Problem
Pracownica mająca miesięczny okres wypowiedzenia otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę 29 lutego 2016 r. Uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 9000 zł brutto. Od 2 do 9 marca 2016 r. przebywała na zasiłku opiekuńczym, a od 10 do 31 marca 2016 r. na zasiłku chorobowym, po czym dostarczyła kolejne zwolnienie od 2 kwietnia do 3 maja 2016 r. Czy pracownica będzie miała prawo do zasiłku, a jeśli tak, to w jakiej wysokości?
Rada
Państwa była pracownica nabędzie prawo do zasiłku chorobowego za okres od 2 kwietnia do 3 maja 2016 r., jeśli w tym okresie nie nabędzie prawa do emerytury lub nie podejmie działalności zarobkowej. Podstawę tego zasiłku będzie stanowić kwota 4066,95 zł (kwota ograniczenia odpowiadająca 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale 2015 r.), a nie kwota przychodu z umowy o pracę (9000 zł).
Polecamy produkt: Ustawa zasiłkowa 2016 z komentarzem (PDF)
Uzasadnienie
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego do celów emerytalnych (art. 46 ustawy zasiłkowej).
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie za IV kwartał 2015 r. wynosi 4066,95 zł. Zatem ZUS nie ustali podstawy zasiłku chorobowego należnego po ustaniu zatrudnienia z zarobków u byłego pracodawcy, gdyż były one wyższe niż kwota ograniczenia (pracownica zarabiała 9000 zł). Podstawę wymiaru zasiłku będzie stanowić kwota 4066,95 zł.
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego (art. 6 ustawy zasiłkowej). Za wyjątek od tej zasady należy uznać przyznanie zasiłku po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego (art. 7 ustawy zasiłkowej).
Prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia przysługuje, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu:
● 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego albo
● 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
W przedstawionej przez Państwa sytuacji 2 kwietnia 2016 r., czyli już po rozwiązaniu umowy o pracę, Państwa pracownica była niezdolna do pracy. Mimo to nabędzie prawo do zasiłku chorobowego, ponieważ dalsza niezdolność do pracy trwa bez przerwy 30 dni i powstała w ciągu 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego.
Zobacz serwis: Tytuły ubezpieczeń
Po ustaniu tytułu do ubezpieczeń (chorobowego, wypadkowego) zasiłek chorobowy przysługuje, jeśli niezdolność do pracy trwa bez przerwy co najmniej 30 dni oraz powstała nie później niż w ciągu 14 dni po ustaniu ubezpieczenia.
Z wyroku Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2009 r. (I UK 337/08) wynika, że ograniczenie wysokości podstawy obliczania zasiłku chorobowego, o którym mowa w art. 46 ustawy zasiłkowej, ma zastosowanie wówczas, gdy okres zasiłkowy rozpoczął się w czasie trwania zatrudnienia. Wykładnia językowo-logiczna przytoczonego przepisu nie pozwala bowiem na postawienie tezy, że ograniczenie wysokości podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ma miejsce tylko wówczas, gdy prawo do zasiłku powstało po ustaniu tytułu ubezpieczenia, a nie ma zastosowania w sytuacji, gdy prawo to powstało w czasie trwania tytułu ubezpieczenia i obejmuje również okres po jego ustaniu.
Z pracownikiem rozwiązano umowę o pracę 31 marca 2016 r. Osoba ta stała się niezdolna do pracy z powodu choroby po ustaniu zatrudnienia od 7 do 11 kwietnia 2016 r. (5 dni), od 13 do 28 kwietnia (16 dni) i od 29 kwietnia do 15 maja 2016 r. (17 dni). Pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia za okres od 7 do 11 kwietnia (5 dni), ponieważ niezdolność do pracy, mimo że powstała w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia, nie trwała bez przerwy co najmniej 30 dni. Osoba ta nabywa prawo do zasiłku chorobowego za okres od 13 do 28 kwietnia i od 29 kwietnia do 15 maja, gdyż niezdolność do pracy powstała w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia i trwała bez przerwy co najmniej 30 dni (16 dni + 17 dni = 33 dni).
Za okres po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy nie przysługuje osobie, która m.in.:
● ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
● ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
● nie nabyła prawa do zasiłku chorobowego w czasie trwania ubezpieczenia z powodu nieprzepracowania wymaganego okresu (30 dni w przypadku pracowników).
Prawo do zasiłku chorobowego nie przysługuje za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu stosunku pracy, gdy jest kontynuowana lub została podjęta działalność zarobkowa stanowiąca tytuł do objęcia tej osoby ubezpieczeniem chorobowym. W sytuacji gdy ubezpieczony otworzy działalność gospodarczą po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego i z tytułu działalności nie przystąpi do tego ubezpieczenia, nie ma prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia.
Zobacz serwis: Ubezpieczenie wypadkowe
Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę dodatkowo prowadzi pozarolniczą działalność. Umowa o pracę uległa rozwiązaniu 31 marca 2016 r. Od 10 marca do 20 kwietnia 2016 r. (przez 42 dni) osoba ta była niezdolna do pracy z powodu choroby. Od 1 kwietnia podlega 2016 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym tylko z tytułu działalności gospodarczej, ale do ubezpieczenia chorobowego przystąpiła 11 kwietnia 2016 r. Osobie tej nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia za okres od 1 do 10 kwietnia 2016 r., ponieważ po rozwiązaniu umowy o pracę kontynuuje działalność zarobkową. Natomiast uzyskała prawo do zasiłku za okres od 11 do 20 kwietnia 2016 r., gdyż niezdolność do pracy powstała, gdy chory był pracownikiem, i trwa nieprzerwanie nadal, ponad 30 dni.
Podstawa prawna:
● art. 6 ust. 1, art. 7, art. 13 ust. 1, art. 46, art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 372,
● komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9 lutego 2016 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2015 r. – M.P. z 2016 r., poz. 148.