Jesień przyszła pełną parą, ale trudno mówić o złotej-polskiej jesieni. Bardziej: ZŁOta JESIEŃ. Padało, pada i padać będzie. Pojawił się więc pomysł, aby w Polsce, tak jak wdraża się to w innych krajach UE, wprowadzić dodatkowy i 100% płatny "urlop pogodowy" z powodu złych warunków meteorologicznych czy wręcz anomalii pogodowych. Coraz częściej mamy do czynienia z zalaniami, powodziami, wichurami, pożarami, nawałnicami, śnieżycami, burzami czy mrozem lub upałem. Czy taki urlop wejdzie w Polsce, a jeśli tak, to czy w 2026 r.? Przedstawiamy różne możliwości potencjalnej regulacji.
- Urlop pogodowy — czym jest i dlaczego o nim mówimy
- Urlop pogodowy lub meteorologiczny - czy wejdzie w Polsce w 2026? Różne warianty i zakres proponowanych rozwiązań
- Różnica między istniejącymi instytucjami prawa pracy a proponowanym rozwiązaniem takim jak urlop pogodowy
- Urlop pogodowy: rola systemów ostrzegania i praktyczne kryteria uruchamiania uprawnień
- Hiszpański model urlopu pogodowego
Jesień przyszła pełną parą. Padało, pada i padać będzie. Pojawił się więc pomysł, aby w Polsce, tak jak wdraża się to w innych krajach, wprowadzić dodatkowy i 100% płatny "urlop pogodowy" z powodu złych warunków meteorologicznych czy wręcz anomalii pogodowych. Coraz częściej mamy do czynienia z zalaniami, powodziami, wichurami, pożarami, nawałnicami, śnieżycami, burzami czy mrozem lub upałem. Czy taki urlop wejdzie w Polsce, a jeśli tak, to czy w 2026 r.? Sceptykami są pracodawcy a optymistami pracownicy.
Urlop pogodowy — czym jest i dlaczego o nim mówimy
W dobie nasilających się anomalii pogodowych pojawia się pomysł wprowadzenia tzw. urlopu pogodowego lub urlopu meteorologicznego jako instrumentu ochrony pracowników przed skutkami ekstremalnej pogody.
Chodzi o regulację, która da pracownikom prawo do dodatkowych dni wolnych z zachowaniem wynagrodzenia w sytuacjach, gdy warunki atmosferyczne uniemożliwiają wykonywanie pracy lub stwarzają realne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Urlop pogodowy lub meteorologiczny - czy wejdzie w Polsce w 2026? Różne warianty i zakres proponowanych rozwiązań
Są różne warianty i zakres proponowanych rozwiązań:
- Urlop z powodu katastrof naturalnych — stosowany przy powodzi, silnych nawałnicach czy innych zdarzeniach powodujących dużą skalę zniszczeń; przewiduje wsparcie pracownikom, którzy nie mogą dotrzeć do pracy lub którzy stracili możliwość jej wykonywania z przyczyn losowych.
- Urlop pogodowy „standardowy” — stosowany przy krótkotrwałych, ale uniemożliwiających dojazd lub bezpieczne wykonywanie obowiązków zjawiskach, takich jak ulewy, śnieżyce, burze czy nagłe awarie zasilania; obejmuje również sytuacje, gdy ekstremalny upał uniemożliwia pracę w warunkach stacjonarnych lub zdalnych.
- Urlop meteorologiczny ze względów zdrowotnych — adresowany do osób szczególnie wrażliwych na nagłe załamania pogody, m.in. pacjentów z chorobami serca lub nadciśnieniem, które znacznie pogarszają samopoczucie w czasie gwałtownych zmian ciśnienia atmosferycznego.
Różnica między istniejącymi instytucjami prawa pracy a proponowanym rozwiązaniem takim jak urlop pogodowy
Istnieją już w Kodeksie pracy mechanizmy dotyczące niewykonywania pracy z przyczyn od pracownika niezależnych, takie jak przestój czy zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyżej, lecz proponowany urlop pogodowy miałby charakter bardziej systemowy i szerszy niż obecne ad hoc rozwiązania. Najważniejszym celem jest wzmocnienie ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez wprowadzenie przejrzystych zasad stosowania tego uprawnienia - jako de facto - rozszerzonego prawa BHP.
Zmiana Kodeksu pracy wymagać będzie współpracy i wspólnie uzgodnionych reguł przygotowanych przez instytucje naukowo badawcze i bezpieczeństwa: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Państwową Inspekcję Pracy oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Głos związków zawodowych i organizacji pracodawców jest niezbędny przy wypracowywaniu kompromisów i praktycznych kryteriów stosowania urlopu pogodowego; konsultacje mogą odbyć się w ramach Rady Dialogu Społecznego - TAKŻE ZANIM WEJDZIE URLOP POGODOWY - O ILE - TO PRZEJDZIE DŁUGĄ DROGĘ ANALIZ.
Urlop pogodowy: rola systemów ostrzegania i praktyczne kryteria uruchamiania uprawnień
Wydaje się, że powiadomienia i alerty meteorologiczne wydawane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz system Alert RCB powinny stanowić podstawę dla uruchamiania prawa do urlopu pogodowego, tak aby decyzje były oparte na obiektywnych komunikatach służb. Alerty RCB, jako szybkie powiadomienia o bezpośrednim niebezpieczeństwie dla życia lub zdrowia, mogą być automatycznie uwzględniane w procedurze składania wniosku o urlop pogodowy przez pracownika.
Hiszpański model urlopu pogodowego
W Europie nasilają się ekstremalne zjawiska pogodowe — powodzie, nawałnice i fale upałów — co wymusza na władzach poszukiwanie nowych rozwiązań prawnych i organizacyjnych chroniących życie i zdrowie pracowników oraz ciągłość działalności gospodarczej. Tak też stało się w Hiszpanii. Hiszpania w odpowiedzi na te zagrożenia wprowadziła regulację zapewniającą pracownikom możliwość skorzystania z płatnego urlopu trwającego do 4 dni, gdy ekstremalne warunki pogodowe uniemożliwiają dotarcie do pracy lub stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa.
Nowe rozwiązanie zostało przyjęte w ramach pakietu nadzwyczajnych rozwiązań zawartych w królewskim dekrecie (Royal Decree Law 8/2024), opublikowanym na koniec listopada 2024 r. Płatny urlop przysługuje w sytuacjach, gdy: dostęp do miejsca pracy jest zablokowany z powodu utrudnień w ruchu, zamknięć dróg lub oficjalnych zaleceń unikania podróży; albo gdy występuje poważne i bezpośrednie ryzyko zagrażające pracownikowi w wyniku niekorzystnej pogody. Gdy meteorologiczne służby ogłoszą pomarańczowy lub czerwony alert, pracodawcy zobowiązani są do dostosowania warunków pracy — mogą skrócić dzień pracy, zmodyfikować godziny pracy lub przenieść zadania do bezpiecznego środowiska, aby zminimalizować ryzyko dla zatrudnionych.
Podsumowując, trzeba uznać, że wprowadzenie urlopu pogodowego wymaga starannego przemyślenia kryteriów, mechanizmów finansowania i zakresu ochrony, dlatego szybkie wdrożenie ustawowe w krótkim terminie nie będzie dobre. Niemniej jednak, wielu podkreśla, że hiszpańskie rozwiązanie może stanowić inspirację dla Polski przy tworzeniu kompleksowych regulacji prawa pracy dotyczących tzw. urlopu pogodowego, łączących mechanizmy płatnych dni wolnych z systemami ostrzegania i obowiązkami pracodawców w zakresie respektowania praw pracownik - w przypadku nagłych wydarzeń.
Ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1473, 1717)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277)