Pierwszym podstawowym krokiem przy rozwiązywaniu umów o pracę jest ustalenie właściwego trybu. Właśnie od niego zależą dalsze obowiązki pracodawcy związane z zakończeniem stosunku pracy. Umowę o pracę można rozwiązać na mocy porozumienia stron, za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej:
- na okres próbny wynosi 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni; 1 tydzień w przypadku umowy dłuższej niż 2 tygodnie; 2 tygodnie, jeżeli umowa została zawarta na 3 miesiące,
- na czas nieokreślony wynosi 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy; 1 miesiąc przy zatrudnieniu co najmniej 6 miesięcy; 3 miesiące, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 3 lata,
- na czas określony wynosi 2 tygodnie, pod warunkiem że takie zastrzeżenie umieszczono w umowie, która została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy,
- na zastępstwo wynosi 3 dni robocze.
Zwolnienie dyscyplinarne - wysokość odszkodowania >>
Ponadto umowę o pracę można rozwiązać:
- bez wypowiedzenia w przypadku dopuszczenia się przez pracownika przewinienia uzasadniającego rozwiązanie umowy bez wynagrodzenia, ale tylko w okresie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę informacji o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy,
- bez wypowiedzenia, w sytuacji kiedy niezdolność do pracy jest spowodowana usprawiedliwioną nieobecnością w pracy, np. chorobą pracownika, która trwa:
– dłużej niż 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony u pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
– dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia, zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy albo gdy choroba jest spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
Rozwiązanie umowy na czas określony >>
- bez wypowiedzenia, jeżeli usprawiedliwiona nieobecność w pracy z innych przyczyn niż wskazane wyżej trwa dłużej niż 1 miesiąc.
WAŻNE!
W przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z usprawiedliwionych powodów każdy nawet 1-dniowy powrót do pracy powoduje, że okres nieobecności w pracy liczy się od początku, pod warunkiem że dotyczy innej jednostki chorobowej.
Przykład
Pracownik od 1 stycznia 2008 r. jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Od 1 kwietnia 2010 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim związanym z chorobą serca, następnie pobierał świadczenie rehabilitacyjne. Wcześniej chorował i wykorzystał już okres 33 dni, za które otrzymał wynagrodzenie chorobowe. Pracodawca będzie mógł wypowiedzieć tę umowę dopiero 29 grudnia 2010 r., czyli najwcześniej po upływie 182 dni zasiłku pobieranego od 1 kwietnia do 29 września i 3 miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego (3 x 30 dni). Gdyby jednak pracownik wrócił do pracy w ciągu ww. okresów choćby na 1 dzień, a następnie np. złamał nogę, to okres nieobecności liczy się na nowo.
Okres wypowiedzenia obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca. W przypadku okresu liczonego w miesiącach, rozpoczyna on bieg dopiero od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wręczono wypowiedzenie. Natomiast okres wypowiedzenia liczony w dniach biegnie od chwili złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu i kończy się po upływie tego okresu – liczonego w dniach roboczych.
Spóźnione przyjęcie oferty rozwiązania umowy o pracę >>
W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę musi być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy w terminie 7 lub 14 dni, w zależności od trybu rozwiązania umowy o pracę.
Uzyskanie stanowiska związków zawodowych
Jeśli u pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa, to pracodawca powinien zawiadomić ją na piśmie o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o zamiarze rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zakładowa organizacja związkowa może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia.
Wypowiedzenie umowy bez zwrócenia się do zakładowej organizacji związkowej lub przed upływem 5-dniowego terminu na zajęcie przez nią stanowiska jest naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę.
Rozliczenie się z wynagrodzenia
Co do zasady, w okresie wypowiedzenia pracownik nadal świadczy pracę. Tym samym należy mu się wynagrodzenie za pracę. Termin wypłaty nie zmienia się z powodu rozwiązania umowy o prace i wynagrodzenie zostaje wypłacone w dniu wypłaty u danego pracodawcy.
Przykład
1 lipca 2010 r. została rozwiązana umowa o pracę. U danego pracodawcy dniem wypłaty jest zawsze 10. dzień każdego miesiąca. Pracownik otrzyma więc wynagrodzenie za czerwiec 10 lipca 2010 r.
Natomiast ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien być wypłacony w dniu rozwiązania umowy o pracę.
Ponadto w zależności od zastosowanego trybu rozwiązania umowy konieczna może być również wypłata odprawy pieniężnej.
Wydanie odpowiednich dokumentów
W związku z rozwiązaniem stosunku pracy pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie (tj. w dniu rozwiązania stosunku pracy) wydać pracownikowi świadectwo pracy. Jeżeli wydanie świadectwa pracy nie jest możliwe, pracodawca, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy, przesyła świadectwo pracy pracownikowi za pośrednictwem poczty albo doręcza go w inny sposób. Gdy pracownik uzna, że świadectwo pracy jest nieprawidłowe, może w ciągu 7 dni wystąpić do pracodawcy o jego sprostowanie. Pracodawca natomiast ma kolejne 7 dni na odpowiedź pracownikowi. Jeśli pracodawca nie uwzględni wniosku, to pracownik może w ciągu 7 dni wystąpić do sądu pracy.
Ustanie stosunku pracy >>
WAŻNE!
Pracodawca ma obowiązek przechowywania dokumentacji niezbędnej do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty przez okres 50 lat od dnia zakończenia pracy danego pracownika.
Podstawa prawna:
- art. 30, 32–34, 36, 361, 38, 52 § 2, art. 53, art. 85 § 1, art. 97 § 1, art. 171 § 1, art. 264, 265 Kodeksu pracy,
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (DzU nr 60, poz. 282 ze zm.).