprzednio wydana decyzja ostateczna.
Wejście w życie przepisów
Projekt zakłada, że przepisy ustawy deregulacyjnej – z jednym wyjątkiem - wejdą w życie 1 stycznia 2025 r.