Odpowiedzialność za szkodę w mieniu powierzonym charakteryzuje się surowszą odpowiedzialnością pracownika i domniemaniem jego winy. Wystarczy, że pracodawca wykaże pracownikowi powstanie szkody i udowodni jej wysokość.
- Co jest mieniem powierzonym przez pracodawcę
- Powierzenie mienia pracownikowi
- Zwrot powierzonego mienia przez pracownika
- Odpowiedzialność za mienie powierzone
Co jest mieniem powierzonym przez pracodawcę
Pracownika obowiązują szczególne zasady odpowiedzialności w razie wyrządzenia szkody w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się. Do takiego mienia zalicza się:
- pieniądze,
- papiery wartościowe,
- kosztowności,
- narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty,
- środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.
Takim mieniem może być także inne mienie powierzone pracownikowi, o ile tylko towarzyszy mu obowiązek zwrotu albo wyliczenie się z niego.
Powierzenie mienia pracownikowi
Warunkiem odpowiedzialności pracownika za szkodę w powierzonym mieniu jest prawidłowe powierzenie mu tego mienia.
Powierzenie mienia z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się może nastąpić zarówno w odniesieniu do pracownika zatrudnionego na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną, jak i do każdego innego pracownika, któremu powierzono mienie pracodawcy z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się.
Przepisy prawa pracy nie zawierają wymogu, aby powierzenie mienia miało określoną formę. Rozsądne jednak będzie skorzystanie z formy pisemnej. Pozwoli to uniknąć wątpliwości co do identyfikacji powierzonego przedmiotu, czasu jego powierzenia oraz towarzyszących temu okoliczności.
Przykładowy wzór powierzenia pracownikowi mienia
Gdańsk, 16 lutego 2024 r.
Powierzenie pracownikowi mienia z obowiązkiem wyliczenia się § 1. „Gigant” Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku (dalej: Pracodawca) powierza Panu Januszowi Szczeremu, zam. w Gdańsku przy ul. Nadmorskiej 99 (dalej: Pracownik), zatrudnionemu na stanowisku copywriter następujące mienie stanowiące narzędzia pracy:
§ 2. Pracodawca i Pracownik oświadczają, że narzędzia pracy określone w § 1, ich liczba i stan zostały sporządzone na podstawie spisu inwentarza przeprowadzonego z udziałem stron. § 3. Mienie powierzone Pracownikowi może być używane wyłącznie do celów służbowych. § 4. Pracownik jest zobowiązany do sprawowania pieczy nad powierzonym mieniem przez cały czas, kiedy pozostaje ono w jego posiadaniu, również poza miejscem pracy.
Jan Szczery Antoni Koszyba (podpis Pracownika) (podpis Pracodawcy)
Załącznik: Protokół zdawczo-odbiorczy |
Zwrot powierzonego mienia przez pracownika
Powierzenie pracownikowi mienia wiąże się z nałożeniem na niego obowiązku zwrotu mienia albo wyliczenia się.
Zwrot mienia pracodawcy to oddanie przez pracownika tej samej rzeczy (oznaczonej co do tożsamości), która została mu powierzona. W odróżnieniu od zwrotu wyliczenie się pracownika z powierzonego mienia polega na oddaniu pracodawcy nie tej samej, lecz takiej samej rzeczy (oznaczonej co do gatunku).
Odpowiedzialność za mienie powierzone
Odpowiedzialność pracownika za szkodę w mieniu powierzonym charakteryzuje się surowszą odpowiedzialnością pracownika i domniemaniem winy.
Fakt powierzenia mienia przenosi na pracownika ryzyko związane z utratą lub zniszczeniem tego mienia. Pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w powierzonym mieniu. Przy czym pracodawca jest zwolniony z obowiązku udowodnienia winy pracownika - wystarczy, że wykaże powstanie szkody i udowodni jej wysokość.
W przypadku wyrządzenia szkody przez pracownika w mieniu mu powierzonym pracodawca nie musi udowadniać winy pracownika.
Pracownik może się uwolnić od odpowiedzialności w całości lub części, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy szkoda jest konsekwencją niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.
Podstawa prawna:
- art. 124 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)