Od 1 stycznia 2012 r. zatrudniamy pracownika na podstawie umowy na czas określony, która zakończy się 31 grudnia 2012 r. 10 lutego 2012 r. pracownik zachorował i przebywał bez przerwy na zwolnieniach lekarskich do 5 kwietnia 2012 r. 6 kwietnia dostarczył nam kolejne zwolnienie lekarskie wystawione na okres od 6 kwietnia do 18 maja 2012 r. Przyczyną niezdolności pracownika do pracy nie jest wypadek przy pracy ani choroba zawodowa. Czy tak długa nieobecność pracownika w pracy jest wystarczająca, żeby rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia?
Okres nieobecności Państwa pracownika uzasadnia rozwiązanie z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia, bez winy pracownika, przy czym pismo o rozwiązaniu umowy o pracę w tym trybie będą Państwo mogli wystosować do pracownika najwcześniej 11 maja. W tym dniu okres niezdolności do pracy tego pracownika będzie bowiem dłuższy niż 3 miesiące.
Ta data nie będzie jednak dniem zakończenia stosunku pracy. Tym dniem będzie dzień, w którym pracownik mógł zapoznać się z oświadczeniem woli o rozwiązaniu umowy o pracę (art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego). W zależności od sposobu dostarczenia pracownikowi pisma o rozwiązaniu umowy będzie to dzień doręczenia pracownikowi pisma np. przez urząd pocztowy lub kuriera albo, zgodnie z orzecznictwem SN, w razie niedobrania przesyłki przez pracownika – następny dzień po upływie 7 dni od powtórnego awizowania przesyłki (wyrok SN z 5 października 2005 r., sygn. akt I PK 37/05, OSNP 2006/17–18/263).
Możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z pracownikiem długotrwale niezdolnym do pracy z powodu choroby istnieje w ściśle określonych przypadkach. Katalog takich okoliczności zawiera art. 53 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.
Zgodnie z tym przepisem, istnieją dwie sytuacje, w których długotrwała choroba może być uzasadnioną przyczyną rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, bez winy pracownika, tj.: jeśli niezdolność do pracy pracownika wskutek choroby trwa:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową (art. 53 § 1 pkt 1 lit. a i b Kodeksu pracy).
Pracodawca podejmuje decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni. Opinia organizacji związkowej nie jest jednak wiążąca dla pracodawcy.
Choroba a zatrudnienie krótsze niż 6 miesięcy
W przypadku choroby pracownika trwającej dłużej niż 3 miesiące (jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy) pracodawca może podjąć decyzję o rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia bez jego winy.
Okres nieobecności w pracy z powodu choroby musi jednak stanowić nieprzerwaną całość, bowiem przerwa między kolejnymi okresami niezdolności do pracy może spowodować, że okres 3-miesięcznej ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę zaczyna biec od nowa (art. 53 § 3 Kodeksu pracy).
Od powyżej zasady istnieje jednak wyjątek. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1999 r. (sygn. akt I PKN 415/99, OSNP 2001/10/342): (...) zakaz rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności (art. 53 § 3 k.p.) nie ma zastosowania, jeżeli pracownik jest nadal niezdolny do pracy wskutek choroby, a do pracy zgłasza się w celu przerwania biegu okresu uprawniającego pracodawcę do rozwiązania umowy (...). Natomiast w wyroku w wyroku z 21 października 1999 r. (sygn. akt I PKN 323/99, OSNP 2001/5/157) Sąd Najwyższy stwierdził, że: (...) w przypadku gdy absencje w pracy pracownika są częste i długotrwałe, nie można od pracodawcy wymagać, by brał pod uwagę możliwość poprawy zdrowia pracownika i od tego uzależniał wypowiedzenie mu umowy o pracę (...).
WAŻNE
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, jeżeli pracownik nadal niezdolny do pracy zgłasza się do pracodawcy, aby przerwać bieg 3-miesięcznego okresu ochronnego, pracodawca może rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia, bez winy pracownika.
Sumowanie okresów niezdolności do pracy uprawniających do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia jest zatem dopuszczalne, gdy chory pracownik zgłasza się do pracodawcy tylko w celu krótkotrwałego i formalnego przerwania okresu trwającej choroby, po czym ponownie jest na zwolnieniu lekarskim z powodu tej samej choroby. Natomiast w sytuacji, gdy przyczyną niezdolności do pracy są różne choroby i występują przerwy między okresami zachorowania, okresów tych nie należy zaliczać do jednego okresu zasiłkowego, w związku z czym okres ochronny odpowiednio przedłuża się o długość zwolnienia lekarskiego przyznanego z powodu kolejnych chorób. Tak wynika z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2003 r. (sygn. akt I PK 144/02), w którym sąd przywołał art. 9 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z tym przepisem, do okresu zasiłkowego należy wliczać okresy niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą lub różnymi chorobami, jeżeli niezdolność ta była nieprzerwana. Jeżeli natomiast niezdolność wynika z różnych chorób, przerwa istniejąca między ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie pozwala na zsumowanie tych okresów do ustalenia długości okresu zasiłkowego.
Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Jak prawidłowo zwolnić pracownika, który długotrwale choruje