Plan urlopów a gwarancja dotrzymania terminu
Pracodawca udziela swoim pracownikom urlopu wypoczynkowego zgodnie z wcześniej ustalonym planem urlopów. Plan ten tworzony jest na podstawie składanych przez pracowników wniosków, przy równoczesnym zapewnieniu stabilnego normalnego toku pracy w firmie. W planie urlopów pracodawca nie obejmuje urlopu na żądanie, czyli przysługujących pracownikowi czterech dni w roku kalendarzowym, wykorzystywanych w nagłych sytuacjach.
Istnieją sytuacje, w których pracodawca nie ma obowiązku ustalania planu urlopów. Dotyczy to przedsiębiorstw, w których zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę lub organizacja taka po prostu nie działa. Wtedy to pracodawca ustala termin urlopu w porozumieniu z pracownikiem.
Funkcjonowanie planu urlopów nie zwalnia pracownika z obowiązku uzyskania zgody od pracodawcy na rozpoczęcie wypoczynku. Pracownik nie może samodzielnie zdecydować o udzieleniu urlopu, nawet jeżeli jego termin wynikałby z ustalonego wcześniej planu. Należy pamiętać, że nawet zaakceptowany plan urlopów nie przesądza o terminie i wymiarze urlopu wypoczynkowego. Może dojść bowiem do sytuacji bezpośrednio w niego ingerujących, niemożliwych wcześniej do przewidzenia, np. choroba czy kwarantanna.
Przesunięcie terminu urlopu
Termin urlopu może być przesunięty zarówno z inicjatywy pracownika, jak i pracodawcy. Pracownik, który z ważnych przyczyn potrzebuje zmienić termin swojego urlopu, składa odpowiedni wniosek do pracodawcy. Jeśli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających jego nieobecność w pracy, pracodawca przesuwa wtedy urlop na późniejszy termin. Dotyczy to w szczególności:
- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- powołania na ćwiczenia wojskowe w ramach pasywnej rezerwy, stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie albo stawienia się do pełnienia służby w aktywnej rezerwie, na czas do 3 miesięcy,
- urlopu macierzyńskiego.
Pracodawca również ma możliwość ingerencji w zaplanowany już urlop wypoczynkowy. Jest to dopuszczalne w sytuacji, w której nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy.
Odwołanie pracownika z urlopu
Pracodawca może podjąć decyzję o odwołaniu pracownika z urlopu wypoczynkowego, ale wyłącznie w sytuacji, gdy okoliczności wymagające obecności tego pracownika były nieprzewidziane w chwili rozpoczęcia wypoczynku. Przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek pokrycia kosztów poniesionych przez pracownika, jednak koszty te muszą pozostawać w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.
Justyna Bilicz (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (art. 163, 164, 165, 1672).
Państwowa Inspekcja Pracy.