Sektor chemiczny - różnice w zarobkach
Celem badania, zleconego przez BASF Polska, który od 2021 r. jest organizatorem kampanii społecznej „Chemia jest Kobietą”, było ustalenie, jakie zjawiska dotyczące płci i stereotypów z nią związanych mogą być istotne dla sytuacji kobiet zatrudnionych bądź chcących podjąć pracę w sektorze chemicznym. Podsumowanie wyników znalazło się w raporcie „Kobiety w chemii”.
„Październik jest miesiącem różnorodności, a 11 października to Międzynarodowy Dzień Dziewczynek”. To idealny czas na to by przyjrzeć się nie tylko stereotypom w branży chemicznej, ale także holistycznie spojrzeć na sytuację kobiet w branżach przemysłowych i technologicznych. Nasza kampania społeczna: Chemia jest Kobietą ma za zadanie zwracać naszą uwagę właśnie na takie kwestie. Różnorodność zespołów, polityka włączająca - niewykluczająca, brak dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, czy jakikolwiek inny aspekt – to istotne tematy, które dzięki tej inicjatywie udało nam się poruszyć i wywołać dialog wewnątrz sektora, co mnie niezwykle cieszy” - wskazuje Katarzyna Byczkowska, dyrektorka zarządzająca BASF Polska.
Chemia jest kobietą?
Wśród kobiet (33 proc. respondentek) taki sam wpływ na wybór pracy w branży chemicznej miała pasja, jak i przypadek. Trzecim najczęściej wybieranym (27 proc.) czynnikiem była możliwość rozwoju. Nasuwa to wniosek, że zatrudnienie się w tym sektorze nie zawsze jest wynikiem przemyślanej decyzji. W porównaniu – aż 42 proc. badanych mężczyzn przyznało, że powodem rozpoczęcia pracy w chemii było zainteresowanie i pasja.
Jednak już przy decyzji o pozostaniu w tej branży większość kobiet (47 proc.) kierowało się stabilnością zatrudnienia. Niemal równie często (43 proc.) badane jako powód podawały możliwość rozwoju. Na trzecim miejscu uplasowały się dobre zarobki (39 proc.) – jednak, mimo to, respondentki badania jakościowego, pracujące na niższych szczeblach, opisywały swoje płace jako niskie.
Autorzy badania na podstawie wyników uznali też, że sektor chemiczny jest otwarty na różnorodność i nie faworyzuje żadnej z płci. Dla połowy respondentów jest obojętne, jaki – pod względem płci – będzie skład zespołu, w którym pracują. Ilość osób, które deklarują obojętność lub wręcz wolą mieszany skład kobieco-męski, wskazuje na wysoki potencjał otwartości tej grupy na kobiety w porównaniu z innymi zbadanymi branżami. Osoby zatrudnione w chemii nie mają też wyraźnych preferencji co do płci lidera.
Raport - wnioski
Raport wskazuje również na to, że w dominującej części mężczyźni i kobiety są na siebie otwarci, nie dyskredytują się nawzajem jako potencjalnych przełożonych. Najbardziej podzielone odpowiedzi dotyczyły stereotypów dotyczących umiejętności interpersonalnych, zdolności do podejmowania ryzyka oraz wspierania podwładnych. Największe sprzeczności między obiema płciami odnotowano przy opiniach o prawdziwości następujących stwierdzeń: „Mężczyźni działają bardziej zdecydowanie” i „Mężczyźni mają bardziej ścisły umysł”. Według mężczyzn były one prawdziwe, a w opinii kobiet – nie.
Zarówno respondenci i respondentki byli raczej zgodni, co do tego, że kobietom trudniej rozwijać się zawodowo, w przypadku pań takiego zdania było aż 80 proc. badanych. „Wyniki badania jakościowego ukazały przyczyny trudności w awansowaniu kobiet. Problem leży w obecnej strukturze przedsiębiorstw. Podział zaczyna się na najniższych stanowiskach. Niektóre posady specjalistyczne są wciąż kojarzone z wysiłkiem fizycznym, przez co dyskwalifikuje się kobiety jako potencjalnych pracowników np. na stanowiskach produkcyjnych. Większe możliwości rozwoju, w tym w zakresie zarządzania ludźmi są często powiązane właśnie z tymi stanowiskami” – czytamy w raporcie.
„Przemysł chemiczny stanowi jedną z gałęzi tzw. przemysłu ciężkiego. Wszelkie dostępne dane wskazują, że kobiet na najwyższych stanowiskach w branży chemicznej jest faktycznie mniej. Należy jednak podkreślić, że - zwłaszcza w związku z postępem technologicznym i cyfrowym - praca w przemyśle to nie tylko ciężka i fizyczna praca. Przemysł chemiczny to także badania, innowacje, rozwój – tutaj potrzebna jest siła kompetencji, a nie >>siła mięśni<<. Wierzę, że zmiany technologiczne pozwolą na wyrównanie szans kobiet na rynku pracy, w tym także w sektorze chemicznym – mówi Michalina Michniewicz, dyrektorka w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego. –Stereotyp typowo męskiej branży zaczyna się rozpuszczać. Widzimy to w codziennej pracy z przedstawicielami firm i organizacji członkowskich Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego – jeszcze kilka lat temu znaczącą większość stanowili panowie, obecnie proporcje zaczynają się wyrównywać” - dodaje.
Nierozwiązanym problemem są też nierówności płacowe między płciami. Ponad 80 proc. badanych kobiet widzi różnicę w płacach, jednak w grupie mężczyzn aż 45 proc. nie wyraziło swojej opinii na ten temat. Tylko 1/3 kobiet biorących udział w badaniu uważa, że branża chemiczna jest rozwinięta pod kątem polityki równych szans, z tym twierdzeniem zgadza się natomiast ponad połowa mężczyzn (55 proc.).
Choć generalnie sektor chemiczny postrzegany jest pozytywnie pod kątem równości płci i różnorodności, co obrazuje m.in. wzrost liczby kobiet zarówno na stanowiskach naukowo-technicznych, jak i kierowniczych, to jednak są zjawiska wymagające poprawy. Branża w oczach pracowników jest również pozytywnie oceniana pod kątem dbania o środowisko i innowacyjności technologicznej.
Inicjatora powstania raportu – BASF Polska – zainspirowała do jego opracowania rozpoczęta przez firmę w marcu 2021 roku kampania społeczna „Chemia jest kobietą”, która ma być zachętą dla wszystkich kobiet, by podejmować odważne decyzje zawodowe, bazując na tym, co nas interesuje. Ta inicjatywa promuje także różnorodność w zatrudnieniu i techniczne kompetencje kobiet.
Wśród respondentów biorących udział w badaniu dominowały grupy wiekowe 28-40 i 41-55. 55 proc. badanych stanowiły kobiety. 94% wszystkich respondentów stanowiły osoby z wykształceniem wyższym.
Link do raportu: https://www.basf.com/pl/pl/who-we-are/chemia-jest-kobieta.html