- Urlop bezpłatny 2023
- Urlop bezpłatny na wniosek pracownika - wzór wniosku na 2023 r.
- Kiedy pracodawca musi udzielić urlopu bezpłatnego?
- Wliczenie okresu urlopu bezpłatnego związkowca do okresu zatrudnienia
- Czas trwania urlopu bezpłatnego w 2023
- Urlop bezpłatny na czas pracy u innego pracodawcy
- Urlop bezpłatny a podnoszenie kwalifikacji
- Powrót do pracy po urlopie bezpłatnym
- Urlop bezpłatny a świadczenia z ZUS-u
- Zasiłek po urlopie bezpłatnym
- Urlop bezpłatny po angielsku
Urlop bezpłatny 2023
Urlop bezpłatny to czasowa przerwa w wykonywaniu pracy, w trakcie której obie strony stosunku pracy są zwolnione z obowiązku wzajemnych świadczeń. Sąd Najwyższy w wyroku z 6 stycznia 2009 r. (II PK 111/08) stwierdził, że istotą jest zawieszenie wzajemnych obowiązków i uprawnień stron stosunku pracy (świadczenia pracy oraz wypłaty wynagrodzenia), mimo trwania tego stosunku prawnego.
Urlop bezpłatny pracownik może przeznaczyć na różne cele - może się doszkalać, podnosić kwalifikacje, podróżować a nawet pracować – ale u innego pracodawcy. To od pracownika zależy jak wykorzysta ten urlop. Urlop ten jest niezależny od innych urlopów. Nie jest np. tak, że najpierw trzeba wykorzystać w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy, aby później można było przejść na urlop bezpłatny. Te dwa uprawnienia są od siebie niezależne, jednak z tym zastrzeżeniem, że za czas przebywania na urlopie bezpłatnym pracownik nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego.
Kolejną ważną informacją jest to, że jeżeli urlop trwa maksymalnie do trzech miesięcy, pracodawca nie może odwołać pracownika z tego urlopu, nawet jeżeli zachodziłyby ważne powody.
W czasie przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę.
Warto zastanowić się na ile brać urlop bezpłatny, ponieważ co do zasady okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, np. nagroda jubileuszowa, dodatek stażowy, uprawnienia emerytalno-rentowe, odprawa pieniężna, okres urlopu.
Urlop bezpłatny na wniosek pracownika - wzór wniosku na 2023 r.
Aby uzyskać urlop bezpłatny pracownik musi złożyć do pracodawcy wniosek w formie pisemnej. Co istotne, pracodawca nie jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego, ponieważ przepisy wskazują, że „,może” a nie „musi” to zrobić. Jeżeli pracodawca nie udzieli pracownikowi urlopu bezpłatnego nie musi w żaden sposób uzasadniać swojej decyzji, a pracownikowi nie przysługuje od tego odwołanie. Od powyższego są jednak wyjątki, jakie?
Kiedy pracodawca musi udzielić urlopu bezpłatnego?
Działaczom związkowym przysługują szczególne uprawnienia, m.in. prawo do urlopu bezpłatnego. Przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 854) wskazują, że:
Pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, przysługuje - na wniosek organizacji związkowej - prawo do urlopu bezpłatnego.
Wliczenie okresu urlopu bezpłatnego związkowca do okresu zatrudnienia
Związkowiec może wykonywać swoje czynności albo w zakładzie pracy, w którym jest zatrudniony, w zakresie działającego tam związku zawodowego albo poza zakładem pracy. Jeżeli będzie to poza zakładem pracy pracownikowi, który po upływie urlopu bezpłatnego lub wygaśnięciu mandatu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej, stawi się do pracy w terminie 7 dni, okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Czas trwania urlopu bezpłatnego w 2023
Przepisy prawa pracy nie określają czasu trwania urlopu bezpłatnego. Na ten moment nie planuje się żadnych zmian w 2023 r. co do czasu trwania urlopu. Wszystko zależy od potrzeb pracownika i porozumienia z pracodawcą. Urlop może trwać miesiąc, trzy miesiące, rok czy też kilka lat. Tak więc, okres trwania urlopu bezpłatnego nie jest limitowany. Wyznacza go pracownik w swoim wniosku, na który zgodę wyraża albo nie pracodawca. W takim samym trybie okres urlopu może być przedłużony. Za porozumieniem stron możliwe jest też dowolne skrócenie urlopu.
Urlop bezpłatny na czas pracy u innego pracodawcy
Podczas urlopu bezpłatnego istnieje możliwość pracy u innego pracodawcy. Jest to tzw. „leasing pracowniczy” czyli „wypożyczanie pracowników”. Aby jednak do tego doszło dotychczasowy i nowy pracodawca muszą zawrzeć ze sobą porozumienie. W porozumieniu należy określić w szczególności czas trwania urlopu bezpłatnego, a tym samym okres pracy na rzecz drugiego pracodawcy. Co ciekawe okres pracy u drugiego pracodawcy wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Okres ten wlicza się jednak do okresu pracy u dotychczasowego (pierwszego) pracodawcy. Oczywiście konieczna jest też pisemna zgoda pracownika.
Urlop bezpłatny a podnoszenie kwalifikacji
Urlop bezpłatny może przysługiwać pracownikowi na czas podnoszenia przez niego kwalifikacji zawodowych. Pracownik może zdobywać lub uzupełniać wiedzę i umiejętności. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownik we własnym zakresie, bez inicjatywy oraz zgody pracodawcy decyduje się na podnoszenie kwalifikacji. Takie podnoszenie kwalifikacji ma miejsce w czasie wolnym od pracy, ponieważ pracownikowi przysługuje albo urlop bezpłatny albo zwolnienie z części lub całego dnia pracy, ale bez zachowania prawa do wynagrodzenia. Pracownik nie otrzymuje w takiej sytuacji dofinansowania.
Powrót do pracy po urlopie bezpłatnym
Jeżeli pracownik został wybrany np. w wyborach samorządowych na wójta, ma prawo wziąć u dotychczas zatrudniającego go pracodawcy urlop bezpłatny. Po zakończeniu kadencji, pracownik ma prawo do powrotu do pracy, jednak musi to zgłosić w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Pracownik ma prawo powrotu na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym. Jeżeli pracownik jednak nie zdecydował się na wzięcie urlopu bezpłatnego w związku z wyborem, przysługuje mu za to świadczenie pieniężne - odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.
Po zakończeniu urlopu bezpłatnego pracownik ma obowiązek powrócić do pracy, a pracodawca obowiązek dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Prawo gwarantuje pracownikowi, który po zakończeniu urlopu bezpłatnego zgłosił gotowość pracy, ale nie został do niej dopuszczony przez pracodawcę prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a gdy taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony – do 60% wynagrodzenia.
Trzeba pamiętać, aby po urlopie sprawdzić ważność badań lekarskich oraz przeszkolenia z zakresu BHP i przepisów przeciwpożarowych.
Urlop bezpłatny a świadczenia z ZUS-u
W czasie urlopu bezpłatnego stosunek pracy nie ustaje, ale w okresie urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy u pracodawcy, który udzielił takiego urlopu. Może natomiast przystąpić dobrowolnie do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i zdrowotnego.
Zasiłek po urlopie bezpłatnym
Jak wskazuje ZUS - jeżeli niezdolność do pracy trwa po zakończeniu urlopu bezpłatnego, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego u pierwszego pracodawcy, u którego zakończył się urlop bezpłatny. Natomiast nie ma prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jakim była praca u drugiego pracodawcy.
Urlop bezpłatny po angielsku
Urlop bezpłatny po angielsku to unpaid leave.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).