Odwołanie z funkcji nie oznacza rozwiązania umowy
W przypadku spółki z o.o. członek zarządu jest odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, natomiast w spółce akcyjnej członków zarządu odwołuje rada nadzorcza lub walne zgromadzenie. W relacji korporacyjnej, członek zarządu może być w każdym czasie odwołany, co jednakże nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji.
Członek zarządu, któremu powierzono funkcję na podstawie umowy o pracę poza stosunkiem mającym podstawę w prawie handlowym, pozostaje w stosunku pracy. Odrębność stosunku organizacyjnoprawnego i stosunku pracy członka zarządu spółki prawa handlowego powoduje, że z odwołaniem pracownika z funkcji w zarządzie ustaje tylko stosunek organizacyjnoprawny, a stosunek pracy trwa do czasu, aż zostanie rozwiązany przez pracodawcę lub pracownika albo za ich porozumieniem[1].
Uchwała o odwołaniu z funkcji członka zarządu spółki z o.o. powoduje natychmiastowe ustanie korporacyjnego stosunku członkostwa w zarządzie spółki. Nie prowadzi jednak do automatycznego rozwiązania stosunku pracy będącego podstawą zatrudnienia na tym stanowisku[2].
Rekomendowany produkt: Prawo Pracy i ZUS
Procedura wypowiedzenia zgodna z KP
Jak podkreśla judykatura, swoboda odwołania członka zarządu nie narusza, a więc nie modyfikuje roszczeń, które przysługują odwołanemu członkowi zarządu ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu. Jeżeli bowiem spółka i członek zarządu wybierają umowę o pracę jako podstawę zatrudnienia, to czynią to ze wszystkimi wiążącymi się z tym konsekwencjami, także konsekwencją w postaci ograniczenia możliwości swobodnego rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę[3].
Stosownie do przepisów KSH, zwalnianym z pracy członkom zarządów przysługuje ochrona przewidziana w Kodeksie pracy. Jak stwierdził SN, w przypadku rozwiązania z naruszeniem prawa umowy o pracę z członkiem zarządu spółki kapitałowej odwołanym na podstawie art. 203 § 1 lub art. 370 § 1 KSH nie jest wyłączone roszczenie o przywrócenie do pracy[4]. Należy jednakże pamiętać, iż przywrócenie do pracy nie przywraca członkowi zarządu umocowania do zarządzania Spółką i jej reprezentowania. To może być osiągnięte tylko przez skuteczne zaskarżenie odwołania z zarządu na podstawie prawa handlowego, co powoduje ponowne wejście powoda w stosunek organizacyjny członkostwa w zarządzie[5].
Odwołanie z funkcji jako przyczyna wypowiedzenia
Należy natomiast zwrócić uwagę, iż odwołanie członka zarządu ze stanowiska, może stanowić uzasadnienie dla rozwiązania stosunku pracy. Wypowiedzenie umowy o pracę członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z powodu odwołania go z zarządu może być dokonane wyłącznie na podstawie już podjętej w tej sprawie uchwały wspólników[6].
Odwołanie ze stanowiska członka zarządu spółki, które nie zostało skutecznie podważone w trybie przepisów prawa handlowego, z reguły stanowi przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi zatrudnionemu w charakterze członka tego zarządu[7].
Wypowiedzieć może zarząd
Szczególne zasady reprezentacji spółki w stosunku do członka zarządu mają zastosowanie tak długo jak osoba pełni funkcję członka zarządu. W konsekwencji wszelkie czynności realizowane przez spółkę po chwili odwołania z funkcji mogą być dokonane przez jej zarząd. Bowiem rada nadzorcza z chwilą odwołania ze stanowiska członka zarządu traci kompetencję do dokonania wypowiedzenia umowy o pracę i wobec tego, zgodnie z regułą domniemania kompetencji zarządu, uprawnienie do dokonania tej czynności prawnej przechodzi na zarząd[8]. Szczególna sytuacja zachodzi gdy dochodzi do jednoczesnego odwołania członka zarządu i wypowiedzenia mu umowy o pracę. Wówczas prawo wypowiedzenia umowy o pracę zachowuje rada nadzorcza.
[1] Wyrok SN z 19.06.2012, II UK 282/11, LEX nr 1229811.
[2] Wyrok SN z 06.04.2011, II PK 255/10, M.P.Pr. 2011/8/426-429.
[3] Wyrok SN z 02.12.2010, II PK 131/10, LEX nr 794786.
[4] Uchwała SN z 16.05.2012, III PZP 3/12, OSNP 2012/23-24/279.
[5] Wyrok SN z 06.05.2009, II PK 285/08, LEX nr 521923.
[6] Wyrok SN z 12.12.2013, I PK 88/13, OSNP 2015/2/20.
[7] Wyrok SN z 03.03.2011, II PK 201/10, LEX nr 1084554.
[8] Wyrok SN z 06.05.2009, II PK 285/08, LEX nr 521923.
Dołącz do nas na Facebooku