Urlop okolicznościowy 2022

Urlop okolicznościowy – co to jest?

Urlop okolicznościowy to dodatkowe dni wolne od pracy, który przysługują w przypadku wystąpienia w życiu pracownika szczególnych okoliczności związanych z nim samym (ślub) lub z osobami mu bliskimi (śmieć rodziców, ślub dziecka, narodziny dziecka). W odróżnieniu od innych urlopów urlop okolicznościowy nie został uregulowany w Kodeksie pracy, lecz w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. „Urlop okolicznościowy” to nazwa popularnie stosowana, jednak rozporządzenie traktuje o „zwolnieniu od pracy”.

Czy trzeba udokumentować okoliczność uprawniającą do urlopu okolicznościowego? Czy potrzebny jest np. akt zgonu lub akt urodzenia dziecka? Pracodawca nie może żądać od pracownika dokumentu urzędowego. Można natomiast przedstawić mu taki dokument do wglądu. Innym sposobem jest podanie sygnatury aktu. Z takiej czynności powinno spisać się notatkę.

Urlop okolicznościowy – urodzenie dziecka

Urodzenie dziecka (narodziny) to wydarzenie, które uprawnia do urlopu okolicznościowego w wymiarze 2 dni. Część doktryny uważa, że urlop okolicznościowy z tytułu narodzin dziecka dotyczy tylko ojca dziecka, ponieważ matka korzysta wówczas z urlopu macierzyńskiego. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Urodzenie dziecka - 2 dni urlopu okolicznościowego tylko dla ojca

Ojciec dziecka może wykorzystać urlop okolicznościowy na dzień porodu i dzień po porodzie, jeśli towarzyszy matce w szpitalu w opiece nad dzieckiem albo później na zgłoszenie dziecka do urzędu.

Urlop okolicznościowy – śmierć ojca i matki (rodziców)

Śmierć rodziców to okoliczność zezwalająca na skorzystanie z 2 dni urlopu okolicznościowego. Prawo pracy przyznaje 2 dni wolnego z tytułu śmierci i pogrzebu matki oraz 2 dni z tytułu śmierci i pogrzebu ojca.

Czy śmierć macochy i ojczyma daje prawo do urlopu okolicznościowego?

Tak. Przepisy prawa pracy wprost wskazują macochę i ojczyma. Śmierć i pogrzeb każdej z tych osób stanowi tytuł do ubiegania się o 2 dni urlopu okolicznościowego.

Śmierć babci męża/żony a urlop okolicznościowy

Oczywiście śmierć i pogrzeb męża czy żony jako jednej z najbliższych osób uprawnia do urlopu okolicznościowego. Wdowa lub wdowiec ma prawo do 2 dni wolnego.

Śmierć i pogrzeb dziecka – dni wolne

Dni wolne przysługują również pracownikowi z powodu śmierci i pogrzebu dziecka. Z tego tytułu pracodawca przyznaje 2 dni urlopu okolicznościowego.

Urlop okolicznościowy – śmierć dziadka i babci

Śmierć i pogrzeb babci oraz dziadka daje prawo do 1 dnia wolnego z tytułu śmierci każdej z tych osób.

Urlop okolicznościowy – śmierć brata i siostry

Podobna sytuacja dotyczy śmierci brata i siostry. Przepisy rozporządzenia MPiPS przyznają po 1 dniu urlopu okolicznościowego.

Urlop okolicznościowy – śmierć teścia i teściowej

Śmierć teścia i teściowej również uprawnia do skorzystania z urlopu okolicznościowego w wymiarze 1 dnia. Pytanie – czy dotyczy to również śmierci lub pogrzebu rodziców byłego męża lub byłeś żony? Uznaje się, że tak. Stosunek powinowactwa, który powstaje pomiędzy teściami i zięciem czy synową nie ustaje wraz z rozwodem małżonków. Oznacza to, iż nawet po rozwodzie może wykorzystać 1 dzień wolny np. na pogrzeb byłego teścia czy teściowej.

Ślub własny – ile dni wolnego?

Nie każdy wie, że z okazji ślubu własnego można wnioskować u pracodawcy o dni wolne od pracy. Ile dni wolnego można w ten sposób uzyskać? Z tytułu tej okoliczności rozporządzenie MPiPS przyznaje 2 dni urlopu okolicznościowego.

Ślub dziecka – ile urlopu okolicznościowego?

Okolicznością uprawniającą do 1-dniowego zwolnienia od pracy jest także ślub dziecka. Może być wykorzystane np. w dniu przed ślubem albo innym dniu, jeśli wolne od pracy podyktowane jest załatwianiem spraw związanych z uroczystością.

Warto zwrócić uwagę na to, że prawo przyznaje urlop okolicznościowy tylko w przypadku ślubu własnego i ślubu dziecka. Śluby innych bliskich osób nie uprawniają do dodatkowych dni wolnych.

Urlop okolicznościowy 2022

Podsumowując, urlop okolicznościowy może przysługiwać w dwóch wymiarach: 1 dzień lub 2 dni. Poniższa tabela wskazuje, kiedy przysługuje 1 dzień, a kiedy 2 dni wolnego:

WAŻNE!

Rozporządzenie MPiPS w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy i udzielania pracownikom zwolnień od pracy przyznaje również 1 dzień urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci i pogrzebu innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką. Może to być podstawa do uzyskania wolnego z powodu śmierci cioci, wujka czy innego dalszego krewnego.

Urlop okolicznościowy – czy można dzielić?

Czasami urlop okolicznościowy przysługuje w wymiarze 2 dni. Czy można dzielić urlop i wykorzystać oddzielnie po 1 dniu? Uznaje się, że tak. Jednego dnia można wnioskować o wolne w celu np. załatwienia formalności związanych z pochówkiem zamarłego, a innego w celu wzięcia udziału w pogrzebie.

Wniosek o urlop okolicznościowy – wzór

W celu uzyskania urlopu okolicznościowego, należy złożyć do pracodawcy pisemny wniosek zawierający następujące dane:

1. imię i nazwisko pracownika
2. adres pracownika
3. miejscowość i datę
4. nazwę pracodawcy
5. adres pracodawcy
6. wskazanie okoliczności uzasadniającą przyznanie urlopu okolicznościowego np. ślub dziecka
7. wskazanie liczbę dni urlopu okolicznościowego
8. datę urlopu okolicznościowego
9. podpis pracownika

Pobierz wzór wniosku o urlop okolicznościowy >>>

Czy urlop okolicznościowy jest płatny?

Urlop okolicznościowy jest płatny. Kto płaci? Pracodawca. Za czas urlopu okolicznościowego przysługuje wynagrodzenie obliczane jak za urlop wypoczynkowy. Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia MPiPS w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy:

„Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.”

Do kiedy należy wykorzystać urlop okolicznościowy?

Pracownicy często pytają, ile czasu jest na wykorzystanie urlopu okolicznościowego. Czy można wykorzystać go po fakcie, np. tydzień lub miesiąc po pogrzebie? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Czas na wykorzystanie urlopu zależy od związku czynności wykonywanych w dniu wolnym z daną okolicznością. Jeśli np. ojciec noworodka potrzebuje dnia wolnego w celu załatwienia formalności w urzędzie związanych z narodzinami dziecka, pracodawca jak najbardziej powinien mu takiego wolnego udzielić. Jeśli jednak pracownik stara się o wolne z tytułu śmierci matki, której pogrzeb odbył się rok temu i wszelkie formalności zostały już załatwione, udzielenie urlopu okolicznościowego będzie niezasadne.

Czy urlop okolicznościowy niewykorzystany przepada?

Urlop okolicznościowy, którego pracownik nie wykorzystał w związku z wystąpieniem jednej z powyższych okoliczności, przepada. Gdy upłynął długi okres czasu od wymienionych zdarzeń, które miały miejsce w życiu pracownika i nie ma on już żadnych obowiązków z nimi związanych, nie będzie podstaw do przyznania wolnego.

Czy pracodawca może odmówić urlopu okolicznościowego?

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego, jeśli jego zdaniem jest to nieuzasadnione, np. upłynął zbyt długi czas od pogrzebu teściowej. Udzielenie urlopu okolicznościowego po fakcie jest jednak możliwe. Wszystko zależy od argumentów przedstawionych przez pracownika. Ostateczna decyzja należy jednak do pracodawcy.

Urlop okolicznościowy po angielsku

Urlop okolicznościowy po angielsku to occasional holidays.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dziennik Ustaw rok 2014 poz. 1632)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 927)