Urlopy związane z rodzicielstwem – kto może z nich skorzystać?
Z prawa do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do urlopu na warunkach urlopu rodzicielskiego mogą skorzystać nie tylko osoby pracujące na podstawie umowy o pracę. Takie uprawnienia przysługują również osobom, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, czyli np. zleceniobiorcom albo osobom prowadzącym działalność gospodarczą. Co ważne, prawo do urlopu dotyczy przypadku, gdy wykorzystywany jest dla pracownika adoptującego dziecko.
Urlop dla pracownika w przypadku adopcji dziecka
Czy pracownik, przysposabiając dziecko, może skorzystać z takich samych uprawnień, co rodzice biologiczni? Tak, ma takie same prawa, co każdy inny pracownik będący rodzicem. Pracownikowi adoptującemu dziecko przysługuje urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlop na warunkach urlopu rodzicielskiego.
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego można wykorzystać nie później niż do czasu ukończenia przez dziecko 7 lat, zaś w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego — do ukończenia 10. roku życia.
Przysługuje on w wymiarze zależnym od ilości przysposobionych jednorazowo dzieci. W przypadku przyjęcia:
- jednego dziecka — pracownikowi przysługuje 20 tygodni urlopu,
- dwojga dzieci - 31 tygodni,
- trojga dzieci - 33 tygodnie,
- czworga dzieci - 35 tygodni,
- pięciorga i więcej dzieci - 37 tygodni.
Czy można zrezygnować z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego?
Po wykorzystaniu przez jednego z rodziców 14 tygodni urlopu macierzyńskiego może on zrezygnować z pozostałej części urlopu. Należy pamiętać, że ma to miejsce wyłącznie w sytuacji, kiedy drugi rodzic przejmuje pozostałą część urlopu.
Urlop na warunkach urlopu rodzicielskiego
Z urlopu na warunkach urlopu rodzicielskiego można skorzystać, jeżeli wykorzystano wcześniej urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Przysługuje on w wymiarze:
- 32 tygodni, jeżeli pracownik przysposobił jedno dziecko,
- 34 tygodni — gdy adoptowano lub przyjęto na wychowanie dwoje, lub więcej dzieci.
Wniosek o urlop
Wniosek o udzielenie urlopu na warunkach urlopu rodzicielskiego pracownik powinien złożyć najpóźniej 21 dnia po przysposobieniu lub przyjęciu dziecka na wychowanie. Pracodawca jest zobowiązany do uwzględnienia takiego wniosku.
Czy adoptujący dziecko małżonka ma prawo do urlopu?
Adopcja to przysposobienie przez oboje rodziców zupełnie obcego dziecka, ale także przysposobienie przez jednego z małżonków dziecka drugiego małżonka. Pracownik, który adoptuje dziecko swojego małżonka, ma prawo do skorzystania zarówno z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, jak i urlopu na warunkach urlopu rodzicielskiego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.