Zbliża się Wielkanoc i zdecydowana większość pracowników będzie korzystała w tym czasie z dni wolnych od pracy. Jednak część pracowników może wyznawać inną religię niż katolicka. Czy mają oni prawo do zwolnienia od pracy podczas obchodzonych przez siebie świąt religijnych?
- Ustawowe dni wolne od pracy
- Prawo do zwolnienia od pracy
- Udzielenie zwolnienia na czas święta religijnego
Ustawowe dni wolne od pracy
Dniami ustawowo wolnymi od pracy są niedziele oraz święta wymienione w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy. Są to:
- 1 stycznia – Nowy Rok,
- 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
- pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
- drugi dzień Wielkiej Nocy,
- 1 maja – Święto Państwowe,
- 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
- pierwszy dzień Zielonych Świątek,
- dzień Bożego Ciała,
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
- 1 listopada – Wszystkich Świętych,
- 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
- 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
- 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.
Jak łatwo zauważyć, wolne od pracy są dni przypadające w święta państwowe i święta katolickie. Czy pracownicy innych wyznań, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mają prawo do wolnego w ich święta?
Prawo do zwolnienia od pracy
Pracownicy należący do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii.
Pracownicy mogą uzyskać zwolnienie od pracy na czas świąt obchodzonych zgodnie z wyznawaną przez nich religią.
W celu uzyskania zwolnienia na czas święta pracownik musi złożyć pracodawcy wniosek. Nie ma obowiązku załączenia do wniosku dodatkowych zaświadczeń ani oświadczeń o przynależności do konkretnego kościoła lub związku wyznaniowego. Pracodawca nie może tego wymagać od pracownika.
Pracownik prośbę o udzielenie zwolnienia od pracy powinien zgłosić pracodawcy co najmniej 7 dni przed dniem zwolnienia. Pracodawca zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania zwolnienia nie później niż 3 dni przed dniem zwolnienia.
Powyższych rozwiązań nie stosuje się w razie świąt religijnych przypadających w określonym dniu każdego tygodnia. W takim przypadku, w celu umożliwienia pracownikowi obchodzenia tych świąt, na prośbę pracownika pracodawca ustala dla niego indywidualny rozkład czasu pracy.
Udzielenie zwolnienia na czas święta religijnego
Pracodawca udziela zwolnienia od pracy pracodawca. Może przy tym ustalić z pracownikiem, że zwolnienie zostaje udzielone pod warunkiem odpracowania czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych.
Pracodawca nie musi nakładać na pracownika obowiązku odpracowania zwolnienia.
Odpracowanie może mieć np. miejsce w święta katolickie wymienione w ustawie o dniach wolnych od pracy, pod warunkiem, że praca, którą wykonuje pracownik, może być wykonywana w niedziele i święta.
Podstawa prawna:
- art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1920)
- art. 42 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (j.t. Dz.U. z 2023 r., poz. 265)
- § 1 rozporządzenia Ministrów Pracy i Polityki Socjalnej oraz Edukacji Narodowej z 11 marca 1999 r. w sprawie zwolnień od pracy lub nauki osób należących do kościołów i innych związków wyznaniowych w celu obchodzenia świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy (j.t. Dz.U. Nr 26, poz. 235)