Urlop wypoczynkowy 2016 - poradnik

Wymiar urlopu wypoczynkowego w 2017 roku

Celem urlopu jest głównie wypoczynek pracownika, czyli regeneracja sił fizycznych i psychicznych. Prawo do urlopu ma zatem charakter osobisty i nie może być przeniesione na inną osobę. Dlatego też uważa się, że urlop powinien być wypłacany w naturze.

Zrzeczenie się prawa do urlopu w naturze jest nieważne.

Nabycie prawa do urlopu

Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje corocznie każdej osobie, która wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, mianowania, powołania czy wyboru. Zatem urlop wypoczynkowy nie przysługuje osobom, które wykonują pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, np. na umowę zlecenie lub o dzieło.

Do umów zleceń nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, ale Kodeksu cywilnego. W związku z tym zleceniobiorcy nie przysługują uprawnienia pracownicze, takie jak prawo do urlopu wypoczynkowego. Prawo do dni wolnych może być przyznane jedynie na podstawie zapisów w umowie.  

Więcej na ten temat przeczytasz -> Umowa zlecenie a urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy może być udzielony w częściach. W tym celu należy złożyć do pracodawcy odpowiedni wiosek. Należy jednak pamiętać, że jedna część urlopu powinna trwać nie mniej niż 14 dni kolejnych dni kalendarzowych.

Urlop wypoczynkowy udzielany jest w dni pracujące, które są zgodne z rozkładem czasu pracy. W dni pracy udziela się pracownikowi urlopu w wymiarze godzinowym. Dotyczy to zarówno pracowników zatrudnionych w pełnym, jak i niepełnym wymiarze czasu pracy.

Całoroczny wymiar urlopu pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy o stażu pracy poniżej 10 lat wynosi: 160 godzin (20 × 8).

Pracownik, który został zatrudniony w ciągu roku kalendarzowego lub nie przepracuje całego roku, ma prawo do urlopu wypoczynkowego obliczonego proporcjonalnie.

Polecamy produkt: 100 pytań o urlopy wypoczynkowe (książka + CD)

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Jak już wspomniano, każdemu pracownikowi przysługuje prawo do płatnego, nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego.

Obecnie w Kodeksie pracy funkcjonują dwa wymiary urlopu wypoczynkowego. Ich wymiar uzależniony jest od stażu pracy (i wykształcenia pracownika).

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, dolicza się m.in. ukończenie:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
• średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
• średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
• szkoły policealnej - 6 lat,
• szkoły wyższej - 8 lat.

Okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Jeżeli osoba ukończyła liceum, a następnie studia wyższe, to do jej stażu pracy zalicza się 8 lat, a nie 12.

W roku 2016 wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:

• 26 dni roboczych dla pracowników zatrudnionych co najmniej 10 lat,
• 20 dni roboczych dla pracowników zatrudnionych krócej, niż 10 lat.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do określonego wymiaru urlopu wypoczynkowego, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu czy sposób ustania stosunku pracy.

Andrzej pracował w okresie 2003-2012 w firmie XYZ, następnie w wyniku wypadku miał 2 lata przerwy w pracy. Ponownie zatrudnił się u tego samego pracodawcy od 2014 roku. Andrzejowi przysługuje 26 dni urlopu z uwagi na ponad 10 – letni staż zatrudnienia.

Dłuższy urlop wypoczynkowy?

Związki zawodowe postulują by wydłużyć urlop wypoczynkowy z 26 dni do 32 dni. Zdaniem związku wydłużenie urlopu byłoby korzystne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców.

Więcej na ten temat przeczytasz -> Dłuższy urlop wypoczynkowy

Pierwsza praca w życiu

Odmiennie kształtuje się urlop wypoczynkowy dla pracownika, który zostaje zatrudniony pierwszy raz w życiu. Zgodnie z art. 153 Kodeksu pracy pracownik taki nabywa prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 urlopu po przepracowaniu roku, czyli pracownik po przepracowaniu miesiąca pracy nabędzie 1,66 dnia urlopu. Niepełny dzień urlopu pracodawca może, ale nie musi zaokrąglić do pełnego dnia (brak jest w tym zakresie regulacji prawnych).

Jak już wskazano wyżej, jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy, czyli po przepracowaniu miesiąca pracy urlop wynosi 13 godzin i 20 minut.

Więcej na ten temat przeczytasz -> Wymiar urlopu wypoczynkowego – pierwsza praca

Z dniem 1 stycznia następnego roku pracownik nabywa prawo do całego urlopu wypoczynkowego.

Karol podjął swoją pierwszą pracę 1 lipca 2015 r. i zgodnie ze stażem pracy przysługuje mu 20 dni urlopu. Do końca roku 2015 r. urlop będzie przysługiwał mu proporcjonalnie, czyli będzie wynosił 10 dni (6/12). Nie może jednak wykorzystać wszystkich 10 dni po przepracowanym miesiącu, bowiem urlop ten nabywany jest proporcjonalnie po każdym przepracowanym miesiącu. Dopiero z dniem 1 stycznia 2016 r. nabył prawo do całości urlopu wypoczynkowego, tj. 20 dni i może wykorzystać je w całości nawet w styczniu.

Urlop wypoczynkowy a niepełny wymiar czasu pracy

Pracownik, który jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy ma prawo do urlopu wypoczynkowego ustalonego w sposób proporcjonalny do jego wymiaru czasu pracy, czyli zgodnie z powyższym, podstawą wymiaru urlopu jest odpowiednio 20 lub 26 dni.

Anna jest zatrudniona na ½ etatu i jej staż pracy wynosi łącznie 12 lat (czyli przysługuje jej 26 dni urlopu). Z racji tego, że Anna jest zatrudniona na część etatu, należy ustalić urlop wypoczynkowy w sposób proporcjonalny: ½ x 26 dni = 13 dni. 13 dni x 8 godzin = 104 godziny. Annie przysługuje 13 dni urlopu (104 godziny).

Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

Wymiar urlopu dla osoby zatrudnionej na ¾ etatu, której staż pracy wynosi powyżej 10 lat, wynosi ¾ x 26 dni = 19,5 dnia. Zatem pracownikowi zatrudnionemu na ¾ etatu będzie przysługiwało 20 dni urlopu (20 dni x 8 godzin = 160 godzin)

Wymiar urlopu wypoczynkowego dla zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy (w zaokrągleniu do pełnego dnia) wynosi:

Odwołanie z urlopu

Urlop wypoczynkowy jest uprawnieniem pracownika. Co do zasady urlop wypoczynkowy nie powinien być przerwany. Jednakże w wyjątkowych okolicznościach można pracownika odwołać z urlopu. Są to takie okoliczności, w których  obecność pracownika jest niezbędna z uwagi na okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania przez niego urlopu, np. awarie czy wszelkie zdarzenia spowodowane przez tzw. siłę wyższą.

Więcej na ten temat pisaliśmy -> Odwołanie z urlopu wypoczynkowego

Zaległy urlop wypoczynkowy za 2015 rok

Każdy pracownik posiadający zaległy urlop wypoczynkowy z 2015 roku, powinien go wykorzystać najpóźniej do 30 września 2016 roku.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Dołącz do nas na Facebooku!