Obowiązkowe urlopy bezpłatne
Urlop bezpłatny jest przez udzielany przez pracodawcę na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca nie ma obowiązku udzielania urlopu pracownikowi. Jednak w określonych przypadkach pracodawca będzie musiał udzielić urlopu bezpłatnego swojemu pracownikowi.
Można podać kilka przykładów obowiązkowych urlopów bezpłatnych. Zaliczymy do nich miedzy innymi:
- Urlop bezpłatny dla młodocianego w czasie ferii. Pracodawca jest zobowiązany na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nie przekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres takiego urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
- Urlopem bezpłatnym za który pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenia jest urlop wychowawczy. Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi takiego urlopu, jeśli ten złożył odpowiedni wniosek i spełnia warunki niezbędne do przyznania mu prawa do urlopu. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4 roku życia. Przy czym do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
- Urlop bezpłatny na czas odbywania ćwiczeń wojskowych. Pracodawca udziela pracownikowi powołanemu do odbycia ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej urlopu bezpłatnego na okres trwania tych ćwiczeń lub służby.
- Urlop bezpłatny w celu pełnienia funkcji z wyboru w związkach zawodowych. Pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, przysługuje na wniosek organizacji związkowej prawo do urlopu bezpłatnego.
- Urlop bezpłatny dla posłów i senatorów. Poseł lub senator pozostający w stosunku pracy otrzymuje urlop bezpłatny, na swój wniosek, na okres sprawowania mandatu oraz trzech miesięcy po jego wygaśnięciu bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy. Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do trzech miesięcy po zakończeniu tego urlopu.
- Urlop bezpłatny na pełnienie funkcji z wyboru w jednostkach samorządu terytorialnego.
- Urlop bezpłatny udzielany pracownikowi skierowanemu do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego. Macierzysty zakład pracy udziela pracownikowi urlopu bezpłatnego na okres skierowania do pracy za granicą.
- Urlop bezpłatny udzielany twórcy projektu wynalazczego. Twórca mu prawo do bezpłatnego urlopu w jego miejscu pracy na okres trwania tej umowy, przy zachowaniu wszystkich dodatkowych świadczeń, przysługujących mu w tym miejscu pracy. Okres urlopu bezpłatnego zalicza się do okresu zatrudnienia w miejscu stałego zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień, uzależnionych od ilości lat pracy albo od ciągłości pracy w danym zawodzie lub służbie, bądź w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień.
Zobacz także: Kiedy pracownik ma prawo do urlopu bezpłatnego
Nieobowiązkowy urlop bezpłatny
Zasadą jest, że urlop bezpłatny nie jest urlopem obowiązkowym. Urlop udzielany jest na wniosek pracownika, jednak na pracodawcy nie ciąży obowiązek udzielania urlopu. Pracodawca nie może zostać zmuszony do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego, poza sytuacjami kiedy urlop bezpłatny jest urlopem obowiązkowym.
Urlop bezpłatny polega na zwolnieniu pracownika przez pracodawcę z obowiązku świadczenie pracy. Czasu trwania urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W okresie urlopu bezpłatnego pracownikowi nie przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Szczególny urlop bezpłatny
Szczególnym rodzajem urlopu bezpłatnego, który również jest nieobowiązkowym urlopem bezpłatnym jest urlop udzielany w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. Zgodna pracownika wyrażona na piśmie uprawnia pracodawcę do udzielenia mu urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym pomiędzy pracodawcami porozumieniem. Okres takiego urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Zobacz także: Kiedy urlop bezpłatny zostanie wliczony do stażu pracy
Podstawa prawna: Kodeks pracy