Urlop zaległy - czy przepada na zwolnieniu lekarskim? Czy pracodawca ma obowiązek wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w czasie przebywania pracownika na zwolnieniu lekarskim? Co się dzieje z niewykorzystanym urlopem po zwolnieniu po 30 września 2022 r.?
- Czy urlop zaległy przepada na zwolnieniu lekarskim?
- Co się dzieje z niewykorzystanym urlopem po zwolnieniu?
- Zaplanowany urlop a zwolnienie lekarskie
- Czy pracownik może samowolnie iść na zaległy urlop?
- W jakich sytuacjach nie można wykorzystywać urlopu wypoczynkowego?
- Czy L4 obniża ekwiwalent za urlop?
Czy urlop zaległy przepada na zwolnieniu lekarskim?
Jan Z, otrzymał zwolnienie lekarskie na 7 dni, w dniu 28 września 2022 r. Z powodu grypy jest niezdolny do pracy. W związku z tym, że zbliża się 30 września 2022 r. Jan Z. postanowił wykorzystać swój zaległy urlop wypoczynkowy i od dnia 26 września 2022 r. przebywał na urlopie wypoczynkowym. Czy urlop Jana Z. przepada na zwolnieniu lekarskim? Czy też może zwolnienie przerywa urlop? Co ma pierwszeństwo – urlop czy zwolnienie?
Co się dzieje z niewykorzystanym urlopem po zwolnieniu?
Jeżeli w trakcie korzystania z urlopu wypoczynkowego, pracownik uda się do lekarza, ponieważ jego stan zdrowia nie jest najlepszy i lekarz wystawi pracownikowi zwolnienie lekarskie, dochodzi do automatycznego przerwania urlopu wypoczynkowego. W opisanej sytuacji w dniu 28 września 2022 r. dojdzie więc do przerwania urlopu i od tego dnia, zgodnie z L4 pracownik będzie przebywał na zwolnieniu lekarskim. Oczywiście te 3 dni urlopu, których pracownik nie zdąży wykorzystać (czyli za 28,29 i 30 września 2022 r.) nie przepadną pracownikowi. Pracownik nawet po 30 września będzie mógł wykorzystać 3 zaległe dni urlopu, tym bardziej, że jest to urlop za 2021 r. Nie dojdzie do 3-letniego przedawnienia prawa do urlopu.
Zaplanowany urlop a zwolnienie lekarskie
Inna sytuacja jest taka, że jeżeli pracownik miałby np. zaplanowany urlop wypoczynkowy w okresie od 26 września do 30 września 2022 r., a w dniu 23 września 2022 r. do pracodawcy dotarłoby zwolnienie lekarskie na dokładnie ten sam termin, na który był zaplanowany urlop, wówczas pracodawca ma obowiązek przesunąć urlop wypoczynkowy. Zaplanowany urlop wypoczynkowy i potwierdzony z pracodawcą, pomimo tego, że nie zostanie rozpoczęty, z powodu zwolnienia lekarskiego – nie przepada. Daty urlopu i zwolnienia nie mogą się pokrywać.
Czy pracownik może samowolnie iść na zaległy urlop?
Jeżeli pracownik zakończy zwolnienie lekarskie w dniu 30 września 2022 r. i wróci do pracy 3 października 2022 r., pracownik i pracodawca powinni ustalić nowy termin wykorzystania urlopu.
Po upływie 30 września pracownik oczywiście może sądownie dochodzić udzielenia urlopu do czasu przedawnienia roszczenia o ten urlop, jednak bardziej racjonalne wydaje się porozumienie w tej kwestii z pracodawcą. Pracodawca nie ma bowiem wpływu na niezdolność do pracy pracownika, w terminie w którym był zaplanowany urlop.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 5 grudnia 2000 r., sygn. I PKN 121/00 zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego nie usprawiedliwia nieobecności pracownika w pracy. Naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego za dany rok do końca pierwszego kwartału (obecnie do dnia 30 września) następnego roku kalendarzowego nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy.
W jakich sytuacjach nie można wykorzystywać urlopu wypoczynkowego?
W sytuacji, gdy pracownik rozpocznie czy zaplanuje urlop, ale w międzyczasie wystąpią okoliczności, które usprawiedliwią jego nieobecność w pracy z innego tytułu, pracodawca zobowiązany jest przesunąć urlop pracownika i niewykorzystaną część urlopu, musi udzielić w innym terminie. Jakie to są sytuacje?
- urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop rodzicielski,
- urlop ojcowski,
- czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
- odbywanie ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego przez czas do 3 miesięcy,
- urlop macierzyński,
- dodatkowy urlop macierzyński,
- urlop rodzicielski,
- odosobnienie w związku z chorobą zakaźną.
Czy L4 obniża ekwiwalent za urlop?
Czy pracodawca ma obowiązek wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w czasie przebywania pracownika na zwolnieniu lekarskim? Ekwiwalent pieniężny wypłacany jest pracownikowi w przypadku niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Zasadą jest udzielanie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w naturze, zaś wyjątkiem wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego.
Jak wskazuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej: „Pracownik nie ponosi także negatywnych konsekwencji w postaci obniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego czy też ustalenia proporcjonalnego wymiaru urlopu w razie nieobecności w pracy spowodowanej chorobą. Czas takiej nieobecności, z punktu widzenia uprawnień do urlopu wypoczynkowego, jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy (…) pracownikowi uprawnionemu do kolejnego urlopu wypoczynkowego, zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę na okres próbny, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia. Jeżeli w konkretnym przypadku taki pracownik nie może do dnia rozwiązania stosunku pracy wykorzystać przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, bowiem do tego dnia przebywa na zwolnieniu lekarskim, to pracodawca jest obowiązany w dniu ustania zatrudnienia wypłacić takiemu pracownikowi ekwiwalent pieniężny”.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).